Φαινόμενο «ντόμινο» σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών περίθαλψης προκαλεί η οικονομική κατάρρευση του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). Οι ασφαλισμένοι του Οργανισμού αντιμετωπίζουν την άρνηση επαγγελματιών της Υγείας να τους παράσχουν τις υπηρεσίες τους με πίστωση, λόγω των τεράστιων οφειλών του ΕΟΠΥΥ. Η εφημερίδα «Έθνος» παρουσιάζει μέσα από 10 ερωτήσεις – απαντήσεις πώς φτάσαμε μέχρις εδώ (ρεπορτάζ του Δημήτρη Καραγιώργου).

1 Ποιο είναι το γενεσιουργό αίτιο των προβλημάτων στην περίθαλψη;

Από την αρχή του έτους, λειτουργεί ο ΕΟΠΥΥ. Καλύπτει πάνω από 9 εκατομμύρια ασφαλισμένους (ΙΚΑ, ΟΠΑΔ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, Οίκος Ναύτου, ΤΑΥΤΕΚΩ) και θεωρείται το δεύτερο σε μέγεθος ευρωπαϊκό Ταμείο. Οι πόροι του, ωστόσο, είναι ανεπαρκείς, με αποτέλεσμα να μην πληρώνει τους παρόχους υπηρεσιών στους ασφαλισμένους του (φαρμακοποιούς, συμβεβλημένους γιατρούς, κλινικές, διαγνωστικά κέντρα, νοσοκομεία ΕΣΥ).

2 Πού οδηγεί η μη πληρωμή φαρμακοποιών κ.ά.;

Επειδή ο ΕΟΠΥΥ είναι ένα μεγάλο ολιγοψώνιο (μοναδικός σχεδόν «αγοραστής» υπηρεσιών περίθαλψης), η άτυπη στάση πληρωμών που έχει κηρύξει, προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλο το φάσμα των παρόχων. Οι φαρμακοποιοί δεν έχουν χρήματα να αγοράσουν φάρμακα από τις εταιρείες και να τα δώσουν με πίστωση στους ασφαλισμένους. Οι ιδιωτικές κλινικές και τα διαγνωστικά κέντρα δεν μπορούν να προμηθευτούν φάρμακα και υλικό που χρειάζονται για τη νοσηλεία. Οι συμβεβλημένοι γιατροί δεν έχουν εισόδημα.

3 Υπάρχει πρόβλημα και με τα νοσοκομεία;

Η αδυναμία του ΕΟΠΥΥ να πληρώσει τις υποχρεώσεις του, έχει επίπτωση και στα δημόσια νοσοκομεία. Ο Οργανισμός οφείλει στο ΕΣΥ, για νοσήλια ασφαλισμένων του, πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ.

4 Ποια είναι η κατάσταση σε αριθμούς;

Για να είναι δυνατή η λειτουργία του ΕΟΠΥΥ, ο νομοθέτης είχε προβλέψει ότι απαιτείται χρηματοδότησή του ίση με το 0,6% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ). Η προηγούμενη κυβέρνηση (που είχε θεσμοθετήσει το εν λόγω ποσοστό) το μείωσε αιφνιδιαστικά στο 0,4%. Έτσι, το ποσό που προβλεπόταν για φάρμακα μειώθηκε από 2,75 δισ. ευρώ σε 2,25 δισ. (ήταν 4 δισ. το 2011). Επιπλέον, σταμάτησε πλήρως η χρηματοδότηση που αφορούσε τον ΟΓΑ (1,2 δισ.). Τα συσσωρευμένα χρέη του ΕΟΠΥΥ αγγίζουν πλέον τα 4 δισ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται οι υποχρεώσεις του για τον Απρίλιο - Μάιο.

5 Είναι μόνον θέμα κρατικής χρηματοδότησης;

Σημαντικό ρόλο στα προβλήματα του ΕΟΠΥΥ διαδραματίζει και η οικονομική κρίση. Τα Ταμεία που συμμετέχουν στον ΕΟΠΥΥ έχουν πολύ μειωμένα έσοδα από εισφορές κλάδου Υγείας. Το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΕ δεν κατέβαλαν τον περασμένο μήνα το μερίδιό τους, λόγω υστέρησης εσόδων. Το πρώτο τρίμηνο του έτους τα πραγματοποιηθέντα έσοδα του ΕΟΠΥΥ φτάνουν το 1 δισ. ευρώ, ενώ έπρεπε να είναι 2,8 δισ. ευρώ.

