Καλοκαιρινές γυναικολογικές... πληγές και πώς να τις αντιμετωπίσετε

Κάθε χρόνο, µετά την περίοδο του καλοκαιριού, καταγράφεται µια ραγδαία αύξηση των σεξουαλικά µεταδιδόµενων νοσηµάτων, των ουρολοιµώξεων αλλά και των µυκητιάσεων ανάµεσα σε νεαρούς άνδρες και γυναίκες.

Στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ αναφέρουν ραγδαία αύξηση των κρουσµάτων: ● AIDS ● σύφιλης ● ηπατίτιδας B και C ● βλεννόρροιας ● κονδυλωµάτων ● µαλακού έλκους των γεννητικών οργάνων ● χλαµυδίων ● έρπητα ● µολυσµατικής τέρµινθου ● τριχοµονάδων.

Εποµένως, είναι εξαιρετικά απαραίτητη και σηµαντική η σύσταση για χρήση προφυλακτικού από όλους τους επαγγελµατίες υγείας, περισσότερο µάλιστα από τους φαρµακοποιούς, οι οποίοι είναι οι πιο εύκολα προσβάσιµοι λειτουργοί υγείας.

Οι επιπτώσεις των λοιµώξεων αυτών µπορεί να είναι παροδικές αλλά κάποιες φορές µπορεί να έχουν τεράστιο αντίκτυπο στη µελλοντική γονιµότητα αλλά ακόµα και στην ίδια τη ζωή της γυναίκας και του άνδρα.

Τι θα ρωτήσετε τις πελάτισσές σας

Στην πράξη δεν µπορεί να γίνει διάγνωση εντός του φαρµακείου για το τι είδους λοίµωξη έχει προσβάλει µια γυναίκα. Όµως, αν σας περιγράψουν συµπτώµατα όπως αυξηµένα κολπικά υγρά, ερεθισµό στην περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων, κνησµό (φαγούρα), πιθανή ενόχληση κατά τη σεξουαλική επαφή και οίδηµα της περιοχής, τότε πιθανότατα η διάγνωση θα αφορά κολπίτιδα. Μόνο η καλλιέργεια κολπικού επιχρίσµατος θα µπορεί να δώσει απάντηση για το τι έχει συµβεί. Εποµένως αργά ή γρήγορα η γυναίκα θα πρέπει να επισκεφθεί κάποιο γυναικολόγο.

Οι συµβουλές σας

Για την εµφάνιση των περισσότερων µολύνσεων ενοχοποιούνται οι πισίνες, η θάλασσα και η άµµος. Θα πρέπει να προτείνετε µέτρα προστασίας, όπως την αντικατάσταση του βρεγµένου µαγιό µε ένα στεγνό αµέσως µετά το µπάνιο, τη χρήση βαµβακερών εσωρούχων ώστε να «αναπνέει» η περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων, την αποφυγή χηµικών και αποσµητικών στην περιοχή, καθώς και την αποφυγή καθίσµατος απευθείας στην άµµο ή σε παγκάκια/στέρεα καθίσµατα.

Ακόµη και αν επιµένουν, µη δώσετε αντιβίωση στις ασθενείς, αν δεν έχουν τουλάχιστον µια µικροβιολογική εξέταση που να αναφέρει το µικρόβιο ή το είδος του µύκητα που τις έχει προσβάλει. Το αντιβιόγραµµα θα σας δείξει ποια αντιβιοτικά ή αντιµυκητιασικά φάρµακα είναι αποτελεσµατικά για κάθε ασθενή. Σε κάθε περίπτωση όµως, θα πρέπει να ενηµερωθούν για τον κίνδυνο µιας πιθανής φαρµακευτικής αλλεργίας ή αντίδρασης ή τις αλληλεπιδράσεις αυτών των φαρµάκων µε το αλκοόλ και την έκθεση στο έντονο ηλιακό φως.

ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ

Η αλήθεια είναι ότι ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες οι μύκητες εμφανίζονται πολύ συχνά, ταλαιπωρώντας το γυναικείο πληθυσμό. Αν και η χορήγηση ενός φαρμάκου κατά των κολπικών μυκήτων χωρίς ιατρική συνταγή είναι κάτι που συνηθίζεται, καλό θα ήταν να προτείνετε στις πελάτισσές σας να καταναλώνουν καθημερινά προϊόντα εμπλουτισμένα με γαλακτοβάκιλους, όπως είναι το γιαούρτι ή το κεφίρ.

