Είναι δυνατόν μια αιματολογική εξέταση να προβλέψει πόσο καλά θα γεράσουμε;
Ναι, Αμερικανοί επιστήμονες ανέπτυξαν μια εξέταση αίματος που μπορεί να προβλέψει τον κίνδυνο του ατόμου να αναπτύξει αργότερα στη ζωή του παθήσεις σχετικές με το γήρας, ενώ μελλοντικά θα μπορεί να αξιοποιηθεί και σε δοκιμές νέων φαρμάκων, ώστε να διαπιστώνεται έγκαιρα κατά πόσο ένα υπό ανάπτυξη φάρμακο ωφελεί ή όχι την ομάδα-στόχο του πληθυσμού.
Αναλυτικά, ερευνητές με επικεφαλής την καθηγήτρια Βιοστατιστικής Πάολα Σεμπαστιάνι της Σχολής Δημόσιας Υγείας και τον καθηγητή Τόμας Περλς της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, εντόπισαν μια σειρά από βιοδείκτες, που παρέχουν μια πιο σφαιρική εικόνα για τους κινδύνους διαφόρων ασθενειών ή πρόωρου θανάτου μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια.
Οι βιοδείκτες καλύπτουν μια μεγάλη γκάμα λειτουργιών του σώματος, όπως το ανοσοποιητικό σύστημα, το ενδοκρινικό, το μεταβολισμό κ.α. Με τη βοήθεια ενός ειδικού αλγόριθμου, οι επιστήμονες μπορούν να συσχετίσουν τα επίπεδα των διαφόρων βιοδεικτών με την πιθανότητα εκδήλωσης διαφόρων ασθενειών και με το συνολικό επίπεδο της μελλοντικής υγείας.
Σε προκαταρκτική μελέτη που έκαναν σε σχεδόν 5.000 ανθρώπους 30 έως 110 ετών, οι ερευνητές μέτρησαν το επίπεδο των 19 βιοδεικτών σε δείγματα αίματος και κατέταξαν τους συμμετέχοντες σε κατηγορίες με βάση 26 «υπογραφές» που προέκυψαν από τις αναλύσεις. Περίπου οι μισοί άνθρωποι κατατάχθηκαν σε μια μέση «υπογραφή», αλλά μικρότερες ομάδες είχαν «υπογραφές» που ξέφευγαν από τον μέσο όρο: για παράδειγμα, μια ομάδα-υπογραφή παρέπεμπε σε ανθρώπους που θα γεράσουν με υγεία, ενώ μια άλλη σε ανθρώπους που κινδυνεύουν να εκδηλώσουν άνοια.
«Οι εν λόγω βιοδείκτες αντανακλούν τις διαφορές στον τρόπο που γερνάνε οι άνθρωποι και αφήνουν πολλές υποσχέσεις στο να προβλέπουν τα υγιή γηρατειά, τις μεταβολές στις νοητικές και σωματικές λειτουργίες, την επιβίωση και την εκδήλωση σχετικών με τα γηρατειά παθήσεων, όπως η καρδιοπάθεια, το εγκεφαλικό επεισόδιο, ο διαβήτης τύπου 2 και ο καρκίνος, πολύ προτού εμφανισθούν οποιαδήποτε κλινικά σημάδια», εξηγεί ο Δρ Περλς.
Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να δοκιμάσουν την αιματολογική εξέταση σε μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων, προτού αξιοποιηθεί κλινικά. Ήδη, αναζητούν και άλλους βιοδείκτες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την προβλεπτική χρησιμότητά της.
Οι βιοδείκτες καλύπτουν μια μεγάλη γκάμα λειτουργιών του σώματος, όπως το ανοσοποιητικό σύστημα, το ενδοκρινικό, το μεταβολισμό κ.α. Με τη βοήθεια ενός ειδικού αλγόριθμου, οι επιστήμονες μπορούν να συσχετίσουν τα επίπεδα των διαφόρων βιοδεικτών με την πιθανότητα εκδήλωσης διαφόρων ασθενειών και με το συνολικό επίπεδο της μελλοντικής υγείας.
Σε προκαταρκτική μελέτη που έκαναν σε σχεδόν 5.000 ανθρώπους 30 έως 110 ετών, οι ερευνητές μέτρησαν το επίπεδο των 19 βιοδεικτών σε δείγματα αίματος και κατέταξαν τους συμμετέχοντες σε κατηγορίες με βάση 26 «υπογραφές» που προέκυψαν από τις αναλύσεις. Περίπου οι μισοί άνθρωποι κατατάχθηκαν σε μια μέση «υπογραφή», αλλά μικρότερες ομάδες είχαν «υπογραφές» που ξέφευγαν από τον μέσο όρο: για παράδειγμα, μια ομάδα-υπογραφή παρέπεμπε σε ανθρώπους που θα γεράσουν με υγεία, ενώ μια άλλη σε ανθρώπους που κινδυνεύουν να εκδηλώσουν άνοια.
«Οι εν λόγω βιοδείκτες αντανακλούν τις διαφορές στον τρόπο που γερνάνε οι άνθρωποι και αφήνουν πολλές υποσχέσεις στο να προβλέπουν τα υγιή γηρατειά, τις μεταβολές στις νοητικές και σωματικές λειτουργίες, την επιβίωση και την εκδήλωση σχετικών με τα γηρατειά παθήσεων, όπως η καρδιοπάθεια, το εγκεφαλικό επεισόδιο, ο διαβήτης τύπου 2 και ο καρκίνος, πολύ προτού εμφανισθούν οποιαδήποτε κλινικά σημάδια», εξηγεί ο Δρ Περλς.
Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να δοκιμάσουν την αιματολογική εξέταση σε μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων, προτού αξιοποιηθεί κλινικά. Ήδη, αναζητούν και άλλους βιοδείκτες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την προβλεπτική χρησιμότητά της.