Ζητήματα ευπιστίας

Στις 19 Νοεμβρίου, 43 μέρες μόλις μετά την ορκωμοσία της, η κυβέρνηση εξήγγειλε μέτρα για τον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης.

Τα περισσότερα από αυτά τα μέτρα –σε μια πρώτη μακροσκοπική ανάλυση– φαίνονται να κινούνται σε μια θετική κατεύθυνση. Τέτοια μέτρα είναι:

• οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί στα νοσοκομεία για την αγορά των σκευασμάτων, οι νοσοκομειακές συσκευασίες για όλα τα φάρμακα και το ενιαίο μηχανογραφικό σύστημα στα νοσοκομεία, το οποίο θα είναι συνδεδεμένο με αντίστοιχο σύστημα του Ε.Ο.Φ.

• το ενιαίο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και ελέγχου των συνταγών για όλα τα ταμεία, από 1η Μαΐου του 2010

• οι αλλαγές στην τιμολογιακή πολιτική των φαρμάκων με την ενίσχυση των αντίγραφων (generics), που σήμερα κοστολογούνται στο 80% της τιμής των πρωτότυπων, αλλά πλέον θα υπολογίζονται όπως και τα πρωτότυπα, δηλαδή με βάση το μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών σε τρεις χώρες της Ε.Ε.

• η μείωση τιμών για τα 89 ακριβά φάρμακα τα οποία διατίθενται σήμερα μόνο από τα νοσοκομεία, έτσι ώστε να διατίθενται και από τα φαρμακεία.

Όλα αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να συμμαζέψουν την αλόγιστη φαρμακευτική δαπάνη…

(Όσον αφορά την επίσης αναγγελθείσα λίστα φαρμάκων, η εκτίμησή μας είναι ότι, αν εφαρμοστούν τα άλλα μέτρα -και κυρίως ο ηλεκτρονικός έλεγχος των συνταγών-, δεν θα έχει λόγο εφαρμογής).

Είναι, όμως, σε όλους γνωστό ότι σε αυτήν τη χώρα η απόσταση ανάμεσα στην εξαγγελία και την εφαρμογή των όποιων μέτρων, ρυθμίσεων, παρεμβάσεων σε οποιοδήποτε τομέα του δημόσιου βίου, παραμένει χαώδης. Όπως και η απόσταση στη δηλούμενη πρόθεση και την πολιτική πράξη, ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι. Και αυτή η εντύπωση ενισχύεται στη συγκεκριμένη περίπτωση και στις παρούσες συνθήκες από μια σειρά ενδείξεις:

Τα μέτρα για τη φαρμακευτική δαπάνη απλά ανακοινώθηκαν από τους τρεις συναρμόδιους υπουργούς, Οικονομίας Λούκα Κατσέλη, Εργασίας Ανδρέα Λοβέρδο και Υγείας Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, χωρίς να δοθεί καμία παραπέρα διευκρίνιση, γεγονός που δημιουργεί ερωτηματικά, αν μη τι άλλο, για το αν οι συγκεκριμένοι υπουργοί μπορούσαν να τα υποστηρίξουν.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι αυτά τα μέτρα προηγήθηκαν άλλων που αφορούν δαπάνες υγείας και περίθαλψης με πολύ μεγαλύτερο κόστος για την κοινωνική ασφάλιση, επιβεβαιώνοντας την αίσθηση ότι το φάρμακο παραμένει ο εύκολος στόχος στις περικοπές των δαπανών υγείας, με το μικρότερο τίμημα για τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα του χώρου.

Προηγήθηκαν, επίσης, ενώ θα έπρεπε να έπονται άλλων δομικών μέτρων για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας, με τα οποία άμεσα συναρτώνται, όπως αυτά για τη δημιουργία δημόσιας πρωτοβάθμιας περίθαλψης.

Τέτοια φαινόμενα δημιουργούν την εντύπωση της αποσπασματικότητας, της συμπτωματικής αντιμετώπισης, της έλλειψης συνολικού στρατηγικού σχεδίου για τη ριζική αντιμετώπιση των αιτιών της δημιουργίας και διατήρησης της αλόγιστης φαρμακευτικής δαπάνης.

Και κάτι άλλο ακόμα: είναι κανόνας της ζωής, όταν ανοίγεις νέα μέτωπα, πρέπει να εξασφαλίζεις τις ευρύτερες δυνατές συσπειρώσεις και συμμαχίες. Ο φαρμακοποιός μπορεί να υποστηρίξει την κυβερνητική πολιτική υγείας, αναπληρώνοντας σε ένα βαθμό τα τεράστια κενά του γενικού και οικογενειακού γιατρού στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Σήμερα αυτός ο φαρμακοποιός ασφυκτιά οικονομικά από τη στάση πληρωμών αλλά και τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις των ασφαλιστικών ταμείων.

Η κυβέρνηση όφειλε να επουλώσει αυτές τις πληγές πριν από την εξαγγελία των όποιων μέτρων για τη φαρμακευτική δαπάνη και όχι μόνο δεν το έκανε αλλά ούτε καν ζήτησε από το φαρμακοποιό (εννοούμε τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση) να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε σχετική διαβούλευση ή απλά συζήτηση με τα στελέχη της.

Κανόνας της ζωής είναι, επίσης, η ανταποδοτικότητα στη διατήρηση μιας υγιούς και επωφελούς και για τα δύο μέρη σχέσης. Ο φαρμακοποιός θα «ματώσει» οικονομικά υποστηρίζοντας ορισμένα από τα σχεδιαζόμενα κυβερνητικά μέτρα για την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης, με γνώμονα το γενικό συμφέρον. Η κυβέρνηση χρωστά διαβεβαιώσεις για τα οφειλόμενα από αυτήν ανταλλάγματα, που θα εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού φαρμακείου.

Το ότι τα μέτρα εξαγγέλθηκαν χωρίς να γίνουν αυτές οι απαραίτητες κινήσεις δείχνουν βιασύνη. Η βιασύνη δεν είναι καλός οιωνός.

Το ότι τα μέτρα εξαγγέλθηκαν όχι ένα ένα, όχι σταδιακά και μεθοδικά, αλλά όλα μαζί σαν ορυμαγδός, αποκαλύπτει την ίδια παλαιά εμμονή στη δημιουργία εντυπώσεων, δεν πείθει όμως για την ειλικρίνεια των προθέσεων.