Τι συμβαίνει με τη δια βίου εκπαίδευση των φαρμακοποιών

Η πληθώρα των εξελίξεων γύρω από τα φάρµακα και τις φαρµακευτικές υπηρεσίες οδηγεί στην ολοένα αυξανόµενη κοινωνική πίεση για βελτίωση των παρεχοµένων υπηρεσιών υγείας. Επιπλέον, οι εξελίξεις στην Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας επιβάλλουν ως µονόδροµο στους φαρµακοποιούς τη συνεχιζόµενη ανάπτυξη των γνώσεων και ικανοτήτων τους.

Ο σύγχρονος φαρµακοποιός οφείλει να ενστερνιστεί και να εφαρµόσει αυτές τις νέες γνώσεις και δεξιοτεχνίες όπου χρειάζεται, µε σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχει προς όφελος των ασθενών.

Στο πλαίσιο της παραπάνω διαπίστωσης στηρίχθηκε η έννοια της Συνεχιζόµενης Φαρµακευτικής Εκπαίδευσης. Η συµµετοχή του φαρµακοποιού σε επιστηµονικά σεµινάρια, συνέδρια και ηµερίδες σε µετεκπαιδευτικά µαθήµατα, η συγγραφή άρθρων και η δηµοσίευση ερευνών είναι µερικά χαρακτηριστικά παραδείγµατα, που προάγουν την επιστηµονική του ενηµέρωση και συµβάλλουν στη βελτίωση των ικανοτήτων του.

Η µοριοδότηση ως µέθοδος πιστοποίησης και αναγνώρισης της δια βίου εκπαίδευσης

Το αντικείµενο της Συνεχιζόµενης Φαρµακευτικής Εκπαίδευσης ή Επαγγελµατικής Κατάρτισης στα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει θεσµοθετηθεί από την Ε.Ε. µε την Οδηγία 699/2014 ως αναγνωρισµένη διαδικασία, η οποία πιστοποιεί την ικανότητα των επιστηµόνων φαρµακοποιών να ανταποκρίνονται διαχρονικά στις απαιτήσεις του επαγγέλµατος τους.

Με πρότυπο το αντίστοιχο σύστηµα των ΗΠΑ, εισήχθη η έννοια των µορίων (µοριοδότηση) ως µέθοδος πιστοποίησης και αναγνώρισης της δια βίου εκπαίδευσης.

Για παράδειγµα, η συµµετοχή ενός φαρµακοποιού σε επιστηµονική ηµερίδα µπορεί να του εξασφαλίσει κατοχύρωση ορισµένων µορίων, ανάλογα µε τις ώρες συµµετοχής του. Είναι κοινώς αποδεκτό πως 3 ώρες συµµετοχής σε επιστηµονικό σεµινάριο, συνέδριο ή ηµερίδα αντιστοιχεί σε 1 µόριο.

Υποχρέωση του κάθε εκπαιδευόµενου φαρµακοποιού είναι να συγκεντρώσει 25 µόρια κατ' έτος και 75 µόρια για 3 χρόνια για πλήρη πιστοποίηση της επιστηµονικής και επαγγελµατικής του κατάρτισης.

Στην προκειµένη περίπτωση, αναλογεί µεγαλύτερος αριθµός µορίων σε φαρµακοποιό συµµετέχοντα σε επιστηµονικό σεµινάριο, ο οποίος παίρνει µέρος ενεργά µε διάλεξη ή οµιλία ως επίσηµος προσκεκληµένος, σε σχέση µε το φαρµακοποιό που συµµετέχει παρακολουθώντας απλώς το εκπαιδευτικό πρόγραµµα. Αντίστοιχα, η συγγραφή άρθρων ή η δηµοσίευση ερευνών προσφέρουν διαφορετικό αριθµό µορίων, ανάλογα µε το κύρος του επιστηµονικού περιοδικού, την έκταση και την ποιότητα του περιεχοµένου, καθώς και άλλους παράγοντες οι οποίοι καθορίζονται από τον υπεύθυνο οργανισµό πιστοποίησης ΙΔΕΕΑΦ της συνεχιζόµενης φαρµακευτικής εκπαίδευσης.

Επίσης για κάθε παρακολούθηση ενός webinar (web-based seminar: διάλεξη ή παρουσίαση/σεµινάριο που διενεργείται στον παγκόσµιο ιστό µέσω του διαδικτύου) ο φαρµακοποιός θα παίρνει 1 µόριο.

Πιο αναλυτικά, σε εθνικό επίπεδο, τρείς θα είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές της δια βίου φαρµακευτικής εκπαίδευσης:

● Ο χρήστης φαρµακοποιός που συµµετέχει στο εκπαιδευτικό πρόγραµµα.

● Ο διοργανωτής-φορέας της φαρµακευτικής εκπαίδευσης και κατ' επέκταση ο παρέχων τα µόρια στους χρήστες φαρµακοποιούς.

● Ο οργανισµός πιστοποίησης και εξουσιοδότησης των διοργανωτών-φορέων και αξιολόγησης των εκπαιδευτικών προγραµµάτων.

Ο φορέας πιστοποίησης της δια βίου εκπαίδευσης

Κάθε χώρα οφείλει να έχει έναν αναγνωρισµένο φορέα, ο οποίος καθορίζει τις διαδικασίες χορήγησης και πιστοποίησης εκπαιδευτικών µορίων (credits) για τους φαρµακοποιούς, µέσα από τα διάφορα εκπαιδευτικά προγράµµατα.

Η Οδηγία 699/2014 της Ε.Ε. που προαναφέρθηκε, προβλέπει ως υπεύθυνο οργανισµό πιστοποίησης και εξουσιοδότησης και διοργάνωσης προγραµµάτων και επιµόρφωσης τον εκπρόσωπο της επαγγελµατικής ένωσης της κάθε χώρας.

Στην Ελλάδα είναι ο Π.Φ.Σ., ο οποίος εκχωρεί την ευθύνη στο ΙΔΕΕΑΦ.

Για το σκοπό αυτό καθορίζονται οι διαδικασίες χορήγησης και πιστοποίησης µορίων από το ΙΔΕΕΑΦ, σύµφωνα µε τις οδηγίες της Ε.Ε., έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στα ευρωπαϊκά πρότυπα για την ποιότητα των χορηγούµενων µορίων βάσει συγκεκριµένων κριτηρίων, µε στόχο τα χορηγούµενα µόρια να είναι ισοδύναµα µεταξύ των φαρµακευτικών οργανισµών χωρών-µελών της Ε.Ε.

Η επικύρωση των εκπαιδευτικών προγραµµάτων που παρακολουθεί κάθε φαρµακοποιός, µετά τη λήξη του εκπαιδευτικού κύκλου, θα παρέχεται από τον Π.Φ.Σ. ο οποίος και θα πιστοποιεί τον αριθµό των επιστηµονικών και εκπαιδευτικών σεµιναρίων, αποδίδοντας τα αντίστοιχα µόρια.

Η εφαρµογή των διαδικασιών αυτών ξεκινάει άµεσα από το 2016 για τα εκπαιδευτικά προγράµµατα που θα υλοποιηθούν στη διάρκειά του από επιστηµονικούς φορείς των φαρµακοποιών.