Τα ακριβά φάρμακα προκαλούν περισσότερες παρενέργειες;

Τα ακριβά φάρμακα μπορεί να κάνουν τους ασθενείς να αισθάνονται περισσότερες παρενέργειες, σύμφωνα με νέα μελέτη αναφορικά με το φαινόμενο «nocebo».

Το nocebo είναι το αντίθετο του placebo: το δεύτερο είναι το φαινόμενο κατά το οποίο ένας ασθενής αισθάνεται καλύτερα με μια θεραπεία, λόγω προσδοκιών και όχι λόγω της θεραπείας. Το φαινόμενο nocebo είναι η αρνητική προδιάθεση απέναντι σε μια θεραπεία, που κάνουν τον ασθενή να αισθάνεται χειρότερα (πάλι όχι λόγω της θεραπείας).

Στη νέα μελέτη από το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Hamburg-Eppendorf της Γερμανίας, οι ερευνητές χώρισαν σε 2 ομάδες 49 υγιείς εθελοντές, οι οποίοι κλήθηκαν να δοκιμάσουν μια κρέμα κατά της φαγούρας: η μία ομάδα πήρε ένα προϊόν σε εντυπωσιακή συσκευασία και ακριβή τιμή, η άλλη ομάδα έβαλε ένα φτηνό προϊόν. Οι επιστήμονες τους είπαν ότι η κρέμα μπορεί να εμφανίσει ως παρενέργεια ευαισθησία στον πόνο.

Στην πραγματικότητα, οι δύο κρέμες ήταν ίδιες και δεν περιείχαν δραστικά συστατικά.

Μετά την εφαρμογή, οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε εξετάσεις ανοχής του πόνου από θερμότητα, από τις οποίες διαπιστώθηκε ότι εκείνοι που είχαν χρησιμοποιήσει την υποτιθέμενη ακριβή κρέμα ήταν πιο ευαίσθητοι στον πόνο, ενώ όσοι εφάρμοσαν τη φτηνή κρέμα κατέγραψαν από ελάχιστη έως καθόλου δυσφορία.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η τάση αυτή των ασθενών δεν ήταν απλά «στο μυαλό τους», δεν αποτελεί δηλαδή μόνο «αντανάκλαση» των προκαταλήψεών τους.

Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας μεθόδους απεικόνισης του εγκεφάλου (MRI), διαπίστωσαν συγκεκριμένα πρότυπα δραστηριότητας του νευρικού συστήματος στον εγκέφαλο και στη σπονδυλική στήλη, όταν εκδηλωνόταν το φαινόμενο nocebo, τα οποία τα χαρακτήρισαν ως μια αλλαγή στην "επικοινωνία" μεταξύ ορισμένων δομών του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού!

Ο Δρ Luana Colloca από το Πανεπιστήμιο του Maryland στη Βαλτιμόρη, που συνέταξε την εισαγωγή της μελέτης, σχολιάζει: «φαίνεται πως οι προσδοκίες διαμορφώνουν τα συμπτώματα και την ανταπόκριση των ασθενών στη θεραπεία» και εξηγεί και ότι όλοι είμαστε "ευάλωτοι" σε τέτοιες εξωγενείς επιρροές που μπορεί να αφορούν την τιμή (εν προκειμένω το ακριβότερο φάρμακο εκλήφθηκε και ως ισχυρότερο) ή τον τρόπο χορήγησης κτλ.

Αν και αυτή η έρευνα δεν μπορεί να δώσει αποδεδειγμένους τρόπους πρόληψης ή θεραπείας ασθενειών, σύμφωνα με την Δρ Colloca, καλό είναι να λαμβάνεται υπόψη από τους επαγγελματίες υγείας ότι οι προσδοκίες των ασθενών διαδραματίζουν τεράστιο ρόλο στην ιατρική και έχει σημασία το πώς παρουσιάζεις μια αγωγή και τις πιθανές παρενέργειές της.

Η νέα μελέτη δημοσιεύθηκε σήμερα, 6 Οκτωβρίου 2017, στο περιοδικό «Science».

Μετάφραση από εδώ.