Πώς θα διαπιστώσετε την έλλειψη βιταμινών στους πελάτες σας;

Όλοι θα συμφωνήσουν πως οι εφαρμογές της τεχνολογίας στην ιατρική σώζουν ζωές. Τι συνέβαινε όμως παλαιότερα, όταν δεν υπήρχαν τα σύγχρονα μέσα διάγνωσης και θεραπείας; Τότε οι επαγγελματίες υγείας στηρίζονταν στην εξέταση της φυσικής κατάστασης του ασθενούς για να καταλήξουν σε κάποιο συμπέρασμα.

Από τα χρόνια εκείνα μέχρι σήμερα έχει παρατηρηθεί πως βασιζόμαστε όλο και περισσότερο στην τεχνολογία, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τα προφανή. Ο φαρμακοποιός αποτελεί συχνά τον πρώτο επαγγελματία υγείας που θα συμβουλευθεί κανείς, για το λόγο αυτό οφείλει να παρατηρεί, να ακούει και να έχει την ικανότητα να «διαγιγνώσκει» ελλείψεις θρεπτικών συστατικών που εντοπίζονται σε εμφανή σημεία του σώματος του πελάτη.

Καθώς τα κύτταρα σε σημεία του σώματος όπως το στόμα, και το δέρμα ανανεώνονται με γρήγορο ρυθμό, οι ελλείψεις θρεπτικών συστατικών αντικατοπτρίζονται συχνά στα μέρη αυτά. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε πώς εμφανείς αλλαγές σε έναν πελάτη σας μπορούν να σας οδηγήσουν στην κατάλληλη συμβουλή.

Μαλλιά

Τα μαλλιά πρέπει να έχουν λαμπερό χρώμα και λεία, παχιά υφή. Κατά ένα μεγάλο ποσοστό η ποιότητά τους οφείλεται στην επαρκή κατανάλωση πρωτεϊνών μέσω της διατροφής.

• Αποχρωματισμός και γκρίζα μαλλιά: οφείλεται συχνά σε έλλειψη ψευδαργύρου & χαλκού.
• Μαλλιά που ξεριζώνονται εύκολα: πιθανή έλλειψη βιοτίνης, ψευδαργύρου.
• Εύθραυστα μαλλιά: έλλειψη βιοτίνης.
• Απώλεια μαλλιών: συχνά λόγω έλλειψης φολικού οξέως και βιταμίνης Β12.

Mάτια

Στα μάτια έμφαση πρέπει να δίνεται τόσο στην ίριδα, όσο και στο σκλήθρο, στο άνω βλέφαρο του ματιού και στην πυκνότητα των βλεφαρίδων. Για την υγεία των ματιών ιδανικό θεωρείται το Μουρουνέλαιο το οποίο είναι φυσική πηγή βιταμίνης Α. 

• Μάτια ευαίσθητα στο φως: συσχετίζεται με έλλειψη βιταμίνης Α.
• Ξηροφθαλμία, απουσία έκκρισης δακρύων: πιθανή έλλειψη βιταμίνης Α.
• Αλλοιώσεις στο σκλήθρο (άσπρο τμήμα): ίσως οφείλεται σε έλλειψη βιταμίνης Α.
• Θολό σκλήθρο: συσχέτιση με έλλειψη σιδήρου και βιταμινών Β.

Χείλη

Πρέπει να είναι ροζ, λεία και συμμετρικά.

• Χείλη πρησμένα, με κάθετα σκασίματα, χειλίτιδα: βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β6, φολικό, ριβοφλαβίνη, νιασίνη, Β12) ή έλλειψη σιδήρου.
• Χείλη με σκασίματα στις άκρες, γωνιακή χειλίτιδα: βιταμίνες του συμπλέγματος Β (ριβοφλαβίνη, νιασίνη).

Στόμα

Πρέπει να διαθέτει αρκετή υγρασία.

