Στο μικροσκόπιο του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης έχει μπει εδώ κι έναν χρόνο η Εταιρεία Στατιστικής Έρευνας και Ανάλυσης (ΕΤΕΣΤΑ Α.Ε.) του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, με πλήθος καταγγελιών και παρατυπιών να τη συνοδεύουν.
Η έρευνα γίνεται απ' το ίδιο κλιμάκιο που ελέγχει παράλληλα τα όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στον Φαρμακευτικό Σύλλογο Πειραιά και αποκάλυψε πρόσφατα η «Εφ.Συν.»
Ωστόσο, το θέμα ΕΤΕΣΤΑ Α.Ε. είναι πολύ πιο μεγάλο, καθώς απασχολεί το σύνολο των φαρμακείων της χώρας (περίπου 11.000) μέσω της διαχείρισης των φαρμακευτικών πληροφοριών που διαθέτουν και κυρίως της εμπορικής τους εκμετάλλευσης.
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τον όγκο πληροφοριών που συγκεντρώνεται σε κάθε φαρμακείο μέσα από τις συνταγές των ασφαλισμένων -ποια φάρμακα δίνονται και για ποιες ασθένειες-, τις αγορές των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων, τις αγορές άλλων παραφαρμακευτικών προϊόντων κ.λπ., στοιχεία πολύτιμα στα χέρια οποιουδήποτε θα ήθελε να δημιουργήσει το φαρμακευτικό προφίλ των Ελλήνων ασθενών και -γιατί όχι- καταναλωτών.
Η διαχείριση τέτοιων πληροφοριών δεν είναι κάτι καινούργιο.
Στην Ελλάδα συμβαίνει από τις αρχές του 2000 από την εταιρεία IMS Hellas που ειδικεύεται σε προγράμματα στατιστικής.
Με την άνοδο της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα βρέθηκαν στο χώρο και άλλες τέτοιες εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η πολυεθνική Aegate, και στο πλαίσιο αυτό, το 2013, ήρθε μια πρόταση στο προεδρείο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ) για τη δημιουργία της ΕΤΕΣΤΑ, που θα καλούνταν να ανταγωνιστεί ουσιαστικά τις πιο πάνω εταιρείες.
Θα μπορούσε βέβαια να αναρωτηθεί κανείς πώς μια μικρή εταιρεία θα ήταν σε θέση να τα βάλει με τα μεγαθήρια του χώρου, όταν μάλιστα δεν υπάρχει και το «know how», όπως λένε στη γλώσσα των επιχειρήσεων.
Πρόταση - πακέτο
Γι' αυτόν λοιπόν τον λόγο, επειδή έλειπε η επιστημονική κατάρτιση, η πρόταση για τη δημιουργία της ΕΤΕΣΤΑ ήρθε πακέτο μαζί με μια άλλη πρόταση, αυτή της συνεργασίας με μια αγγλική εταιρεία που γνώριζε τον χώρο της φαρμακευτικής στατιστικής και θα μπορούσε να βοηθήσει.
Κάπως έτσι έρχεται στο προσκήνιο η Pharmacy Insights Hellas (PIH), εταιρεία που αποτελεί το παρακλάδι της βρετανικής Clinical Insights, που με τη σειρά της συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες πολυεθνικές φαρμάκου στον τομέα της στατιστικής.
Η αρχική πρόταση προέβλεπε πως ο ΠΦΣ θα είχε το 49% στη νέα εταιρεία και οι Αγγλοι το 51%. Η συμφωνία διαφημίστηκε από κάποιους στον Σύλλογο ως εκείνη που θα έφερνε πολλά λεφτά στους φαρμακοποιούς της χώρας μέσα από την αξιοποίηση των δεδομένων τους.
Υπήρξαν, ομολογουμένως, κάποιες αντιδράσεις από μέλη παρατάξεων, αναφέροντας το προφανές: πώς γίνεται ένα συνδικαλιστικό σωματείο να μετατρέπεται σε εταιρεία με επιχειρηματικές δραστηριότητες, ειδικά όταν αυτή αφορά ευαίσθητα δεδομένα μεγάλης εμπορικής αξίας.
Ο συνειδησιακός σκόπελος ξεπεράστηκε από την πλειοψηφία, όταν τελικά αποφασίστηκε το 100% της νέας εταιρείας να βρίσκεται υπό τον ΠΦΣ.
Στην πορεία, ωστόσο, και χωρίς να το καταλάβει κανείς από τους αντιδρώντες, η ΕΤΕΣΤΑ συνεβλήθη με την PIH και βρέθηκε να έχει το 25% των μετοχών (ούτε καν το 49%).
Με επιστολή της προς όλους τους φαρμακοποιούς τον Απρίλιο του 2014, η διοίκηση της ΕΤΕΣΤΑ (πρόεδρος Κωνσταντίνος Κούβαρης, δ. σύμβουλος Δ. Καραγεωργίου) ανακοίνωνε με χαρά την ίδρυση της εταιρείας και σημείωνε:
«Η εταιρεία ανήκει ως μονοπρόσωπη Α.Ε. εξ ολοκλήρου στον ΠΦΣ. Τα κέρδη της από την επεξεργασία και αξιολόγηση των δικών σας data κατά 50% θα επενδύονται στην ΕΤΕΣΤΑ και κατά 50% θα εισέρχονται στους δικούς σας λογαριασμούς που εσείς θα υποδείξετε και θα είναι αναλογικά με τον όγκο των data που θα δίνετε [...] Η ΕΤΕΣΤΑ είναι υπεύθυνη έναντι της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και εγγυάται τα ευαίσθητα και εμπορικά ευαίσθητα δεδομένα σε κανόνες ασφάλειας περισσότερο αυστηρούς απ' ό,τι ορίζει η εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία».
΄Αδοξο τέλος
Ακριβώς δύο χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2016, η συνεργασία ΕΤΕΣΤΑ-PIH λήγει άδοξα. Ο ΠΦΣ, με πρωτοβουλία του προέδρου του, Κ. Λουράντου, και αφού στο μεσοδιάστημα ακούστηκαν πολλά για αδιαφανείς διαδικασίες στη λειτουργία της ΕΤΕΣΤΑ, τερματίζει τη συνεργασία με τη βρετανική εταιρεία.
Διαβάστε όλο το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της "Εφημερίδας των Συντακτών" εδώ.