Το Ασβέστιο είναι μεταλλικό στοιχείο που βρίσκεται βασικά στο σκελετό και στα δόντια.
Διανέμεται στα νεύρα, στους μύες (συμπεριλαμβανομένου του καρδιακού μυός) και στο αίμα.
Τα ασβέστιο συνεργάζεται με το φωσφόρο για την υγεία των οστών και τη μυϊκή λειτουργία. Το ισοζύγιο ασβεστίου - φωσφόρου στον οργανισμό πρέπει να είναι 2:1.
Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη: 500 - 1.000 mg ημερησίως.
Κύριες διατροφικές πηγές Ασβεστίου:
Τυριά, γάλα (κυρίως αγελαδινό), φασόλια, κονσερβοποιημένα ψάρια, καρύδια, φιστίκια, λευκό αλεύρι (ενισχυμένο)*, μπρόκολο.
Απορροφάται το 20-30% από τις τροφές.
Ανώτερες τιμές απορρόφησης ισχύουν όταν οι προσλήψεις είναι χαμηλές.
*σύμφωνα με την κρατούσα νομοθεσία, το λευκό αλεύρι περιέχει πρόσθετο ανθρακικό ασβέστιο, σαν ιδιαίτερη πηγή ασβεστίου.
Δράση:
· Απαραίτητο για την υγεία των οστών και των δοντιών.
· Ελέγχει τη μεταβίβαση των νευρικών ώσεων.
· Ελέγχει την ερεθιστικότητα των νεύρων και των μυών.
· Ελέγχει τις συσπάσεις του καρδιακού μυός, άρα συντελεί στη διατήρηση του καρδιακού ρυθμού.
· Βοηθάει στη διαδικασία της πήξης του αίματος.
· Ελέγχει τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα.
· Βοηθάει στην απορρόφηση της βιταμίνης Β12.
Συμπτώματα έλλειψης:
Στα παιδιά
Ραχίτιδα, που χαρακτηρίζεται από:
• υπερβολική εφίδρωση της κεφαλής
• σταθερές κινήσεις της κεφαλής
• αργοπορία στο κάθισμα, το μπουσούλισμα και το βάδισμα
• στραβά πόδια
• βαθουλωμένα γόνατα
• προτεταμένο θώρακα.
Στους ενήλικες
Οστεομαλάκυνση, οστεοπόρωση, που προκαλούν:
• πόνους στα οστά
• μυϊκή αδυναμία
• αργή αποκατάσταση καταγμάτων
• τετανία - τινάγματα και σπασμoύς
• εύθρυπτα οστά
• παραμόρφωση σπονδυλικής στήλης
• απώλεια ύψους.
Αιτίες έλλειψης:
· Χαμηλή πρόσληψη από τη διατροφή.
· Έλλειψη βιταμίνης D.
· Αποκλειστική φυτοφαγία, χωρίς πρόσληψη γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
· Αντισυλληπτικό χάπι.
· Κορτικοστεροειδή φάρμακα.
· Διουρητικά φάρμακα.
· Εγκυμοσύνη - θηλασμός.
· Κακή απορρόφηση που οφείλεται σε:
• έλλειψη οξέος στο στομάχι
• νόσο του εντέρου
• δυσανεξία στη λακτόζη.
Συμπτώματα υπερβολικής πρόσληψης:
· Υπερβολικές δόσεις (άνω των 2.000 mg) μπορούν να οδηγήσουν σε υπερασβεστιαιμία.
· Ιδιαίτερα υψηλές δόσεις προκαλούν:
• δυσκοιλιότητα
• αύξηση κινδύνου μολύνσεων της ουροδόχου κύστης.
· Σε παρατεταμένη πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D:
• απόθεση καταλοίπων ασβεστίου
• στα νεφρά
• στην καρδιά
• σε άλλους μαλακούς ιστούς.
Μειώνουν την απορρόφηση Ασβεστίου:
• Στρες.
• Καθιστική ζωή.
• Έλλειψη βιταμίνης D.
• Έλλειψη μαγνησίου.
• Μειωμένο υδροχλωρικό οξύ στομάχου.
• Φυτικό οξύ.
• Φυτικές ίνες.
• Οξαλικό οξύ.
Αυξάνουν την απορρόφηση Ασβεστίου:
• Μαγνήσιο.
• Σίδηρος.
• Υδροχλωρικό οξύ (στομάχου).
• Βιταμίνες Α, Β, C, F.
Ρύθμιση ασβεστίου:
Βρίσκεται υπό τη ρύθμιση των εξής:
• Βιταμίνη D.
• Ορμόνες (οιστρογόνα, γιΆ αυτό και οι υπερβολικές απώλειες κατά την εμμηνόπαυση).
• Καλσιτονίνη.
• Παραθυρεοειδής.
• Θυρεοειδική ορμόνη.
Μορφές:
• Calcium citrate
Κιτρική μορφή ασβεστίου, για υψηλότερη απορρόφηση.
Κατάλληλη για ηλικιωμένους και άτομα με δυσκολία στην πέψη λόγω χαμηλής οξύτητας στο στομάχι.
• Calcium chelated
Χηλική μορφή ασβεστίου υψηλής βιοδιαθεσιμότητας.
• Calcium chewable
Μασώμενες ταμπλέτες ασβεστίου, με ευχάριστη γεύση, για άτομα με δυσκολία στην κατάποση ταμπλετών.
Προσοχή!
• Οι φυτοφάγοι, που δεν τρώνε καθόλου γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς και όσοι έχουν δυσανεξία στη λακτόζη, μπορεί να παρουσιάσουν χαμηλά επίπεδα ασβεστίου, όχι μόνο γιατί στερούνται μιας πλούσιας πηγής του μετάλλου, αλλά και γιατί η διατροφή τους είναι πλούσια σε οξέα (φυτικό, οξαλικό), που ενώνονται με το ασβέστιο και μειώνουν την απορρόφησή του.
• Η απορρόφηση του ασβεστίου εξαρτάται και από την ηλικιακή ομάδα των ατόμων. Η απορρόφηση στα βρέφη είναι υψηλή ενώ μειώνεται δραματικά σε μεγάλες ηλικίες.
• Η μεγάλη κατανάλωση πρωτεΐνης και καφέ προκαλούν αυξημένη αποβολή ασβεστίου από τα ούρα.
• Υπερβολική κατανάλωση αναψυκτικών, που περιέχουν πολύ φωσφόρο, μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ασβεστίου, αυξάνοντας τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.
• Η ύπαρξη αρκετού ασβεστίου στον οργανισμό προστατεύει τα οστά και τα δόντια από τη συσσώρευση μολύβδου, ενός πολύ τοξικού μετάλλου.