Το ψωμί παχαίνει: Μύθος!

Καταρρίπτεται ο μεγάλος μύθος ότι το αγαπητό σε όλους μας ψωμί παχαίνει, ενώ δεν έχει να προσφέρει τίποτα από θρεπτικής άποψης!

Σύμφωνα με τον κλινικό διαιτολόγο - διατροφολόγο Δημήτρης Π. Μπερτζελέτο, μέλος των Ομάδων Ειδικών Δημοσίας Υγείας και Αθλητικής Διατροφής του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων και όπως δημοσιεύεται στα «ΝΕΑ», το ψωμί είναι και πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής μας, διότι είναι εξαιρετικά θρεπτικό, ένα από τα πιο ασφαλή τρόφιμα και μια από τις καλύτερες αμυλώδεις τροφές.

Πόσο ψωμί όμως μπορούμε να τρώμε;

«Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το σωματικό βάρος, την ηλικία (οι διατροφικές ανάγκες των μικρών παιδιών και των ηλικιωμένων είναι αυξημένες), τυχόν προβλήματα υγείας και φυσικά αν κάποιος κάνει δίαιτα» απαντά ο κ. Μπερτζελέτος.

«Το σίγουρο είναι ότι ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο βασίζεται κατά 50% - 60% στην πρόσληψη υδατανθράκων, στους οποίους ανήκουν το ψωμί, τα ζυμαρικά, το ρύζι, οι πατάτες και τα φρούτα. Επομένως, ο μέσος ενήλικας που τρώει καθημερινά υδατάνθρακες από πολλές πηγές, άνετα μπορεί να καταναλώνει και δύο φέτες ψωμί (κατά προτίμηση μαύρο) την ημέρα, ενώ όσοι έχουν αυξημένες διατροφικές ανάγκες και οι αθλητές μπορούν να τρώνε και 4 ή 5».

Όσον αφορά τη δίαιτα για αδυνάτισμα, το ψωμί κατά κανόνα παρέχει λιγότερες από 70 θερμίδες ανά φέτα, επομένως είναι κατάλληλο ακόμα και για όποιον ακολουθεί αυστηρή δίαιτα.

Η πεποίθηση πολλών ανθρώπων ότι κατά τη διάρκεια δίαιτας αντί για ψωμί είναι προτιμότερο να τρώει παξιμάδια είναι λανθασμένη καθώς, τουλάχιστον από θερμιδικής απόψεως, τα παξιμάδια προσδίδουν περίπου 3,5 θερμίδες ανά γραμμάριο, ενώ το ψωμί 2 θερμίδες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι μία κριθαροκουλούρα που ζυγίζει 70 γρ. μπορεί να παρέχει 245 θερμίδες, ενώ η ίδια ποσότητα σε ψωμί 140.

Θρεπτική αξία

Ένας άλλος μεγάλος μύθος είναι ότι το ψωμί δεν έχει θρεπτική αξία. Παρότι με την επεξεργασία χάνονται πολλά θρεπτικά συστατικά των σιτηρών, στη συνέχεια προστίθενται τα κυριότερα, δηλαδή το ασβέστιο, ο σίδηρος και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β θειαμίνη (Β1) και νιασίνη (Β3).

Το μαύρο ψωμί είναι πιο θρεπτικό, κυρίως διότι έχει τριπλάσιες φυτικές ίνες από το άσπρο (ανά φέτα καλύπτει το 10% των ημερήσιων αναγκών μας σε ίνες), χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και καλύτερο δείκτη κορεσμού της πείνας (γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα κατάλληλο για τα άτομα με διαβήτη). Περιέχει επίσης περισσότερες βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σίδηρο.

Προσέξτε μόνο να μην περιέχει περισσότερη ζάχαρη και αλάτι από το λευκό για να νοστιμίσει.

Ιδιαίτερη προσοχή, τέλος, απαιτείται για τα είδη του ψωμιού με πρόσθετα συστατικά όπως ελιές, τυρί κλπ., γιατί σε αυτή την περίπτωση το θερμιδικό φορτίο τους αυξάνεται.

Ποιοι πρέπει να προσέχουν την κατανάλωση ψωμιού

Δεν είναι όλα τα είδη άρτου κατάλληλα για όλους ούτε πρέπει να γίνεται αλόγιστη κατανάλωση.

Υπάρχουν ορισμένες ομάδες ασθενών που πρέπει να προσέχουν την κατανάλωση ψωμιού, όπως είναι:

• οι διαβητικοί, οι οποίοι πρέπει να προτιμούν κυρίως το μαύρο ψωμί και σε λογικές ποσότητες
• οι πάσχοντες από κοιλιοκάκη που πρέπει να τρώνε μόνο ψωμί χωρίς γλουτένη
• οι νεφροπαθείς ή καρδιοπαθείς που πρέπει να τρώνε ψωμί με μειωμένο αλάτι ή και εντελώς ανάλατο.

Ψωμί και αλάτι

Πράγματι το ψωμί περιέχει πολύ αλάτι. Μελέτες του καθηγητή Αντώνη Καφάτου στο Πανεπιστήμιο Κρήτης είχαν δείξει προ ετών ότι το 40% της ποσότητας του αλατιού που καταναλώνουμε καθημερινά προέρχεται από το ψωμί του εμπορίου. Ωστόσο «πολύ πρόσφατα συντάχθηκε πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) και της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος για τη μείωση του αλατιού στο ψωμί, με στόχο η περιεκτικότητά του να μην ξεπερνάει το 1,2%», διευκρινίζει ο κ. Μπερτζελέτος.