Η γήρανση αποτελεί μια φυσική και πολύπλοκη βιολογική διαδικασία που χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή επιδείνωση των φυσιολογικών λειτουργιών και τη συσσώρευση βλαβών στα κύτταρα, στους ιστούς και στα όργανα με την πάροδο του χρόνου. Πρόκειται για ένα καθολικό φαινόμενο που εμφανίζεται σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και επηρεάζεται από ένα συνδυασμό γενετικών, περιβαλλοντικών παραγόντων και συνηθειών του τρόπου ζωής. Η γήρανση εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε διάφορα είδη και άτομα, αλλά τυπικά περιλαμβάνει μείωση των σωματικών, γνωστικών και μεταβολικών λειτουργιών, καθώς και αυξημένη ευαισθησία σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.
Η διαδικασία γήρανσης του δέρματος
Η διαδικασία της γήρανσης του δέρματος είναι το αποτέλεσμα μιας πληθώρας αλλαγών που συμβαίνουν στο δέρμα με την πάροδο του χρόνου, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Εσωτερικά, μειώνεται η παραγωγή του κολλαγόνου και της ελαστίνης, που είναι οι βασικές πρωτεΐνες του δέρματος και υπεύθυνες για τη δομή και την ελαστικότητά του. Έτσι οι υπάρχουσες ίνες αποδυναμώνονται, το δέρμα τείνει να γίνεται πιο ξηρό και λιγότερο ικανό να συγκρατεί την υγρασία, με αποτέλεσμα να χάνει τη σφριγηλότητά του, οδηγώντας σταδιακά στον σχηματισμό ρυτίδων και λεπτών γραμμών, ιδίως σε περιοχές που είναι επιρρεπείς σε επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Συγκεκριμένα για το πρόσωπο, οι κινήσεις του προσώπου, όπως το χαμόγελο, το συνοφρύωμα και το αλληθώρισμα, μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη δυναμικών ρυτίδων με την πάροδο του χρόνου, ιδιαίτερα στις περιοχές συχνής μυϊκής δραστηριότητας.
Επιπλέον, γενετικοί παράγοντες και ορμονικές αλλαγές επηρεάζουν την ευαισθησία ενός ατόμου στη γήρανση του δέρματος και τις ρυτίδες, συμπεριλαμβανομένων των παραλλαγών στην παραγωγή κολλαγόνου, το πάχος του δέρματος και άλλα γενετικά χαρακτηριστικά. Τη διαδικασία γήρανσης του δέρματος επιταχύνουν και εξωτερικοί παράγοντες, όπως είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου που καταστρέφει τις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης, προκαλώντας ρυτίδες, λεπτές γραμμές και ανομοιόμορφο τόνο του δέρματος. Το κάπνισμα και η έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους επίσης καταστρέφουν τις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης, μειώνοντας την ελαστικότητα του δέρματος και προάγοντας τον σχηματισμό ρυτίδων.
Τελικά, το γερασμένο δέρμα, εκτός από τις ρυτίδες, μπορεί να παρουσιάζει:
- Ανομοιόμορφο τόνο και υφή, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης κηλίδων γήρανσης και τραχιάς υφής. Η ξηρότητα και η λέπτυνση του δέρματος είναι συνηθισμένα φαινόμενα, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη ευαισθησία και ερεθισμό.
- Η εμφάνιση των πόρων μπορεί να ενισχυθεί από τη μείωση της ελαστικότητας.
- Η απώλεια του όγκου του προσώπου μπορεί να οδηγήσει σε μια «βυθισμένη» ή κοίλη εμφάνιση.
Σε αναζήτηση θεραπείας και προϊόντων αντιγήρανσης
Πολλοί άνθρωποι θέλουν να διατηρούν την εμφάνισή τους νεανική καθώς μεγαλώνουν. Μπορεί να ανησυχούν για τα ορατά σημάδια της γήρανσης, όπως οι ρυτίδες, οι λεπτές γραμμές, η χαλάρωση του δέρματος και οι κηλίδες, και αναζητούν λύσεις αντιγήρανσης για να αντιμετωπίσουν αυτές τις ανησυχίες.
