Το ζήτημα της αποζημίωσης των «lifestyle» φαρμάκων

Μεγάλο θόρυβο και πολλά ερωτήματα είχε προκαλέσει η απόφαση του πρώην υπουργού Υγείας Νικήτα Κακλαμάνη να εξαιρέσει από τη συνταγογράφηση τα πολλές φορές καταχρηστικά και υποτιμητικά λεγόμενα «lifestyle» φάρμακα, δηλαδή τα φάρμακα του τρόπου ζωής.

Σε μία περίοδο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτηρίζει την παχυσαρκία ως επιδημία για τον 21ο αιώνα και καλεί τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συγκεκριμένες και στοχευμένες δράσεις για την καταπολέμησή της, σε μία εποχή που δαπανώνται διεθνώς πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και δολάρια στις αντικαπνιστικές εκστρατείες, ο Νικήτας Κακλαμάνης έθετε εκτός συνταγογράφησης τα φάρμακα για τη διακοπή του καπνίσματος, την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας.

Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.), μάλιστα, εξέδωσε πριν από λίγους μήνες σχετική εγκύκλιο σε εφαρμογή του νόμου Κακλαμάνη για τη φαρμακευτική μεταρρύθμιση.

Τα πράγματα, όμως, άλλαξαν άρδην μετά την πρόσφατη αντικατάσταση της διοίκησης του Ε.Ο.Φ.

Ήδη το εθνικό σχέδιο δράσης κατά του καπνίσματος, το οποίο έδωσε στις 7 Απριλίου στη δημοσιότητα ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος, προβλέπει ότι «θα πρέπει να διευκολύνεται η πρόσβαση των καπνιστών σε τέτοια προγράμματα (σ.σ. διακοπής του καπνίσματος), ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία θα πρέπει να καλύπτουν το κόστος των αναγκαίων θεραπειών».

Συνταγογράφηση μόνο για τις συνοδές παθήσεις

Σύμφωνα με πολύ καλά πληροφορημένες πηγές, ο Ε.Ο.Φ. είναι υπ’ ατμόν προκειμένου να εκδώσει νέα, διορθωτική εγκύκλιο, η οποία θα προβλέπει ότι τα φάρμακα για το κάπνισμα, την παχυσαρκία και τη στυτική δυσλειτουργία θα συνταγογραφούνται κανονικά, αλλά μόνο για τις συνοδές παθήσεις.

Δηλαδή, σε μία προσπάθεια να εξαλειφθεί αποκλειστικά και μόνον η καταχρηστική χορήγησή τους, ο γιατρός θα μπορεί να συνταγογραφεί, για παράδειγμα, φάρμακο για τη διακοπή του καπνίσματος σε ασθενή με αθηροσκλήρωση ή μετά από έμφραγμα. Η ίδια τακτική θα τηρείται και για τις τρεις κατηγορίες των συγκεκριμένων φαρμάκων.

Παρά το γεγονός ότι η πληροφόρηση από τον Ε.Ο.Φ. είναι φειδωλή, κύκλοι του οργανισμού επιβεβαιώνουν στο «Φ.Κ.» ότι επίκειται διορθωτική εγκύκλιος για το θέμα και τονίζουν ότι έχει αποσυρθεί ήδη η εγκύκλιος που είχε εκδοθεί. Πάντως, δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη ο πλήρης και συγκεκριμένος κατάλογος των φαρμάκων που θα αφορά τη ρύθμιση που αναμένεται.

