Κλιμακτήριος: Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν οι ψυχολογικές επιπτώσεις;

Όλοι οι άνθρωποι και ιδιαίτερα οι άντρες νομίζουν ότι η κλιμακτήριος και η εμμηνόπαυση είναι το ίδιο πράγμα. Κλιμακτήριος ωστόσο είναι η περίοδος πριν την εμμηνόπαυση, η οποία σημαίνει την οριστική διακοπή της έμμηνου ρύσεως της γυναίκας.

Παλιότερα, τότε που ο μέσος όρος επιβίωσης ήταν πολύ χαμηλότερος από τον σημερινό δεν γινόταν ιδιαίτερος λόγος γι' αυτήν την περίοδο. Τώρα όμως που το προσδόκιμο επιβίωσης της γυναίκας ξεπέρασε τα 80 χρόνια σημαίνει ότι οι περισσότερες γυναίκες θα ζήσουν για περισσότερο από 30 χρόνια με εμμηνόπαυση. Γι' αυτό και πρέπει να είναι προετοιμασμένες για τις αλλαγές που θα φέρει, να ξεπεράσουν τα εμπόδια και να καρπωθούν όλα τα θετικά.

Συμπτώματα και αντιμετώπιση

Η κλιμακτήριος ξεκινά όταν οι ορμόνες αρχίζουν να επηρεάζονται, ειδικότερα τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη. Οι περισσότερες γυναίκες διαμαρτύρονται για κυκλοθυμία και εξάψεις. Οι ανώτερες πνευματικές λειτουργίες, όπως η μνήμη, η συγκέντρωση και η προσοχή επηρεάζονται, η λίμπιντο είναι πολύ μειωμένη, ο ύπνος πολλές φορές είναι διαταραγμένος, ενώ παρατηρούμε διαταραχές στη διάθεση που κυμαίνεται από απλή θλίψη, η οποία όμως πολλές φορές μπορεί να φτάσει σε μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο. 'Αλλες γυναίκες διαμαρτύρονται για έντονους πόνους πριν την περίοδο ή για έντονη ξηρότητα στον κόλπο.

Η κλιμακτήριος είναι μία περίοδος κατά την οποία η γυναίκα ψυχολογικά είναι πολύ ευάλωτη και συχνά παρουσιάζει αυτό που λέμε middle age crisis (κρίση της μέσης ηλικίας). Αν υπάρχουν έντονα συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα, οι ίδιες μαζί με τον γιατρό τους θα βρουν τι είδους θεραπεία είναι απαραίτητη.

Αν υπάρχει έντονη κυκλοθυμία και μεγάλες εξάψεις, τότε ενδέχεται να υπάρχει ένδειξη για λήψη οιστρογόνων. Αυτό λέγεται ορμονική υποκατάσταση αλλά υπάρχουν και μερικές αντενδείξεις, όπως είναι ο διαβήτης και η υπέρταση. Μία γυναίκα μπορεί να παίρνει ορμόνες για περίπου 5 έτη, ώστε να βοηθηθεί στην περίοδο της κλιμακτηρίου.

Όπως είπαμε πολλές φορές, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην διάθεση που μπορεί να φτάσει και την κατάθλιψη. Όταν ο ύπνος και η όρεξη διαταράσσονται, τότε φαίνεται ότι υπάρχει ισχυρός βιολογικός παράγοντας και συστήνονται ήπια αντικαταθλιπτικά του τύπου των αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs). Τα φάρμακα αυτά δεν προκαλούν εθισμό άρα η διακοπή τους μπορεί να γίνει χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα.

Όσον αφορά στις εξάψεις, μερικές γυναίκες χρησιμοποιούν φυσικά συμπληρώματα του τύπου των ισοφλαβινών. Όπως είπαμε παρουσιάζεται έντονη ξηρότητα στον κόλπο και μείωση της λίμπιντο, γι' αυτό και συστήνεται η χρήση τοπικών λιπαντικών ώστε να αποφεύγεται ο κνησμός και οι ουρολοιμώξεις.

Εστιάστε στα θετικά

Η κλιμακτήριος διαρκεί περίπου 5 χρόνια, μέχρι να έρθει η οριστική εμμηνόπαυση. Πολλές γυναίκες σ' αυτή την περίοδο βελτιώνουν την καριέρα τους αλλά και αλλάζουν στάση ζωής γιατί γίνονται πιο δημιουργικές, απαλλαγμένες από την περίοδο και το άγχος της γονιμότητας. Όπως και να έχει, η περίοδος αυτή έχει σημαντικούς περιορισμούς στην ζωή της γυναίκας. Έχει όμως και κάποια θετικά στοιχεία. Καλό είναι να μην διστάζετε να ζητήσουν βοήθεια, να συζητούν με τους αγαπημένους τους ό,τι τις απασχολεί, να τρέφονται σωστά και γενικά φροντίζουν τον εαυτό τους. Το παν, όμως, είναι να αντιληφθούν όλες οι γυναίκες πως η κλιμακτήριος δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια φυσιολογική περίοδος στη ζωή τους. Μια φάση που έρχεται να τις προετοιμάσει για τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Και τα οποία μπορούν να είναι χαρούμενα, δημιουργικά, γεμάτα ευχάριστες στιγμές.

Στάθης Μπαρτζώκας, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, www.stathisbartzokas.com