Γυροειδής αλωπεκία: μια «άγνωστη» μορφή τριχόπτωσης

Γενικά

Γυροειδής αλωπεκία ονομάζεται η συνήθης αυτοάνοση διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αραίωση ή απώλεια των τριχών του κεφαλιού ή και του σώματος. Εμφανίζεται σε άνδρες και γυναίκες, κάθε ηλικίας και φυλής, αλλά η «έναρξη» συχνά συμβαίνει στην παιδική ηλικία.

Αίτια

Η πραγματική αιτία της νόσου παραμένει άγνωστη:

• Δεν υπάρχουν γνωστοί παράγοντες επικινδυνότητας, εκτός από το θετικό οικογενειακό ιστορικό:

» Η νόσος εμφανίζεται συνήθως σε οικογένειες των οποίων τα μέλη πάσχουν από άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα, ατοπικό έκζεμα ή άλλη αυτοάνοση ασθένεια, όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, ερυθηματώδη λύκο, κακοήθη αναιμία, λεύκη, νόσο του Addison, πρόωρο διαβήτη ή θυρεοειδική νόσο.

» Είναι συχνότερη σε άτομα με χρωμοσωμικές διαταραχές π.χ. σύνδρομο Down.

• Ο συγκινησιακός παράγοντας δεν είναι η κύρια αιτία πρόκλησης, απλά πυροδοτεί μια τέτοια κατάσταση σε ευαισθητοποιημένα άτομα.

• Δεν είναι νευρολογική διαταραχή.

Κλινική εικόνα

• Δεν είναι μεταδοτική και δεν προκαλείται από καμία τροφή. Όπως πολλά άλλα προβλήματα υγείας, συχνά εμφανίζεται μετά από ένα έντονο συγκινησιακό γεγονός, αλλά και αυτό δεν είναι ο κανόνας.

Οι τρίχες σταματούν να αναπτύσσονται και πέφτουν.

Η γυροειδής αλωπεκία έχει τρία επίπεδα:

» Αρχικά υπάρχει ξαφνική απώλεια τριχών.

» Διευρύνεται η περιοχή των πλακών της τριχόπτωσης.

» Αναπτύσσονται νέες τρίχες, λευκού ή γκρι χρώματος.

• Μπορεί να χρειαστούν μήνες ή και χρόνια μέχρι την πλήρη αποκατάσταση του τριχωτού του κεφαλιού ή του σώματος.

• Περίπου το 5% των προσβεβλημένων ατόμων χάνουν όλες τις τρίχες του κεφαλιού τους (ολική αλωπεκία). Αυτό μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα.

• Σε λιγότερο από το 1% των περιπτώσεων παρατηρείται ολική πτώση των τριχών του σώματος (γενική αλωπεκία).

Συμπτώματα

• Η γυροειδής αλωπεκία δεν καταλήγει σε φυσική ανικανότητα, όμως συναισθηματικά μπορεί να είναι πολύ απειλητική.
• Συνήθως είναι ασυμπτωματική, υπάρχουν όμως και αναφορές αισθήματος καύσου στην προσβεβλημένη περιοχή (στο 14% των περιπτώσεων).
• Το 80% των περιπτώσεων εμφανίζει μία μόνο πλάκα, το 12,5% έχει δύο πλάκες, ενώ το 7,7% έχει πολλαπλές πλάκες.

Αντιμετώπιση

Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία του ασθενή και την έκταση της νόσου.

Η γυροειδής αλωπεκία εμφανίζεται σε 2 τύπους:

• Ήπιος τύπος με πλάκες και τριχόπτωση σε λιγότερο από το 50% του τριχωτού του κεφαλιού.
• Εκτεταμένης μορφής τύπος όπου παρατηρείται απώλεια τριχών σε περισσότερο από το 50% του τριχωτού του κεφαλιού.

Η προτεινόμενη αντιμετώπιση δε σταματά τη νόσο, αλλά διεγείρει το θύλακα στην εκ νέου παραγωγή τρίχας.

Θεραπεία

Ήπιος τύπος με πλάκες και τριχόπτωση σε λιγότερο από το 50% του τριχωτού του κεφαλιού

• Ενέσεις κορτιζόνης: η πιο συνήθης θεραπεία είναι η έγχυση κορτιζόνης στη γυμνή από τρίχες περιοχή του κεφαλιού. Οι ενέσεις γίνονται με λεπτή βελόνα για πολλαπλή έγχυση μέσα και γύρω από τις πλάκες και επαναλαμβάνονται μία φορά το μήνα. Η ανάπτυξη των τριχών είναι εμφανής μέσα σε 4 βδομάδες, αυτό όμως δεν εμποδίζει τη δημιουργία νέων πλακών.
• Διάλυμα Minoxidil: τοπική εφαρμογή διαλύματος Minoxidil 5% δύο φορές την εβδομάδα διεγείρει ξανά την τριχοφυΐα και το αποτέλεσμα εμφανίζεται μετά από περίπου 4 μήνες. Η νέα τρίχα είναι πιο λεπτή από τη φυσική.