Ι.Κ.Α.: Περιμένουμε διευκρινιστική εγκύκλιο

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις 24 Μαρτίου 2008 το Ι.Κ.Α. απέστειλε προς τον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο, τις μονάδες, τα υποκαταστήματα και τα νοσοκομεία του Ιδρύματος, τις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ), καθώς και στην Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας Συνταγών Λογαριασμών Φαρμακείων, ένα εξαιρετικά επείγον ενημερωτικό σημείωμα με θέμα: «Ενδείξεις για τις οποίες η δαπάνη φαρμάκων δεν καλύπτεται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς», με αριθμό πρωτοκόλλου Γ55/617 και υπογραφή του υποδιοικητή του Ι.Κ.Α. Δημ. Κυρζόπουλου. Στο σημείωμα αυτό αναφέρεται, μεταξύ άλλων, το εξής: «Κατόπιν του υπ’ αριθμ. Φ42000/3796/292/29-2-08 εγγράφου της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων προς τον Ε.Ο.Φ., με το οποίο ζητούνται διευκρινίσεις για τις λεπτομέρειες εφαρμογής και συνταγογράφησης των εν λόγω ιδιοσκευασμάτων, κρίνουμε σκόπιμο, προς αποφυγή ερωτημάτων και παρερμηνειών, να αναμένουμε διευκρινιστική εγκύκλιο από τον Ε.Ο.Φ. και αντίστοιχο έγγραφο από τη Γενική Γραμματεία του υπουργείου. Ως εκ τούτου αναστέλλεται η εφαρμογή του μέτρου, προσωρινά».

Μικρό το ποσοστό των πωλήσεων

Η ποσότητα των φαρμάκων και των τριών κατηγοριών που πωλούνται από τα φαρμακεία της χώρας μας δεν ξεπερνά τα 150.000 εμβαλλάγια το χρόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου. Πρόκειται για ένα σχετικά χαμηλό νούμερο, γεγονός που δείχνει ότι η αλλαγή στον τρόπο συνταγογράφησης των «lifestyle» φαρμάκων δεν πρόκειται να επιφέρει σημαντικές απώλειες για τους φαρμακοποιούς ή για τις φαρμακευτικές εταιρείες, αλλά αποτελεί σε κάθε περίπτωση ένα μικρό βήμα για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης.

Το καρκίνωμα σχετικά με τη διακίνηση αυτού του τύπου φαρμάκων λέγεται ίντερνετ, μέσω του οποίου η διακίνησή τους έχει λάβει αστρονομικές διαστάσεις διεθνώς, γεγονός που πρόσφατα υποχρέωσε ακόμη και την αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ να περιλάβει σχετική ειδοποίηση στις εκθέσεις της.

Η σχετικά μικρή ποσότητα των πωλήσεων των συγκεκριμένων φαρμάκων από τα φαρμακεία της χώρας είναι ένα σταθεροποιημένο πλέον φαινόμενο. Η ραγδαία εκτίναξη των πωλήσεων αυτών των φαρμάκων σημειώθηκε αμέσως μετά την εμφάνισή τους, ειδικά για τα φάρμακα κατά της στυτικής δυσλειτουργίας, με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο, το ιδιόμορφο αυτό καταναλωτικό αμόκ κατακάθισε, με αποτέλεσμα σήμερα αυτά τα φάρμακα να μην επηρεάζουν σημαντικά την πορεία της φαρμακευτικής δαπάνης.

Π.Φ.Σ.: Δε δημιουργείται πρόβλημα

Το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα θα συνεχίζουν να συνταγογραφούνται για τις συνοδές παθήσεις δε δημιουργεί κανένα πρόβλημα σε κανέναν. Αυτό τονίζει στο «Φ.Κ.» ο Δημήτρης Καραγεωργίου, γενικός γραμματέας του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (Π.Φ.Σ.), και σημειώνει: «στην αρχή μπορεί να υπάρξει κάποια αναστάτωση και δυσλειτουργία, αλλά αυτό θα κατακαθίσει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να πούμε ότι αυτά τα φάρμακα δεν είναι πρώτης γραμμής ούτε για τους γιατρούς ούτε για τους φαρμακοποιούς ούτε για τις φαρμακευτικές εταιρείες». Ο Δημήτρης Καραγεωργίου υπογραμμίζει ακόμη: «ο Σύλλογος επιθυμεί τον εξορθολογισμό και τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης, την οποία παρακολουθούμε συστηματικά. Θα παρακολουθήσουμε και την εφαρμογή αυτού του νέου μέτρου και θα τοποθετηθούμε σχετικά με συγκεκριμένα στοιχεία».

