Τίποτα για εμάς, χωρίς εμάς!

 Με κεντρικό σύνθημα τη ρήση των Ευρωπαίων Ασθενών με Καρκίνο (ECPC) « ΤΙΠΟΤΕ ΓΙΑ ΕΜΑΣ, ΧΩΡΙΣ ΕΜΑΣ», 14 κορυφαίες Ευρωπαϊκές οργανώσεις ασθενών, συνεργάσθηκαν και δημοσιεύουν Κοινή Γραπτή Δήλωση, με την οποία αναδεικνύεται η σημασία της συμβολής των ασθενών στην υψηλή ποιότητα της επιστημονικής αξιολόγησης της τεχνολογίας υγείας (ΗΤΑ).

Ως εκπρόσωπος των ασθενών με καρκίνο, η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, είναι υπέρμαχος της άποψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του κεντρικού συντονιστικού οργανισμού για την αξιολόγηση της Ιατρικής Τεχνολογίας EUnetHTA, για την ανάγκη συνεργασίας στον τομέα της HTA στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με τη Γραπτή Δήλωση των Ευρωπαίων ασθενών, τέσσερις είναι οι πυλώνες που καθιστούν αναγκαία τη συμμετοχή των ασθενών στις διαδικασίες της αξιολόγησης της ιατρικής τεχνολογίας:

1. ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ:

Μέσω ενός άμεσου διαλόγου με τους ασθενείς, οι αξιολογητές της HTA μπορούν να καταλάβουν καλύτερα ποιες είναι οι σημαντικές ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν: για πολύπλοκες ασθένειες ειδικότερα, οι αξιολογητές πρέπει να ακούσουν από τους ασθενείς ποια είναι τα σχετικά συμπτώματα που πρέπει να βελτιωθούν και οι επιπτώσεις που αναμένουν από την τεχνολογία στην καθημερινή τους ζωή. Για να υπάρξει πλήρης ερμηνεία των αποτελεσμάτων των κλινικών μελετών και να εκτιμηθεί κατά πόσον είναι κλινικά σημαντικά, οι ασθενείς που είναι ο τελικός χρήστης της τεχνολογίας πρέπει να εκφράσουν τις απόψεις τους.

2. ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ:

Με την έννοια «κατάλληλη συμμετοχή» εννοούμε τη συμμετοχή στις συζητήσεις που γίνονται πριν και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας που ένα φάρμακο ή μια τεχνολογία βρίσκεται σε αξιολόγηση HTA. Το Ευρωπαϊκό δίκτυο Υπηρεσιών για την Αξιολόγηση Ιατρικής Τεχνολογίας EUnetHTA, δοκιμάζει επί του παρόντος διάφορες μεθόδους για την κατάλληλη συμμετοχή των ασθενών στις διαδικασίες ΗΤΑ. Αυτές οι μέθοδοι ποικίλλουν ανάλογα με τις λεπτομέρειες, το κόστος και τις πληροφορίες που μπορεί να παρέχουν.

•  Η γερμανική αρχή HTA, (G-BA) θεωρεί τη συμμετοχή των ασθενών στις διαδικασίες HTA ως προϋπόθεση για ποιοτική αξιολόγηση: σύμφωνα με τους κανονισμούς του γερμανικού Κοινωνικού Κώδικα, οι κορυφαίες εθνικές οργανώσεις των ασθενών στη χώρα δικαιούνται να λάβουν μέρος στις συζητήσεις, ή να υποβάλλουν αιτήματα. Η δε άποψή τους πρέπει να συμπεριληφθεί στην απόφαση.
•  Στην Αυστρία, ο οργανισμός αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας LBI-HTA, διοργανώνει ανά περίπτωση στοχευμένες ομάδες εργασίας με ασθενείς. Οι ομάδες συναντιούνται για 2 ώρες με τους αξιολογητές του Οργανισμού HTΑ, γεγονός που αποδεικνύεται πολύ πιο αποτελεσματικό από την αποστολή σχολίων γραπτώς.
• 'Aλλα κράτη μέλη, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν ήδη υιοθετήσει οδηγίες σχετικά με την συμμετοχή των ασθενών στις διαδικασίες HTA.

3. ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ:

Η συμμετοχή των ασθενών σε επιτροπές ή διαδικασίες HTA είναι καθοριστική, προκειμένου η κοινωνία των πολιτών να έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τον τρόπο διεξαγωγής της Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας (HTA). Αποτελεί μια απαίτηση διαφάνειας, το δικαίωμα των ασθενών και των πολιτών να επαληθεύσουν ότι οι αξιολογήσεις βασίζονται σε επιστημονική και ιατρική τεκμηρίωση. Από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, οι ασθενείς διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς διακυβεύεται η υγεία τους. Η συμμετοχή των ασθενών στη συντονιστική ομάδα και στις επιστημονικές υπο-ομάδες της Ευρωπαϊκής Συνεργασίας για την αξιολόγηση της Ιατρικής Τεχνολογίας (ΗΤΑ) είναι ένα απαραίτητο μέτρο για την ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

4. ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΕΜΑΣ, ΧΩΡΙΣ ΕΜΑΣ:

Δομικά συστατικά και αρχές της υποστήριξης του κινήματος των ασθενών παγκοσμίως ανάλογα με το είδος, την κατάσταση ή το ιστορικό τους είναι:

•  Συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα λήψης των αποφάσεων και η
•  συμμετοχή σε όλα τα φόρουμ με ισότητα και την ίδια αξιοπιστία όπως και οι άλλοι συμμετέχοντες, για να γίνουν ευρέως γνωστές οι εμπειρίες και η γνώση που διαθέτουν.

Αυτές οι αρχές σήμερα συνοψίζονται στο σύνθημα "Τίποτα για εμάς, χωρίς εμάς".

Πάγια θέση μας, της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, είναι ότι ο εθνικός οργανισμός HTA θα πρέπει να εμπλέκει θεσμικά τους εκπροσώπους των οργανώσεων ασθενών στις διαδικασίες HTA και όπου αλλού χρειάζεται και να παρέχει πληροφορίες και κατάρτιση, για να διευκολύνει την ουσιαστική συμμετοχή των ασθενών.