Πρέπει να αποφεύγεται η διαβροχή του μετώπου με το διάλυμα, γιατί μπορεί να εμφανιστεί ανεπιθύμητη τριχοφυΐα στην περιοχή αυτή.

• Κρέμα ή αλοιφή ανθραλίνης (διθρανόλη): χρησιμοποιείται στη θεραπεία της ψωρίασης. Εφαρμόζεται στο περίγραμμα των πλακών μία φορά την εβδομάδα και απομακρύνεται με πλύσιμο μετά από παραμονή 30-60 λεπτών στο σημείο εφαρμογής. Το αποτέλεσμα εμφανίζεται συνήθως σε 8-12 εβδομάδες.

Η ανθραλίνη ερεθίζει το δέρμα ενώ προκαλεί παροδικό αποχρωματισμό της περιοχής όπου εφαρμόζεται. Πρέπει να αποφεύγεται η επαφή της με τα μάτια.

Εκτεταμένης μορφής τύπος όπου παρατηρείται απώλεια τριχών σε περισσότερο από το 50% του τριχωτού του κεφαλιού

• Δισκία κορτιζόνης: η κορτιζόνη σε εσωτερική λήψη είναι πιο ισχυρή από τις ενέσεις τοπικής εφαρμογής. Για το λόγο αυτό, ο θεράπων γιατρός πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανεπιθύμητες ενέργειες που πιθανόν να προκύψουν. Κατά κανόνα τα δισκία της κορτιζόνης δε χορηγούνται λόγω των κινδύνων που μπορεί να προκαλέσουν στην υγεία του πάσχοντος αλλά και επειδή με τη διακοπή της λήψης τους σταματά και η ανάπτυξη των τριχών.
• Διάλυμα Minoxidil: τοπική εφαρμογή διαλύματος Minoxidil 5% δύο φορές την εβδομάδα διεγείρει ξανά την τριχοφυΐα και το αποτέλεσμα εμφανίζεται μετά από περίπου 4 μήνες. Η νέα τρίχα είναι λεπτότερη της φυσικής. Πρέπει να αποφεύγεται η διαβροχή του μετώπου με το διάλυμα, γιατί μπορεί να εμφανιστεί ανεπιθύμητη τριχοφυΐα στην περιοχή αυτή.
• Ανοσοθεραπεία: βασίζεται στην πρόκληση αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής στις προσβεβλημένες περιοχές εφαρμόζοντας - μικρής συγκέντρωσης - συστατικό (συνήθως διφαινκυπρόνη) στο οποίο ο ασθενής είναι αλλεργικός. Δυστυχώς η προκαλούμενη δερματίτιδα είναι ερεθιστική και δύσμορφη ενώ συνοδεύεται από οίδημα των λεμφαδένων. Οι θεράποντες και όσοι έρχονται σε επαφή με την ουσία (διφαινκυπρόνη) αποκτούν επίσης δερματίτιδα.

Σημαντική συμβολή στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης έχουν επίσης και διάφορα σκευάσματα (αμπούλες, κάψουλες σαμπουάν) που μπορείτε να βρείτε στα φαρμακεία, με συστατικά όπως βιταμίνες, αμινοξέα, μεταλλικά άλατα, σάκχαρα κλπ.

Πρόληψη

Δεν υπάρχει αποτελεσματική μέθοδος για την πρόληψη ή αναστολή της εξέλιξης της νόσου.

Επισήμανση

• Τα άτομα με γυροειδή αλωπεκία είναι κατά κανόνα υγιή, αλλά συναισθηματικά αυτή η νόσος μπορεί να είναι προκλητική ειδικά σε εκείνους με εκτεταμένη αλωπεκία.
• Συχνά η σωστή καθοδήγηση από ψυχίατρο, ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό βοηθά στο να αποκτήσει ο ασθενής αυτοεκτίμηση και θετική εικόνα του εαυτού του.
• Δεν υπάρχει ανάγκη περιορισμού των δραστηριοτήτων του πάσχοντος αλλά και των προσδοκιών του.

Θυμήσου!

• Τελικά μπορεί να εμφανιστεί τριχοφυΐα ακόμη και μετά από αρκετά χρόνια εκτεταμένης τριχόπτωσης.
• Σημαντικό ρόλο παίζει η συναισθηματική υποστήριξη του πάσχοντα.
• Η νόσος δεν είναι μεταδοτική και δεν προκαλείται από καμία τροφή.
• Όπως πολλά άλλα προβλήματα υγείας, μπορεί να εμφανιστεί μετά από ένα έντονο συγκινησιακό γεγονός.