Τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας;

Τα τσιμπήματα από υμενόπτερα (όπως μέλισσες ή σφήκες) αποτελούν μια κοινή ενόχληση της εαρινής περιόδου. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αντίδραση στο τσίμπημα είναι τοπικά περιορισμένη με ερυθρότητα, οίδημα και αίσθημα καύσου. Παρόλα αυτά τα υμενόπτερα υπολογίζεται πως ευθύνονται περίπου για τα μισά επεισόδια σοβαρής αναφυλαξίας παγκοσμίως. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό ο φαρμακοποιός να γνωρίζει τη διαφορά στην κλινική εκδήλωση των συμπτωμάτων και το σωστό τρόπο αντιμετώπισης του περιστατικού σε κάθε περίπτωση. Αυτό θα το επιτύχει μέσω της f-anazitisi και συγκεκριμένα της ενότητας «Παθολογικά περιστατικά – Αντιμετώπιση». Στην καρτέλα Υμενόπτερου τσίμπημα θα ενημερωθεί για τα ακόλουθα:

Συνήθη συμπτώματα

• Πόνος (οφείλεται στην έγχυση του δηλητηρίου)
• Οίδημα (είναι ανάλογο με την ποσότητα του δηλητηρίου που εγχύθηκε, εάν όμως όλη η επιφάνεια του σώματος είναι πρησμένη, τότε πρόκειται περί αλλεργίας)
• Κνησμός
• Αίσθημα καύσου
• Θερμότητα
• Ερυθρότητα

Σημεία σοβαρότητας

• Εξαρτώνται και είναι συνυφασμένα με:
• την ποσότητα του δηλητηρίου που εγχύθηκε
• την εμφάνιση πολλαπλών τσιμπημάτων στα μικρά παιδιά και τους υπερήλικες (κίνδυνος εμφάνισης υπότασης και σπασμών)
• την περιοχή του τσιμπήματος: εάν συμβεί στο λαιμό, το τοπικό οίδημα που παράγεται, επάγει την αναπνευστική δυσχέρεια ακόμη και εάν δεν υπάρχει γενική συμπτωματολογία αλλεργίας
•  την πρόκληση αλλεργίας από το δηλητήριο (αναφυλακτικό σοκ, οίδημα του Quincke, βρογχόσπασμος).

Γενικά μέτρα αντιμετώπισης

Κάνετε τις κατάλληλες ερωτήσεις στον ασθενή, για να βρείτε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εμφανίστηκαν τα συμπτώματα και το είδος του εντόμου που ευθύνεται για το τσίμπημα.

Αφαιρέστε το κεντρί (η αφαίρεση θα πρέπει να γίνει όσο πιο γρήγορα γίνεται, καθώς όσο παραμένει απελευθερώνεται δηλητήριο που επιτείνει την αντίδραση).

Καθαρίστε την περιοχή με κρύο νερό.

ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΜΕΛΙΣΣΑΣ: Εφαρμόστε κάποιο βασικό σκεύασμα (π.χ. αμμωνία).

ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΣΦΗΚΑΣ: Εφαρμόστε κάποιο ελαφρά όξινο σκεύασμα (π.χ. ξύδι).

Εφαρμόστε τοπικά επιθέματα πάγου.

Συστήστε στον ασθενή να αποφεύγει το ξύσιμο της περιοχής.

Φαρμακευτική αντιμετώπιση

• Τοπικά αντιισταμινικά (promethazine, dimetindene).
• Τοπικά κορτικοστεροειδή (betamethasone) ή συνδυασμός τοπικού κορτικοστεροειδούς με αντιβιοτικό (betamethasone &gentamycin).
• Σε συνεννόηση με το γιατρό του EKAB χορηγήστε hydrocortisone, εφόσον τα συμπτώματα το απαιτούν.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο χορήγησης αντιτετανικού immunoglobulin human anti-tetanus.

Αντιμετώπιση σε περίπτωση σημείων σοβαρότητας

• Παραπέμψτε το περιστατικό σε εξειδικευμένο γιατρό.
• Σε περίπτωση υπότασης: Ξαπλώστε τον ασθενή στο κρεβάτι.
• Σε περίπτωση αναπνευστικών προβλημάτων ή αίσθησης πνιγμού: τοποθετήστε τον ασθενή σε θέση ημικαθιστή.
• Σε περίπτωση αναφυλακτικού σοκ: Χορηγήστε (γιατρός) ή ζητήστε άδεια (φαρμακοποιός) για ενδομυϊκη χορήγηση αδρεναλίνης (epinephrine). Παράδειγμα φαρμακευτικού σκευάσματος: Epipen.