Σώμα...η εφίδρωση υπό έλεγχο

Γενικά για την εφίδρωση

Ο ιδρώτας είναι παράγωγο δύο ειδών ιδρωτοποιών αδένων, των εκκριτικών και των απεκκριτικών. Αν και η δοµή τους είναι γενικά η ίδια (εξωκρινείς αδένες, απλοί σωληνοειδείς, ελικοειδείς), εντούτοις παρουσιάζουν διαφορές κυρίως όσον αφορά τη θέση τους, τα ιστολογικά τους χαρακτηριστικά και τα προϊόντα έκκρισής τους.

Εκκρινόµενος ιδρώτας: εκκρίνεται από τους ιδρωτοποιούς αδένες και ο κύριος ρόλος του είναι να διατηρεί την οµοιοθερµία του οργανισµού.

Είναι άχρωµος, άοσµος, µε pH 4-6,5, που του προσδίδει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Το κυριότερο συστατικό του είναι το νερό, σχεδόν 99%. Αποτελεί την υδατική φάση του FHL (υδρολιπιδικού φιλµ) και συµµετέχει στην αποβολή των κατάλοιπων του µεταβολισµού.

Χάρη στην υψηλή του περιεκτικότητα σε ενυδατικά συστατικά, συµβάλλει στη διατήρηση της ενυδάτωσης του δέρµατος. Η ποσότητά του κυµαίνεται από µερικά κυβικά εκατοστά έως και λίτρα την ηµέρα.

Ο εκκρινόµενος ιδρώτας, αν και άοσµος, παίζει έµµεσο ρόλο στην εµφάνιση οσµών. Η υγρασία που προσδίδει στην επιφάνεια του δέρµατος ευνοεί την ανάπτυξη βακτηριδίων. Ο εκκρινόµενος ιδρώτας δεν περιέχει δύσοσµες ουσίες από τη χλωρίδα των δερµατικών βακτηριδίων, συµβάλλει όµως έµµεσα στην παραγωγή δύσοσµων προϊόντων που αποβάλλονται κατόπιν µε τον απεκκρινόµενο, µέσω των δερµατικών πόρων, ιδρώτα.

Απεκκρινόµενος ιδρώτας: είναι υγρός, γλοιώδης, ελαφρά γαλακτώδης, µε pH 6,2-7,5, πλούσιος σε πρωτίδια και λιπίδια και άοσµος κατά την απέκκρισή του. Απεκκρίνεται µέσω των πόρων του δέρµατος και υφίσταται µετατροπές από τη δερµατική χλωρίδα και το οξυγόνο του αέρα, οπότε απελευθερώνονται πτητικά και δύσοσµα προϊόντα.

Ο ρόλος του δεν είναι πλήρως διευκρινισµένος.

Η εφίδρωση είναι φυσικό φαινόµενο που µπορεί να υποστεί µεταβολές από άποψη:

• Έντασης (υπερεφίδρωση, χαµηλή εφίδρωση, ανιδρωσία).
• Οσµής (κακοσµία ιδρώτα).
• Χρώµατος (χρωµατισµένος, σκούρος ιδρώτας).

Τα αποσµητικά και αντιιδρωτικά προϊόντα δρουν κυρίως σε περιπτώσεις έντονης εφίδρωσης, µεταβάλλοντας µόνο την ένταση και την οσµή του ιδρώτα.

Η υπερεφίδρωση

Για την κατάλληλη αντιµετώπιση της υπερεφίδρωσης, πρώτα πρέπει να προηγηθεί η σωστή διάγνωση και για να γίνει σωστή διάγνωση σε περιπτώσεις υπερεφίδρωσης, θα πρέπει πρώτα να διευκρινιστεί αν είναι εντοπισµένη (µέτωπο, µασχάλες, πόδια, τριχωτό της κεφαλής) ή γενικευµένη (φαινόµενο που παρατηρείται πολύ σπάνια).

Εντοπισµένη εφίδρωση είναι η εφίδρωση που παρατηρείται περισσότερο όταν υπάρχει άνοδος της θερµοκρασίας, αλλά συχνές είναι και οι περιπτώσεις υπερβολικής και απότοµης εφίδρωσης λόγω έντονων συγκινησιακών καταστάσεων, στρες, πόνου κτλ.

Η υπερεφίδρωση ευνοεί την εµφάνιση µολύνσεων µικροβιακής ή µυκητιασικής αιτιολογίας, εκζέµατος, δερµατίτιδας εξ επαφής, παρατρίµµατος (φλεγµονή του δέρµατος στις πτυχώσεις του).

