«Τέλος... ανοχής!»

Οδεύουµε προς τα τέλη του φθινοπώρου και ο κλάδος βρίσκεται σε στάση αναµονής, περιµένοντας τα νέα χτυπήµατα που υπαγορεύει το µνηµόνιο και εκτελεί η κυβέρνηση. Περιµένει και υποµένει. Με τρόπο που θυµίζει το απόφθεγµα του Αµερικανού διανοητή Ambrose Bierce. «Η υποµονή», είχε πει, «είναι µια µικρή µορφή απελπισίας µεταµφιεσµένη σε αρετή». Είναι γιατί οι φαρµακοποιοί γνωρίζουν πως η πτώση του τζίρου του φαρµακείου τους είναι πλέον αναπότρεπτη. Ανεπιστρεπτί, επίσης, έχουν περάσει οι παλιές καλές εποχές.

Το ζητούµενο σήµερα για τον Έλληνα φαρµακοποιό είναι να στηρίξει την επιχείρησή του σε µια εποχή που τα ασφαλιστικά ταµεία δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να εκπληρώσουν τις προς αυτόν υποχρεώσεις τους, αναγκάζοντάς τον να καταφύγει στο δανεισµό, ενώ και η αγοραστική δύναµη των πολιτών έχει δραµατικά συρρικνωθεί.

Το ζητούµενο ακόµα είναι να κρατηθεί, κερδίζοντας το χρόνο που θα του επιτρέψει να αναζητήσει νέες µορφές και µεθόδους για να ξεπεράσει την κρίση, την ώρα που το σαθρό έδαφος της πολυφαρµακίας στο οποίο – κακά τα ψέµατα – στήριξε την επιχειρηµατική ανάπτυξή του τα προηγούµενα χρόνια, υποχωρεί κάτω από τα πόδια του.

Το δεδοµένο είναι ότι στον καµβά της κυβερνητικής πολιτικής φαρµάκου αποτυπώνεται ήδη ένα σηµαντικό κοµµάτι από το µίγµα των µέτρων για τη δραστική περικοπή των φαρµακευτικών δαπανών. Εφαρµόστηκαν ήδη µείωση τιµών των φαρµάκων, µείωση ποσοστού κέρδους φαρµακείων (κατά 10 µονάδες - από 23,36% στο 13,74%) στα φάρµακα υψηλού κόστους, ενώ ξεκίνησε (καταρχήν από τον ΟΑΕΕ) και η ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Σε εξέλιξη βρίσκονται και αναµένεται να παρθούν από το 2011 και νέα µέτρα, όπως πλαφόν στη συνταγογράφηση ανά γιατρό, ανά ειδικότητα και ανά περιοχή, και νέα πρωτόκολλα συνταγογράφησης που θέτουν περιορισµούς στους γιατρούς τόσο για το είδος της φαρµακευτικής θεραπείας όσο και για την ποσότητα κατανάλωσης, στο πλαίσιο της λίστας.

Ο κλάδος φυσικά δε µπορεί παρά να συναινεί στη λήψη αυτών των µέτρων στο βαθµό που σχετίζονται µε την εξυγίανση και διάσωση των ασφαλιστικών ταµείων, από τις οποίες εξαρτάται και η βιωσιµότητα του φαρµακείου, παρά το ότι το ερώτηµά του, ερώτηµα που τέθηκε πρόσφατα και από τον γενικό διευθυντή του Ιδρύµατος Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) Γιάννη Στουρνάρα, παραµένει αναπάντητο. Γιατί, δηλαδή η κυβέρνηση ασχολείται µόνο και αποκλειστικά µε τη φαρµακευτική δαπάνη που αποτελεί µόλις το 1/5 των συνολικών δαπανών υγείας (21 δις € το 2009) και αφήνονται στο απυρόβλητο οι νοσοκοµειακές δαπάνες, οι ιατρικές εξετάσεις, συσκευές και υλικά, στα οποία οργιάζουν η υπερτιµολόγηση και η σπατάλη του δηµοσίου χρήµατος;

Η απάντηση είναι γνωστή και έχει δοθεί επανειληµµένα και από το περιοδικό µας. Το φάρµακο είναι ο εύκολος στόχος. Ο χώρος είναι πιο οργανωµένος, τακτοποιηµένος και επόµενα εύκολα ελεγχόµενος. Τα εµπλεκόµενα συµφέροντα είναι πολλά και δεν έχουν µεγάλη οικονοµική ισχύ και επιρροή στη δηµόσια ζωή, ανάλογες τουλάχιστον µε αυτή των µεγαλοκλινικαρχών και µεγαλοπροµηθευτών της υγείας.

