Συκώτι & συμπληρώματα διατροφής: ολέθρια σχέση ή μήπως όχι και τόσο;

Πρόκειται για ένα «πολυεργοστάσιο» με όλη τη σημασία του όρου. Το συκώτι (ήπαρ) επιτελεί πολλές και ξεχωριστές λειτουργίες, ανάμεσα στις οποίες είναι η πέψη των λιπαρών τροφών, ο μεταβολισμός των λιπών, αλλά και το φιλτράρισμα φαρμάκων και τοξινών. Δεδομένης της δραστηριότητας του ήπατος, η δράση του έχει πολλάκις συσχετιστεί με τα συμπληρώματα διατροφής.

Πόσο καλά όμως γνωρίζετε τη σχέση μεταξύ των συμπληρωμάτων διατροφής και του ήπατος;

Τα παρακάτω δεδομένα, βασιζόμενα στη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία, θα σας βοηθήσουν να ξεκαθαρίσετε το τοπίο.

1. Η φύση δίνει πολύτιμα συστατικά: Στην ιατρική παράδοση πολλών λαών βρίσκουμε φυτικά συστατικά τα οποία έχουν ηπατοπροστατευτική δράση. Αυτό όμως που έχει μεγάλη αξία είναι η χρήση φυτών τα οποία συνοδεύονται από εκτενή βιβλιογραφία που υποστηρίζει την εξειδικευμένη δράση και ασφάλειά τους. Το περισσότερο μελετημένο φυτό για την ενίσχυση της λειτουργίας του συκωτιού είναι το γαϊδουράγκαθο ή Σίλυβο το μαριανό (Μilk Τhistle). H δραστική του ουσία, σιλυμαρίνη, παρουσιάζει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ φαίνεται πως καθυστερεί τις δομικές αλλαγές στο ήπαρ σε σοβαρότερα περιστατικά.

2. Υπάρχουν συστατικά με επίσημους ισχυρισμούς υγείας: Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων είναι υπεύθυνη για την καθιέρωση επίσημων ισχυρισμών υγείας για τα συστατικά της τροφής. Ένα από τα μικροθρεπτικά που φέρει επίσημο ισχυρισμό υγείας για την προστασία του ήπατος είναι η χολίνη. Η χολίνη, μοιάζει με βιταμίνη, και τη συναντάμε σε αρκετές τροφές όπως τα αυγά. Η έλλειψή της αυξάνει την εναπόθεση λίπους στο συκώτι, ενώ η αυξημένη κατανάλωση της μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης Μη Αλκοολικής Στεατοηπατίτιδας.

3. Ορισμένες βιταμίνες χρησιμοποιούνται ακόμα και για θεραπεία: Σύμφωνα με πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύεται στο περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρίας, η δράση της βιταμίνης Ε φαίνεται πως είναι συγκρίσιμη με εκείνη φαρμάκων, σε αρχικά στάδια λιπώδους διήθησης. Ενώ πολλά ακόμα συστατικά όπως οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, η βιταμίνη D, αλλά και το ασβέστιο συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία του ήπατος και παράλληλων λειτουργιών που αυτό επιτελεί.

4. Περισσότερο φίλοι, και λιγότερο εχθροί: Την τελευταία δεκαετία αρκετές επιστημονικές μελέτες έχουν συνδέσει περιστατικά τοξικότητας του ήπατος με τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής. Στο σημείο αυτό αξίζει όμως να αναφερθεί πως τα περιστατικά τα οποία έχουν καταγραφεί αφορούν συστατικά τα οποία δεν είναι εκτενώς μελετημένα για τη δράση και τις παρενέργειές τους, φέρουν ακραίους ισχυρισμούς υγείας, ενώ τα περισσότερα έχουν «εξωτικά» ονόματα που απλά εντυπωσιάζουν όπως το kava kava.

Δεδομένου πως περισσότερα από 29.000.000 Ευρωπαίοι ταλαιπωρούνται από κάποια χρόνια μορφή ηπατικής δυσλειτουργίας, η γνώση γύρω από τη δράση των συμπληρωμάτων διατροφής θα πρέπει να χρησιμοποιείται υπέρ τους.

Η σωστή ενημέρωση για τα συστατικά που θωρακίζουν τα κύτταρα και τις λειτουργίες του συκωτιού, αλλά και η ορθή χρήση εγκεκριμένων και μελετημένων προϊόντων αποτελεί υποχρέωση του σύγχρονου φαρμακοποιού.

Σε περιπτώσεις λήψης φαρμάκων ή συνοδών νοσημάτων, η συμβουλή του γιατρού κρίνεται απαραίτητη για τη χορήγηση κάποιου συμπληρώματος διατροφής.

Η Πρώτη Ακαδημία Βιταμινών στην Ελλάδα

Βιβλιογραφία:

1. Blachier M, Leleu H, Peck-Radosavljevic M, Valla DC, Roudot-Thoraval F.The burden of liver disease in Europe: a review of available epidemiological data. J Hepatol. 2013 Mar;58(3):593-608.
2. Rinella ME. Nonalcoholic fatty liver disease: a systematic review. JAMA. 2015 Jun 9;313(22):2263-73.
3. National Institute of Alternative and Complementary Medicine. Milk Thistle. September, 2012.
4. EFSA. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to choline and contribution to normal lipid metabolism (ID 3186), maintenance of normal liver function (ID 1501), contribution to normal homocysteine metabolism (ID 3090), maintenance of normal neurological function (ID 1502), contribution to normal cognitive function (ID 1502), and brain and neurological development (ID 1503) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal 2011;9(4):2056.
5. Abenavoli L, Capasso R, Milic N, Capasso F. Milk thistle in liver diseases: past, present, future. Phytother Res. 2010 Oct;24(10):1423-32.
6. Linus Pauling Institute. Choline. Last accessed 16/11/2015.
http://lpi.oregonstate.edu/mic/other-nutrients/choline