Συντακτική ομάδα ΦΚ

Τι κινήσεις αναμένεται να κάνει η κυβέρνηση στον τομέα του φαρμάκου

19/1/2010

Για άλλη μία φορά παλιές «συνταγές» που στο παρελθόν δεν έχουν επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα...

Το στριπτίζ της φαρμακευτικής δαπάνης

Περικοπές στις σπατάλες των φαρμάκων! Αυτή είναι τώρα η βασική προτεραιότητα για την ηγεσία του υπουργείου Υγείας ώστε να εξοικονομηθούν άμεσα χρήματα. Όχι τυχαία, αφού υπολογίζει ότι από την κατάργηση της λίστας φαρμάκων χάθηκαν συνολικά περί τα 5 δις €. Όμως, παρότι στόχος είναι να περισταλούν οι δαπάνες, και μάλιστα οι νοσοκομειακές, θα χρησιμοποιηθούν για άλλη μία φορά παλιές «συνταγές» που στο παρελθόν δεν έχουν επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Κίνηση πρώτη: Ενδεικτικό είναι ότι βγαίνει άμεσα από το χρονοντούλαπο η περιβόητη λίστα φαρμάκων, που πλέον θα ονομάζεται «θετική λίστα». Σε αυτή θα ενταχθούν σκευάσματα που θα αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία με βάση πρότυπα που ακολουθούνται στο εξωτερικό. Μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνιστεί ποιο ακριβώς μοντέλο θα ακολουθηθεί αλλά, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, η νέα «θετική λίστα» δεν θα διαφέρει πολύ από εκείνη που είχε καταργηθεί επί υπουργίας Νικήτα Κακλαμάνη το 2006.

Όλα δείχνουν ότι εκτός λίστας θα βρίσκονται τα λεγόμενα lifestyle φάρμακα, τα οποία όμως θα αποζημιώνονται και πάλι αλλά υπό προϋποθέσεις. Ωστόσο η λίστα που είχε αξιοποιηθεί στο παρελθόν, και πάλι από το ΠΑΣΟΚ, δεν είχε επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην αγορά φαρμάκων. Και αυτό γιατί η απουσία ελεγκτικού μηχανισμού είναι αυτή που καθιστά τη συνταγογράφηση ανεξέλεγκτη, κι αυτό είναι που κάνει το δείκτη της δαπάνης να αυξάνεται με σταθερό ρυθμό. Να σημειωθεί ότι η χώρα μας παρουσιάζει φαρμακευτική δαπάνη με τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρώπη με ετήσιο ποσοστό περίπου στο 10%.

Κίνηση δεύτερη: Πηγές προσκείμενες στην υπουργό Υγείας αναφέρουν ότι στο εγχείρημα δημιουργίας ενός νέου πόλου ελέγχου βασικό ρόλο θα διαδραματίσει ο Ε.Ο.Φ. Πρόκειται να αναβαθμιστεί και να ανασυγκροτηθεί ώστε να μπορεί να ασκεί ουσιαστική πολιτική ελέγχου της φαρμακευτικής αγοράς.

Ωστόσο η ανασύνταξη του συγκεκριμένου οργανισμού δεν αποτελεί απλή υπόθεση, γεγονός που είναι πια γνωστό στη Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου. Ένας σύγχρονος μηχανισμός ελέγχου απαιτεί μεγάλα κονδύλια και προσωπικό και παραμένει άγνωστο εάν μπορεί κάτι τέτοιο να οργανωθεί άμεσα και με την επιθυμητή αποτελεσματικότητα.

Κίνηση τρίτη: Γι’ αυτό και η ηγεσία του υπουργείου Υγείας εμμένει σε λύσεις... ηλεκτρονικού τύπου. Ο στόχος είναι να μηχανογραφηθεί, δηλαδή, όλο το σύστημα συνταγογράφησης ώστε να είναι δυνατός ο έλεγχός του με απλές διαδικασίες. Στο εγχείρημα αυτό το πιο πιθανό είναι να αξιοποιηθεί το σύστημα του ΙΚΑ που θα τεθεί σε λειτουργία από τις αρχές του νέου χρόνου. Το λογισμικό του μεγαλύτερου ασφαλιστικού φορέα της χώρας θα επεκταθεί και στα υπόλοιπα ταμεία ώστε να μπορεί να ελεγχθεί ακόμη και η τελευταία συνταγή που θα αποζημιώνεται. Εξάλλου το ΙΚΑ έχει επενδύσει πολλά στο νέο αυτό σύστημα και φιλοδοξεί να εξοικονομήσει περί τα 200 εκατ. € μόνο τον πρώτο χρόνο.