Ο φαρµακοποιός παρακολουθεί και υποµένει αυτές τις πολιτικές που αφορούν στην κοινωνική ασφάλιση, το µονοψωνιστή της βασικής επαγγελµατικής του ύλης, του φαρµάκου.

Παρακολουθεί παράλληλα και άλλες πολιτικές που στοχεύουν στην άλωση και εξαφάνιση του φαρµακευτικού επαγγέλµατος και την απαξίωση του επιστήµονα φαρµακοποιού. Πολιτικές που βρήκαν έκφραση στο µνηµόνιο της τρόικας και του Δ.Ν.Τ. για το «άνοιγµα» του επαγγέλµατος και τη µείωση του ποσοστού κέρδους του φαρµακοποιού και υποστηρίζονται ανοιχτά από σηµαντική µερίδα του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου, η οποία ταυτίζεται µε συγκεκριµένα επιχειρηµατικά συµφέροντα, στοχοποιώντας το φαρµακοποιό και το φαρµακείο. Η χωρίς όρους εµπορευµατοποίηση του φαρµάκου, η συµµετοχή µεγαλεµπόρων και επιχειρηµατιών, super markets και αλυσίδων στη λιανική πώληση του φαρµάκου είναι η βασική τους επιδίωξη.

Πολλοί από τους µύθους που προωθούν τελευταία οι συγκεκριµένοι κύκλοι, όπως π.χ. περί υπερβολικού ποσοστού κέρδους των ελληνικών φαρµακείων καταρρίφθηκαν ακόµα µια φορά µε τη δηµοσίευση πρόσφατης έρευνας της «ΣΤΟΧΑΣΙΣ», µιας νέας ανεξάρτητης εταιρείας συµβουλευτικών υπηρεσιών, όπου αποτυπώνονται µε ακρίβεια τα µεγέθη της φαρµακευτικής αγοράς στην Ε.Ε. των 27 κρατών - µελών και στην Ελλάδα. Η έρευνα καταγράφει την Ελλάδα ως τη χώρα µε τα περισσότερα φαρµακεία (11.500 το 2010) αναλογικά µε τον πληθυσµό της (ένα φαρµακείο ανά 1.000 κατοίκους περίπου), εµφανίζοντας όµως ταυτόχρονα την πιο οµοιόµορφη κατανοµή από όλες τις χώρες της Ε.Ε. και µε το καθαρό περιθώριο κέρδους ενός µέσου φαρµακείου να διαµορφώνεται περίπου στο 8%. Φυσικά έρευνες σαν κι αυτή, αλλά και η γνώση των ευρωπαϊκών δεδοµένων σε επίπεδο νοµοθεσίας, οδηγιών και αποφάσεων του ευρωπαϊκού δικαστηρίου που αφορούν στη λειτουργία των φαρµακείων, αφήνουν ασυγκίνητους τους συγκεκριµένους κύκλους και τις πολιτικές τους.

Όµως, απέναντι σε αυτές τις πολιτικές ο φαρµακοποιός δε θα υποµένει. Όταν η «µικρή απελπισία», θα γίνει µεγάλη, τόσο που να µην αντέχεται, όταν το διακύβευµα θα είναι η ίδια η ύπαρξη του φαρµακείου, τότε κάθε βήµα που θα υπερβαίνει τις κόκκινες γραµµές που έχει θέσει η συνδικαλιστική εκπροσώπηση δε θα είναι πλέον ανεκτό.

Αυτό πρέπει να είναι και το κεντρικό µήνυµα που πρέπει να στείλει ο κλάδος «προς πάσαν κατεύθυνση» στις επικείµενες εκλογές των πρωτοβάθµιων συνδικαλιστικών οργάνων του, των τοπικών φαρµακευτικών συλλόγων.

Και αυτοί που θα εκλεγούν αλλά και όλοι µας, στις δύσκολες αντιπαραθέσεις που έρχονται ας σκεφτούµε σοβαρά αυτό που είπε κάποτε ο γνωστός Αµερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός Κλιντ Ίστγουντ: «Μη µπαίνεις στο ρινγκ αν δεν είσαι αποφασισµένος να παλέψεις και τους δώδεκα γύρους»!