Συνήθη οφθαλμολογικά προβλήματα των παιδιών (3ο μέρος)

Της

Αφροδίτης Κοΐδου- Τσιλιγιάννη, Οφθαλμιάτρου,

Επιμελήτριας Α΄ Νοσοκομείου Παίδων «Π. και Α. Κυριακού»

Ε. Παθήσεις του Φακού

Ο φακός του οφθαλμού που είναι πίσω από την ίριδα, δεν διακρίνεται φυσιολογικά γιατί είναι διαφανής. Αυτό επιτρέπει στο φως να περνάει μέσα από την κόρη και να εστιάζει στο κέντρο της όρασης, δηλαδή στην ωχρά κηλίδα του αμφιβληστροειδή. Η θόλωση αυτού του διαφανούς οργάνου του οφθαλμού λέγεται καταρράκτης και δυστυχώς δεν είναι προνόμιο μόνο των ηλικιωμένων ατόμων, αλλά μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και από την γέννηση ή στα πρώτα χρόνια της ζωής. Το κυριότερο σημάδι που φανερώνει την ύπαρξη του καταρράκτη, είναι η μεταβολή του μαύρου χρώματος της κόρης σε λευκό, η λεγόμενη λευκοκορία. Επίσης το μάτι μπορεί να παρουσιάζει στραβισμό ή νυσταγμό και γενικά συμπεριφέρεται σαν να μην βλέπει.

Υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν καταρράκτη. Προσβολή της εγκύου στο πρώτο κυρίως τρίμηνο της εγκυμοσύνης από ιούς, όπως της ερυθράς, ανεμοβλογιάς κλπ, από μικρόβια ή παράσιτα και η έκθεσή της σε ακτινοβολία ή η λήψη διαφόρων φαρμάκων, μπορεί να προκαλέσει καταρράκτη.

Επίσης καταρράκτη προκαλούν διάφορα μεταβολικά νοσήματα όπως η γαλακτοζαιμία, η ομοκυστινουρία κ.λπ., οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες και διάφορα σύνδρομα π.χ. σύνδρομο Down.

Ο καταρράκτης ακόμη μπορεί να είναι κληρονομικός και να παρατηρείται σε αρκετά μέλη της ίδιας οικογένειας.

Τέλος θα πρέπει να πούμε πως μία σημαντική αιτία του καταρράκτη στις μικρές ηλικίες είναι τα διάφορα ατυχήματα που προκαλούν την θόλωση του φακού όπως διαμπερή τραύματα ή ακόμη και δυνατό χτύπημα στο μάτι που προκαλεί εσωτερική αιμορραγία (ύφαιμα).

Η θεραπεία του καταρράκτη στα παιδιά είναι ή χειρουργική αφαίρεσή του. Η οπτική αποκατάσταση του χειρουργημένου ματιού και η καλή λειτουργία της όρασης εν τούτοις είναι δύσκολη και απαιτεί την χρήση ειδικού φακού επαφής ή γυαλιών και τις εντατικές ασκήσεις για την αντιμετώπιση της αμβλυωπίας.

ΣΤ. Παθήσεις του Αμφιβληστροειδή και του Οπτικού Νεύρου

Συγγενείς ανωμαλίες του οπισθίου τμήματος του βολβού που αφορούν τον αμφιβληστροειδή χιτώνα και το οπτικό νεύρο παρατηρούνται στα νεογνά και στα βρέφη που κατά την διάρκεια της ενδομήτριου ζωής προσβλήθηκαν από διάφορες λοιμώξεις, όπως η τοξοπλάσμωση και η συγγενής ερυθρά.

Συνήθως εκδηλώνονται με κακή προσήλωση, το μωρό δεν παρακολουθεί καλά ή δεν παρακολουθεί καθόλου, έχει στραβισμό ή νυσταγμό (τα μάτια τρέμουν και δεν μπορούν να εστιάσουν). ’λλες πάλι, συνήθως εκφυλιστικές ή κληρονομικές νόσοι εμφανίζονται σε μεγαλύτερη ηλικία και βλάπτουν και αυτές την όραση.

Στα πρόωρα νεογνά με μικρό βάρος γέννησης, κάτω από 1500 γρ. είναι δυνατόν λόγω της ανωριμότητας και ατελούς ανάπτυξης των αγγείων και του αμφιβληστροειδή να εμφανιστεί η λεγόμενη αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας με διαφόρου βαθμού βαρύτητα που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και αποκόλληση του αμφιβληστροειδή και τύφλωση.

Τέλος, ευτυχώς σπάνια, στο εσωτερικό του βολβού μπορεί στα βρέφη και στα μικρά παιδιά να αναπτυχθεί από τον αμφιβληστροειδή ένας κακοήθης όγκος, το ρετινοβλάστωμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις το μάτι χάνει σιγά σιγά την όρασή του, αρχίζει να στραβίζει και μέσα από την κόρη μπορεί να διακρίνεται μία λευκωπή ή γυαλιστερή επιφάνεια που δεν είναι τίποτα άλλο από την επιφάνεια του όγκου. Υπάρχει θεραπεία που πρέπει γρήγορα και έγκαιρα να εφαρμοστεί, γιατί σε προχωρημένες περιπτώσεις κινδυνεύει και η ζωή του παιδιού.

Πηγή: Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας

Διαβάστε ακόμη:

Συνήθη οφθαλμολογικά προβλήματα των παιδιών (1^ο μέρος): Παθήσεις των βλεφάρων και του δακρυϊκού συστήματος