Μερικοί μάλιστα αρχίζουν να χρησιμοποιούν προϊόντα και θεραπείες αντιγήρανσης σε νεότερη ηλικία, ως τρόπο πρόληψης της εμφάνισης των ορατών σημείων γήρανσης. Σε αυτές τις τάσεις έχει συμβάλλει η τεχνολογία και τα social media, διότι παρακολουθώντας φίλους, μέλη της οικογένειας ή διασημότητες να κάνουν θεραπείες αντιγήρανσης ή να δείχνουν νεότεροι, οδηγεί πολλούς να προσπαθήσουν να επιτύχουν το αισθητικό αποτέλεσμα που επιθυμούν. Ενώ οι θεραπείες αντιγήρανσης αφορούν κυρίως τη βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος, ορισμένοι τις βλέπουν επίσης ως μέρος μιας ευρύτερης προσέγγισης για την υγεία και τη μακροζωία.
Η αντιμετώπιση συνολικά της γήρανσης περιλαμβάνει μια σειρά από προσαρμογές στον τρόπο ζωής, όπως είναι η υγιεινή διατροφή, η κατάλληλη αντηλιακή προστασία, η άσκηση, ο περιορισμός του στρες και η ποιότητα του ύπνου.
Προσεγγίσεις στην αντιγηραντική θεραπεία σε πρόσωπο και λαιμό
Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις από έναν επαγγελματία υγείας (δερματολόγοι, πλαστικοί χειρουργοί κλπ.) περιλαμβάνουν επεμβατικές, λιγότερο επεμβατικές και μη επεμβατικές παρεμβάσεις. Η βοτουλινική τοξίνη (Botox), τα πληρωτικά μαλακών ιστών, τα βιοδιεγερτικά, τα χημικά peeling, το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP) και τα λέιζερ, καθώς και οι χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η μεταμόσχευση λίπους, η βλεφαροπλαστική και η ρινοπλαστική, αποτελούν μέθοδοι προώθησης μιας πιο νεανικής εμφάνισης, όπως και οι πιο πρόσφατες τεχνολογίες, π.χ. οι γενετικές θεραπείες, η βιολογία πτερυγίων, οι θεραπείες με βάση τα βλαστοκύτταρα κλπ.
Ωστόσο ο κύριος προσανατολισμός τα τελευταία χρόνια είναι στις μη επεμβατικές προσεγγίσεις. Η καθιέρωση ενός καθημερινού προγράμματος περιποίησης της επιδερμίδας, προσαρμοσμένου στις ατομικές ανάγκες του δέρματος, μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων που σχετίζονται με τη γήρανση, όπως είναι οι ρυτίδες, οι λεπτές γραμμές, η ξηρότητα και ο ανομοιόμορφος τόνος. Η χρήση προϊόντων με ενεργά συστατικά όπως τα ρετινοειδή, τα αντιοξειδωτικά, το υαλουρονικό οξύ και τα πεπτίδια, μπορεί να προωθήσει την ανανέωση, την ενυδάτωση και τη σφριγηλότητα του δέρματος.
Όπλα στη φαρέτρα της αντιγήρανσης
Σήμερα, οι καλύτερες αντιγηραντικές θεραπείες για το πρόσωπο και τον λαιμό συχνά περιλαμβάνουν ένα μείγμα από ενεργά συστατικά που στοχεύουν σε συγκεκριμένα σημάδια γήρανσης. Κάποια από τα κύρια συστατικά που θα βρείτε σε προϊόντα κορυφαίων εταιρειών καλλυντικών στα ράφια ενημερωμένων φαρμακείων είναι τα εξής:
- Τα ρετινοειδή (ρετινόλη, ρετιναλδεΰδη, τρετινοΐνη) είναι ένα βασικό συστατικό των αποτελεσματικών θεραπειών αντιγήρανσης. Πρόκειται για έναν τύπο παραγώγου της βιταμίνης Α που έχει μελετηθεί εκτενώς και έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις ρυτίδες, βελτιώνει την υφή του δέρματος και αυξάνει την παραγωγή κολλαγόνου. Τα ρετινοειδή λειτουργούν επιταχύνοντας τον κυτταρικό κύκλο εργασιών και βελτιώνοντας την ελαστικότητα του δέρματος.