Φ.Σ.Α.: Η νέα εγκύκλιος θα τερματίσει την ανησυχία

Ριζικά αντίθετη άποψη διατυπώνει στο «Φ.Κ.» ο Ανδρέας Γαλανόπουλος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Ελλάδας και του Φαρμακευτικού Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Αττικής. Ο Ανδρέας Γαλανόπουλος δηλώνει ότι «η ρύθμιση θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα, καθώς δεν είναι γνωστό εάν θα επιτραπεί τα συγκεκριμένα φάρμακα να συνταγογραφούνται μόνο από παθολόγους και γενικούς γιατρούς ή και από σεξολόγους για παράδειγμα», ενώ αναφέρει ότι «το ποσοστό των πωλήσεων αυτών των φαρμάκων είναι σημαντικό, καθώς μπορεί να αποτελεί και το 3,5% των συνολικών πωλήσεων των φαρμακείων της χώρας». Πάντως, όπως μας εξηγεί ο ίδιος, «θα πρέπει να δούμε πρώτα το ακριβές περιεχόμενο της ρύθμισης».

Γ. Κουτρουμάνης: Επικίνδυνο και δύσκολο εγχείρημα

Για «σοβαρή σύγχυση» σχετικά με το καθεστώς συνταγογράφησης των «lifestyle» φαρμάκων κάνει λόγο σε δήλωσή του στο «Φ.Κ.» ο Ν. Κόλμαν, στέλεχος της φαρμακευτικής εταιρείας «Sanofi - Aventis». O Ν. Κόλμαν αναρωτιέται εάν τελικά τα εν λόγω φάρμακα θα καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία και τονίζει ότι, εάν αυτό δε γίνει, εκείνο που θα συμβεί πριν από όλα θα είναι «στέρηση των αναγκαίων φαρμάκων από 15-20.000 ασθενείς που έχουν δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο από 27 με συνυπάρχουσες παθήσεις διαβήτη τύπου 2 ή δυσλιπιδαιμία και λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα για να βελτιώσουν τη χοληστερίνη τους, τα τριγλυκερίδιά τους, μειώνοντας έτσι τον καρδιομεταβολικό τους κίνδυνο από καρδιαγγειακές ή μεταβολικές επιπλοκές».

Τέλος, ο Ν. Κόλμαν υπενθυμίζει ότι η παχυσαρκία αποτελεί επιδημία στη χώρα μας και η πολιτεία οφείλει να εισακούσει τις προειδοποιήσεις όλων των ειδικών γιατρών.

Η εμπειρία ενός πρώην καπνιστή

Ο Μάριος Μπονάτσος, 32 χρονών, λοχαγός του Στρατού Ξηράς, δηλώνει: «κάπνιζα 1,5 πακέτο τσιγάρα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου». Ο Μάριος υπογραμμίζει στο «Φ.Κ.» ότι τα φάρμακα για τη διακοπή του καπνίσματος βοηθούν πολύ τον καπνιστή να κόψει την κακή συνήθειά του, «πάντα σε συνδυασμό με τη δική του βούληση, βέβαια».

Ο Μάριος χρησιμοποίησε τις αυτοκόλλητες ταινίες Nicorette μετά από συμβουλή του γιατρού του. Ακολούθησε τις οδηγίες και, όπως επιβάλλεται, μείωνε σταδιακά τη δόση νικοτίνης που έπαιρνε από τις ταινίες. «Η ιατρική και φαρμακευτική βοήθεια, αλλά και το δικό μου πείσμα, με έκαναν τώρα να μη χρειάζομαι ούτε ένα τσιγάρο εδώ και ένα χρόνο. Αν αποφασιστεί να μη συνταγογραφούνται οι ταινίες κατά του καπνίσματος, απλώς θα επιβαρύνουν οικονομικά τους καπνιστές που θέλουν να διακόψουν αυτή τη συνήθεια. Θα είναι αντικίνητρο».