Ωστόσο η κυβέρνηση θα περιμένει να δει τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή του συστήματος του ΙΚΑ πριν προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια επέκτασής του. Πάντως σκοπός είναι με το νέο μηχανογραφημένο σύστημα να εξοικονομηθούν κονδύλια από αυτά που σήμερα χάνονται από την πλαστή συνταγογράφηση.

Κίνηση τέταρτη: Σε ό,τι αφορά τη γενικότερη φαρμακευτική πολιτική, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας επεξεργάζεται τώρα σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών σχέδιο και για τη μείωση των εξόδων στα νοσηλευτικά ιδρύματα. Η σπατάλη των φαρμάκων θεωρείται πως αποτελεί μία από τις βασικές «μαύρες τρύπες» του συστήματος περίθαλψης.

Είναι εξάλλου γνωστό ότι η διαρροή κονδυλίων από τα νοσοκομεία σχετίζεται κυρίως με το γεγονός ότι χορηγούν ανεξέλεγκτα φάρμακα χωρίς κλινικές οδηγίες ενώ το σύστημα δεν είναι καν μηχανογραφημένο, με αποτέλεσμα ο κάθε γιατρός να μπορεί να δίνει ό,τι φάρμακο επιθυμεί και σε οποιαδήποτε ποσότητα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο μέσος ετήσιος όρος αύξησης της δαπάνης των φαρμάκων στα νοσοκομεία αγγίζει το 18%. Επίσης η χώρα μας εμφανίζεται να είναι εκείνη που έχει λάβει τα λιγότερα μέτρα στην Ευρώπη (συγκριτικά 1 προς 3) για τον περιορισμό της φαρμακευτικής σπατάλης καθώς κατατάσσεται στο χαμηλότερο σημείο της λίστας μεταξύ των κρατών.

Στο πλαίσιο αυτό πρόκειται να εφαρμοσθεί διπλογραφικό σύστημα ενώ δεν αποκλείεται να αλλάξει πλήρως και η πολιτική αγοράς φαρμάκων στα νοσοκομεία. Μέσα στις βασικές σκέψεις είναι να υιοθετηθεί ακόμη και το μέτρο των διαγωνισμών με κριτήρια που θα τεθούν σε κεντρικό επίπεδο όπως θα ακολουθηθεί και γενικότερα στον τομέα των προμηθειών.

Κίνηση πέμπτη: Μεταξύ άλλων σκοπός είναι να στηριχθούν τα γενόσημα (ουσιωδώς όμοια φάρμακα) ώστε να ενισχυθεί και η εσωτερική αγορά. Ένα από τα σενάρια είναι η προμήθεια φαρμάκων να γίνεται με βάση τη δραστική ουσία και την αποτελεσματικότητα και όχι την εμπορική ονομασία, κάτι βέβαια που προϋποθέτει πολύ χρόνο και επεξεργασία για την εφαρμογή του. Ωστόσο μια τέτοια απόφαση θα άλλαζε πλήρως την αγορά φαρμάκων στη χώρα μας αφού θα προκαλούσε ανταγωνιστικές τιμές και περιορισμό της παράνομης κερδοφορίας των εμπλεκόμενων παραγόντων.

Να σημειωθεί ότι ο κύκλος εργασιών για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις στη χώρα μας στο λιανικό εμπόριο παρουσίασε αύξηση της τάξης του 13% το 2007, σε σύγκριση με το 2006, ενώ στο 15,4% έφτασε η αύξηση για τις φαρμακαποθήκες.

Σε ό,τι αφορά τα μερίδια της αγοράς, με βάση την έρευνα του ΙΟΒΕ για το 2009, τα επώνυμα πρωτότυπα φάρμακα κατέχουν σήμερα στις πωλήσεις το 87% ενώ τα γενόσημα το 13%. Ενδεικτικό είναι επίσης ότι η εγχώρια παραγωγή φαρμάκου κυμαίνεται στα 705 εκατ. €.

Η τελική φαρμακευτική πολιτική πάντως που θα εφαρμοστεί από τη νέα κυβέρνηση στοχεύει προς διάφορες κατευθύνσεις. Μεταξύ αυτών είναι η εξοικονόμηση πόρων, η στήριξη της εσωτερικής αγοράς, αλλά και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη στήριξη των ασφαλιστικών ταμείων, γεγονός που μπορεί να σημαίνει και περιορισμό των παροχών προς τους ασφαλισμένους. Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας μπορεί να το διαψεύδει αλλά σε εποχές... ισχνών αγελάδων όλα είναι πιθανά.

Της Δήμητρας Ευθυμιάδου