Εξίσου αποτελεσματικά είναι τα σκευάσματα που κυκλοφορούν σε πολλά φαρμακεία και τα οποία περιέχουν διαφόρων ειδών προστατευτικούς γαλακτο-βάκιλους. Διατίθενται σε διάφορες μορφές, όπως κολπικά υπόθετα, χάπια, κάψουλες ή κολπικές πλύσεις. Όλα δρουν παρηγορητικά, ενώ είναι αποτελεσματικά και σε όσες τα λαμβάνουν για λόγους προστασίας. Για τη χρήση τους δεν υπάρχουν σοβαρές αντενδείξεις ούτε αξιόλογες παρενέργειες. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι δημιουργούν μια ισορροπημένη και φιλική χλωρίδα στο γυναικείο κόλπο.

Η οριστική θεραπεία στις γυναίκες θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει πλύσιμο με αντισηπτικό σκεύασμα και καλό στέγνωμα της περιοχής. Αν τα φυτικά σκευάσματα δεν αποδώσουν, τότε θα πρέπει να τοποθετούνται κρέμες με δράση κατά των μυκήτων που περιέχουν μικοναζόλη, τερκοναζόλη, τιοκοναζόλη, κλοτριμαζόλη ή άλλα φάρμακα κατά των μυκήτων. Ωστόσο, ιδανικό θα ήταν να προηγηθεί κολπική καλλιέργεια.

ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού οφείλονται σε παθογόνους οργανισμούς που προσβάλλουν τα ούρα, την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα, τον προστάτη και τα νεφρά.

Η επαρκής πρόσληψη νερού και η υγιεινή βοηθάει στην πρόληψη των λοιμώξεων του ουροποιητικού που προκαλούνται λόγω της αφυδάτωσης, της χρήσης τοπικών αντισυλληπτικών (σπερματοκτόνα, διαφράγματα), της κακής υγιεινής και της έκθεσης σε μολυσμένα νερά.

Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να έχουν συμπτώματα όπως τσούξιμο κατά την ούρηση, συχνουρία, πυρετό, δέκατα, ναυτία, κοιλιακό πόνο, έμετο (συμπτωματικές ουρολοιμώξεις), ενδέχεται όμως να μην έχουν κανένα σύμπτωμα και να αποκαλύπτονται μόνο μετά από εξέταση ούρων (ασυμπτωματικές ουρολοιμώξεις).

Είναι σαφές ότι χωρίς τη διάγνωση με καλλιέργεια του ένοχου παθογόνου που προκάλεσε την ουρολοίμωξη δεν μπορεί να δοθεί η ενδεδειγμένη αντιβίωση. Επομένως ο ρόλος του φαρμακοποιού μπορεί να είναι συμβουλευτικός, ώστε να μειωθεί η ένταση των συμπτωμάτων.

Τι προτείνουμε στους ασθενείς

•   Να αποφεύγουν το υπερβολικό αλκοόλ και την καφεΐνη.
•   Να πίνουν υγρά με βάση το νερό, όπως αρωματικό τσάι ή χυμό φραγκοστάφυλου. Ο χυμός φραγκοστάφυλου βοηθάει ώστε να μην κολλήσουν οργανισμοί στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστης και στην ουρήθρα, με αποτέλεσμα να εμποδίζουν την ανάπτυξη μολύνσεων. Αποτελεί μέτρο πρόληψης και η επίδρασή του μπορεί να πάρει μερικές εβδομάδες για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Το ίδιο αποτελεσματικά είναι και τα συμπληρώματα διατροφής με φραγκοστάφυλο, μύρτιλο, cranberry κτλ.
•   Να διατηρούν την ημερήσια κατανάλωση υγρών σε 3 λίτρα τουλάχιστον την ημέρα.
•  Επίσης βοηθητική είναι η κατανάλωση σόδας, καθώς δημιουργεί αλκαλικά ούρα.
•  Να αποφεύγουν τις πικάντικες τροφές, τροφές με οξέα, πίκλες, το ξύδι, τα φασόλια και τα κρεμμύδια και οποιαδήποτε άλλη τροφή ερεθίζει την ουροδόχο κύστη.
•   Επίσης θα πρέπει να αποφύγουν τη δυσκοιλιότητα, καθώς αυτή δημιουργεί ελλιπή κένωση της ουροδόχου κύστης.
•  Τέλος, είναι σημαντική η υγιεινή της περιοχής, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις οι ουρολοιμώξεις δημιουργούνται από ένα κολοβακτηρίδιο που βρίσκεται στο παχύ έντερο, το Ε. coli, το οποίο πολύ συχνά μπορεί να διεισδύσει στην ουροδόχο κύστη και να προκαλέσει κάποια μόλυνση.

Ο Γιάννης Πήχος είναι γυναικολόγος, χειρουργός, µαιευτήρας MD PhD FRCOG MFFP