Οι ανοσο-ογκολογικές θεραπείες στον καρκίνο του πνεύμονα

Η Ανοσο – Ογκολογία έχει καθιερωθεί ως ένα από τα νέα όπλα για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Για το λόγο αυτό και στο πλαίσιο του Μήνα Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Πνεύμονα που είναι ο Νοέμβριος, το Τμήμα Ογκολογίας της MSD διοργάνωσε ενημερωτική συνάντηση για να φωτίσει περισσότερο τις σημαντικές ανακαλύψεις της Ανοσο-Ογκολογίας αλλά και τα σημαντικά της επιτεύγματα μέχρι σήμερα στην αντιμετώπιση της μάστιγας του καρκίνου και ειδικότερα του καρκίνου του πνεύμονα, που αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως.

Στην ομιλία του ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρεία Παθολόγων Ογκολόγων Ελλάδας κ. Ιωάννης Βαρθαλίτης ανέφερε ότι η ανοσοθεραπεία έχει ήδη αλλάξει το τοπίο της θεραπείας του καρκίνου με σημαντικές βελτιώσεις στην επιβίωση ασθενών με ορισμένα νεοπλάσματα. Στη συνέχεια ο καθηγητής Παθολογίας – Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κωνσταντίνος Συρίγος αναφέρθηκε στην καινοτομία της ανοσο-ογκολογίας στην αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα. Ο κ. Συρίγος ανέφερε ότι ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί έναν από τους πιο κοινούς καρκίνους παγκοσμίως, με 2 στους 3 καρκίνους του πνεύμονα να διαγιγνώσκονται σε άτομα ηλικίας ≥ 65 ετών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Συρίγος, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πιο θανατηφόρος παγκοσμίως, καθώς το 2012 το 19,4% των θανάτων παγκοσμίως από καρκίνο οφειλόταν στον καρκίνο του πνεύμονα, ποσοστό που είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των θανάτων από καρκίνο του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη.

Προς επίρρωση αυτού παρουσίασε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία τα ποσοστά επιβίωσης για τον μεταστατικό (προχωρημένο καρκίνο του πνεύμονα είναι ιδιαίτερα χαμηλά. Παρουσιάζοντας την εξέλιξη των θεραπευτικών επιλογών για τον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), που αποτελεί την πιο κοινή μορφή καρκίνου του πνεύμονα, από το 1986 και εντεύθεν, ανέφερε ότι πλέον το 2016 με την πρόσφατη έγκριση των δεύτερης και τρίτης γενιάς στοχευμένων θεραπειών έχουν βελτιωθεί οι εκβάσεις των ασθενών. Επιπλέον, η εισαγωγή των αναστολέων των σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού συστήματος στις θεραπευτικές επιλογές έχει δώσει μια επιλογή δεύτερης γραμμής για τους ασθενείς που δεν φέρουν μεταλλάξεις ή για εκείνους με μεταλλάξεις του EGFR ή ανακατατάξεις του ALK που εμφανίζουν πρόοδο της νόσου υπό θεραπεία πρώτης γραμμής.

Ο Ογκολόγος Παθολόγος, Στρατιωτικός Γιατρός και Γενικός Γραμματέας της ΕΟΠΕ κ. Ιωάννης Μούντζιος, παρουσίασε τον τρόπο δράσης του pembrolizumab, το οποίο επανενεργοποιεί τα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα στο μικροπεριβάλλον του όγκου, επανεργοποιώντας ουσιαστικά την αντικαρκινική ανοσία. Επίσης παρουσίασε αποτελέσματα μελετών, σύμφωνα με τα οποία όλοι οι ασθενείς παρουσίασαν όφελος στη συνολική επιβίωση με το pembrolizumab στη 2η γραμμή θεραπείας του ΜΜΚΠ, με έκφραση PD-L1 ≥ 1. Παράλληλα, παρουσίασε τα αποτελέσματα μελέτης που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας ESMO 2016, σύμφωνα με τα οποία το pembrolizumab πέτυχε σημαντικά μεγαλύτερη συνολική επιβίωση σε σχέση με τη χημειοθεραπεία, για τους ασθενείς με έκφραση του PD-L1 ≥50% στους όγκους τους, γεγονός που οδήγησε και στην έγκρισή του από τον FDA ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τους ασθενείς αυτούς, τονίζοντας παράλληλα τη σημασία της εξέτασης του βιοδείκτη για τον καθορισμό της έκφρασης του PD-L1.

Αντίστοιχα έχει κατατεθεί στον EMEA αίτημα έγκρισης για τον ίδιο πληθυσμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η MSD σε συνεργασία με την Ελληνική Παθολογοανατομική εταιρεία θα προχωρήσει σε πρόγραμμα υποστήριξης ασθενών για τη διενέργεια της εξέτασης του βιοδείκκτη PD-L1 για όλους τους ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, πανελλαδικά, σύμφωνα με τις οδηγίες των θεράποντων ιατρών. Ο κ. Μούντζιος παρουσίασε επίσης, πολύ σημαντικά στοιχεία κλινικής μελέτης που έδειξαν ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με τη θεραπεία ήταν πιο συχνές με τη χημειοθεραπεία απ? ότι με το pembrolizumab.

Ο επιστημονικός συνεργάτης της ΕΣΔΥ, Oικονομολόγος κ. Κώστας Αθανασάκης, παρέθεσε στοιχεία σχετικά με τον καρκίνο και τη σημασία ανάδειξης νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο καρκίνος, διεθνώς, συνοδεύεται από ένα υψηλό φορτίο νοσηρότητας αλλά και από μια σημαντική δαπάνη, αν και αναλογικά μικρότερη του φορτίου νόσου, για τα συστήματα υγείας διεθνώς. Τα προσεχή έτη, η ζήτηση για φροντίδα υγείας στο πεδίο του καρκίνου αναμένεται να αυξηθεί ως αποτέλεσμα των βελτιώσεων στα αποτελέσματα της θεραπευτικής προσέγγισης, της αύξησης της επίπτωσης και της ανάγκης για περαιτέρω χρήση της τεχνολογίας υγείας. Στο πλαίσιο των περιορισμένων πόρων για την υγεία διεθνώς, αλλά και της ανάδειξης νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων, η ανακατανομή των πόρων υγείας στη βάση της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων, η τεκμηρίωση και χρήση της καινοτομίας και η διασφάλιση της ισότητας στην πρόσβαση των ασθενών με καρκίνο στις υπηρεσίες υγείας και τις καινοτόμες θεραπείες αποτελούν τους μείζονες στόχους ενός αποδοτικού και αποτελεσματικού συστήματος υγείας».