• Ξηροστομία: πιθανή έλλειψη ψευδαργύρου.
• 'Aφθες και λοιποί στοματικοί ερεθισμοί: μπορεί να σχετιστεί με έλλειψη Β12, ριβοφλαβίνη (Β2) και φολικού οξέως

Γλώσσα

Η γλώσσα πρέπει να έχει υγρασία, ροζ χρώμα και τραχιά υφή.

• Μοβ γλώσσα: συχνά λόγω έλλειψης ριβοφλαβίνης.
• Λεία υφή, απώλεια θηλών (εξογκομάτων): ίσως σχετίζεται με έλλειψη βιταμινών Β ή σιδήρου.

Ούλα

Τα ούλα πρέπει να έχουν ανοιχτό ροζ χρώμα και λεία υφή.

• Ούλα που ματώνουν ή υποχωρούν: έλλειψη βιταμίνης C.

Νύχια

Τα νύχια πρέπει να είναι λεία, διαφανή, με ελαφρά καμπυλότητα και προσκολλημένα στο δέρμα του δακτύλου.

• Καμπυλότητα νυχιών (κοιλονυχία): ενδέχεται να οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου.
• Κάθετες γραμμές νυχιών (Beau?s lines): πιθανή έλλειψη ψευδαργύρου, αλλά και εν γένει κακή διατροφή.

Δέρμα

Το δέρμα πρέπει να είναι λείο, απαλό ροζ και με αρκετή υγρασία. Για την αντιμετώπιση των δερματικών παθήσεων, πέραν της αναπλήρωσης των παρακάτω συστατικών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η Echinacea, η βιταμίνη D και τα ωμέγα 3 λιπαρά.

• Χλωμό πρόσωπο: πιθανότητα αναιμίας λόγω έλλειψης σιδήρου, φολλικού οξέος, βιταμίνης Β12.
• Δέρμα προσώπου και γύρω από τη μύτη κόκκινο, που ξεφλουδίζει: Πιθανή έλλειψη βιταμίνης Β12.
• Μελανιές: έλλειψη βιταμίνης Κ ή βιταμίνης C.
• Δυσκολία επούλωσης πληγών: πιθανή έλλειψη ψευδαργύρου ή βιταμίνης C.
• Υπερκεράτωση σμηγματογόνων θυλακίων: σχετίζεται με έλλειψη βιταμίνης Α ή ωμέγα λιπαρών.
• Υπερχρωματισμός και ξηρότητα δέρματος (pellagrous dermatitis): νιασίνη.
• «Απολέπιση» δέρματος: ίσως οφείλεται σε έλλειψη ριβοφλαβίνης ή απαραίτητων λιπαρών οξέων.
• Ερυθρότητα γύρω από τους θύλακες των τριχών: έλλειψη βιταμίνης C.
• Πορτοκαλί παλάμες: υπερβολική πρόσληψη β- καροτενίου.

Η παραπάνω λίστα είναι ενδεικτική και όχι εξοντωτική, ενώ συχνά παρουσιάζονται ελλείψεις σε περισσότερα από ένα συστατικά, αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, ελλείψεις λόγω ασθενειών, ηλικίας κ.ά.

Την επόμενη φορά που θα μπει ένας πελάτης στο φαρμακείο σας θυμηθείτε πόσο σημαντικό είναι να τον κοιτάτε και να τον ακούτε γιατί το σώμα δεν είναι μόνο ο καθρέφτης της ψυχής αλλά και των μικροθρεπτικών συστατικών!

Βιβλιογραφία:

1. Jensen GL, Binkley J. Clinical manifestations of nutrient deficiency. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2002 Sep-Oct;26(5 Suppl):S29-33.

2. Radler DR, Lister T. Nutrient deficiencies associated with nutrition-focused physical findings of the oral cavity. Nutr Clin Pract. 2013 Dec;28(6):710-21. doi: 10.1177/0884533613507284. Epub 2013 Oct 25.

3. Mahan LK, Escott-Stump S. Krause's Food & Nutrition Therapy: 12th Edition. Missouri: Saunders Elsevier.