6 Τι σημαίνουν αυτά για τους ασφαλισμένους;

Η υποχρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ οδηγεί σε άμεση υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε τέσσερα επίπεδα. Το πρώτο είναι ότι οι φαρμακοποιοί σταμάτησαν να εκτελούν με πίστωση τις συνταγές των ασφαλισμένων του ΕΟΠΥΥ. Για να πάρουν τα φάρμακα που τους γράφει ο γιατρός, πρέπει να πληρώσουν μετρητά και να υποβάλουν τα δικαιολογητικά στο Ταμείο τους για είσπραξη. Το δεύτερο είναι ότι πολλά φάρμακα λείπουν πλέον από τα ράφια. Το τρίτο είναι ότι τα νοσοκομεία δεν είναι σε θέση να χορηγήσουν ακριβά σκευάσματα σε πάσχοντες από σοβαρές παθήσεις, καθώς οι προϋπολογισμοί τους δεν επαρκούν. Το τέταρτο είναι ότι ανάλογα προβλήματα υπάρχουν σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών περίθαλψης.

7 Πόσος χρόνος απαιτείται για την επιστροφή της δαπάνης για φάρμακα;

Στην καλύτερη περίπτωση, ο ΕΟΠΥΥ επιστρέφει σε δύο μήνες το ποσό που αναλογεί στους ασφαλισμένους του για φάρμακα που αγόρασαν από φαρμακείο. Το δυσάρεστο είναι ότι οι ασφαλισμένοι καλούνται να υποβάλουν τα σχετικά έγγραφα σε υπηρεσίες Ταμείων που υπολειτουργούν, καθώς έχουν αντικατασταθεί από τον ΕΟΠΥΥ.

8 Πώς συμπεριφέρεται ο ιδιωτικός τομέας παροχής περίθαλψης;

Ο Ιατρικός Σύλλογος της Αθήνας έχει καλέσει τα μέλη του να προσφύγουν δικαστικά κατά των Ταμείων που τους οφείλουν χρήματα. Η Πανελλήνια Ένωση Ιδιωτικών Κλινικών έστειλε χθες εξώδικο προς τον ΕΟΠΥΥ και το ΤΑΥΤΕΚΩ, με το οποίο επισημαίνει τα προβλήματα που προκαλεί η καθυστέρηση εξόφλησής τους. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Προμηθευτών Υλικού (γάντια, γάζες) έχει σταματήσει να χορηγεί υλικό σε έξι μεγάλα νοσοκομεία της χώρας. Ιδιωτικές κλινικές στέλνουν τους ασθενείς τους στα δημόσια νοσοκομεία για να προμηθευτούν ακριβά φάρμακα, προκειμένου να μην υποστούν τη δαπάνη.

9 Γιατί οι πάσχοντες από σοβαρά νοσήματα δεν αγοράζουν τα φάρμακα από ιδιωτικά φαρμακεία;

Δεν επιτρέπεται. Ο νόμος ορίζει ότι τα ειδικά σκευάσματα, τα οποία έχουν πολύ υψηλό κόστος, χορηγούνται μόνο από τα φαρμακεία των νοσοκομείων ή του ΕΟΠΥΥ.

10 Τι γίνεται με τους ασφαλισμένους των άλλων Ταμείων;

Τα προβλήματα με τις συνταγές φαρμάκων αφορούν αποκλειστικά τον ΕΟΠΥΥ, καθώς όσα Ταμεία πληρώνουν δεν αντιμετωπίζουν άρση της χορήγησης φαρμάκων με πίστωση από τους φαρμακοποιούς. Για τα νοσοκομειακά φάρμακα, ωστόσο, οι ασφαλισμένοι όλων των Ταμείων αντιμετωπίζουν ακριβώς το ίδιο πρόβλημα.