- Η βιταμίνη C είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που συμβάλλει στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο δέρμα και να επιταχύνουν τη διαδικασία γήρανσης. Επίσης, φωτίζει το δέρμα, εξομαλύνει τον τόνο του δέρματος και ενθαρρύνει την παραγωγή κολλαγόνου, καθιστώντας το δέρμα πιο σφριγηλό και με πιο νεανική όψη.
- Το υαλουρονικό οξύ είναι ένα ακόμα σπουδαίο συστατικό. Είναι ένας παράγοντας που προσελκύει και διατηρεί την υγρασία στο δέρμα, βοηθώντας να γεμίσουν οι λεπτές γραμμές και οι ρυτίδες, να βελτιωθεί η ενυδάτωση του δέρματος και να αποκατασταθεί η ελαστικότητά του. Βοηθά επίσης στην παραγωγή περισσότερου κολλαγόνου και χαρίζει μια πιο ομοιόμορφη, λαμπερή επιδερμίδα.
- Τα πεπτίδια είναι μικρές αλυσίδες αμινοξέων που μπορούν να εισέλθουν στο δέρμα και να παρακινήσουν τα κύτταρα να παράγουν περισσότερο κολλαγόνο και ελαστίνη. Βοηθούν στη μείωση της εμφάνισης των ρυτίδων και στη βελτίωση της σφριγηλότητας του δέρματος.
- Αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη Ε, το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού και η ρεσβερατρόλη, συμβάλλουν στην προστασία του δέρματος από τις περιβαλλοντικές βλάβες, μειώνουν τη φλεγμονή και προάγουν την παραγωγή κολλαγόνου, οδηγώντας σε νεανικότερο δέρμα.
Υποσχόμενες δραστικές ουσίες για αντιρυτιδική αντιμετώπιση
Τα τελευταία χρόνια η έρευνα στην κοσμητική επιστημονική κοινότητα έχει εντοπίσει νέες υποσχόμενες δραστικές ουσίες, όπως τη βακουτσιόλη (Bakuchiol), η οποία αναφέρεται συχνά ως η φυσική εναλλακτική λύση της ρετινόλης. Προέρχεται από το φυτό babchi και έχει αποδειχθεί ότι έχει αποτελέσματα στο δέρμα που μοιάζουν με αυτά της ρετινόλης, όπως η ενίσχυση της παραγωγής κολλαγόνου.
Τα πεπτίδια χαλκού πιστεύεται ότι προάγουν την παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της σφριγηλότητας του δέρματος και στη μείωση της εμφάνισης των ρυτίδων.
Η ρεσβερατρόλη, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στα κόκκινα σταφύλια και τα μούρα, έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει το δέρμα από τις περιβαλλοντικές βλάβες και μειώνει τα σημάδια γήρανσης, συμπεριλαμβανομένων των ρυτίδων.
Το Matrixyl, ένα σύμπλεγμα πεπτιδίων, έχει αποδειχθεί ότι διεγείρει τη σύνθεση κολλαγόνου και βελτιώνει την ελαστικότητα του δέρματος, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αντιρυτιδικά αποτελέσματα με την πάροδο του χρόνου.
Η ασταξανθίνη, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που βρίσκεται στα φύκη, έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει το δέρμα από τις βλάβες της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), ενισχύει τα επίπεδα υγρασίας του δέρματος.
Τέλος, εξίσου σημαντική είναι η προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία για την πρόληψη της πρόωρης γήρανσης. Τα αντηλιακά ευρέος φάσματος με SPF 30 ή υψηλότερο βοηθούν στην προστασία του δέρματος από τις επιβλαβείς ακτίνες UVA και UVB, αποτρέποντας την ηλιακή βλάβη, τη φωτογήρανση και τον σχηματισμό ρυτίδων και κηλίδων λόγω ηλικίας.
Πηγή: Φαρμακευτικός Κόσμος #199