Η υπερβολική εφίδρωση είναι θέµα πρώτης προτεραιότητας για το άτοµο, καθώς του δηµιουργεί σωµατικά, κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήµατα.

Γενικευµένη εφίδρωση είναι η έντονη εφίδρωση που οφείλεται σε:

• παθολογικές καταστάσεις (υπερθυρεοειδισµός, µολυσµατικές ασθένειες όπως βρουκέλωση, φυµατίωση κ.ά.)
• επίδραση χολινεργικών ουσιών
• θερµορυθµιστικές ανωµαλίες
• διαφορική δράση του συµπαθητικού.
Η γενικευµένη υπερεφίδρωση είναι πολύ δύσκολο να ελεγχθεί.

Yγιεινή και φροντίδα σε περιπτώσεις υπερεφίδρωσης

Ο βασικός στόχος είναι η σταδιακή µείωση ή εξαφάνιση των δυσάρεστων συνεπειών της υπερβολικής εφίδρωσης.

• Τα προϊόντα

Η υπερεφίδρωση αντιµετωπίζεται κατά ένα µεγάλο ποσοστό µε αποσµητικά και αντιιδρωτικά προϊόντα:

• Τα αποσµητικά καλύπτουν, µειώνουν ή εξαφανίζουν τις δυσάρεστες οσµές του ιδρώτα, χωρίς να σταµατούν ή να µειώνουν την έκκρισή του.
• Τα αντιιδρωτικά µειώνουν την έκκριση του ιδρώτα
φράζοντας παροδικά τους εκκριτικούς δίαυλους και πόρους.

• Τα συστατικά

Τα αποσµητικά και τα αντιιδρωτικά περιέχουν:

• Αντισηπτικά, αντιµικροβιακά: άλατα του αργιλίου, τετραµερές αµµώνιο, αιθυλική αλκοόλη, λιποαµινοξέα, αλογονοµένες φαινόλες (εξαχλωροφαίνιο σε περιεκτικότητα µικρότερη ή ίση µε 0,1%, τρικλοσάνη), τρικλοκαρβάνη.
• Επιφανειοδραστικά συστατικά, χηλοποιητικούς παράγοντες: άµυλα, σύµπλοκα του χαλκού και του ψευδαργύρου, παράγωγα της κυτταρίνης, ρητίνες, ταλκ.
• Καλυπτικά οσµών: κινναµυλική αλκοόλη, γερανιόλη, αιθέρια έλαια (ροδόνερου, κέδρου, κίτρου, λεβάντας, πορτοκαλιού, µέντας, πεύκου, δεντρολίβανου), λιναλόλη.
• Οξινοποιητές: γλουταρινικό οξύ, λιποαµινοξέα.
• Ενζυµατικούς καταλύτες.
• Αντιοξειδωτικά: βουτυλιωµένο υδροξυανισόλιο, βουτυλιωµένο υδροξυτολουόλιο, τοκοφερόλες.
• Στυπτικές ουσίες: άλατα αργιλίου, γλουταραλδεΰδη, άλατα ζιρκονίου, τανίνη.

• Η συµβουλή του φαρµακοποιού

• Καθηµερινό πλύσιµο µία ή και δύο φορές την ηµέρα, για να αναστέλλεται παροδικά η παραγωγή βακτηριδίων και να εξαφανίζονται τα δύσοσµα παράγωγα που εµπεριέχονται στον ιδρώτα.
• Εφαρµογή ενός αποσµητικού ή αντιιδρωτικού προϊόντος (σε µορφή stick, aerosol, roll-on, κρέµας ή πούδρας) σε στεγνό δέρµα.
• Να ακολουθεί και µην υπερβαίνει τη συνιστώµενη συχνότητα χρήσης του προϊόντος.
• Για την υπερεφίδρωση των ποδιών να κάνει ποδόλουτρα κρύα εναλλάξ µε ζεστά και παρατεταµένα. Κατόπιν να ψεκάζει µε ένα ειδικό προϊόν για τα πόδια, ανάµεσα στα δάχτυλα του ποδιού, στις πατούσες, µέσα στις κάλτσες και στα παπούτσια.

Επίσης:

• Αν πρόκειται ένα αποσµητικό προϊόν να το χρησιµοποιήσει όλη η οικογένεια, να προτιµώνται µορφές που δεν έρχονται σε επαφή µε το δέρµα, όπως aerosol, vaporisateur.
• Να γίνεται τακτική αλλαγή σε εσώρουχα και κάλτσες.
• Να επιλέγονται ρούχα φαρδιά από φυσικά υλικά και υφάσµατα.
• Οι µασχαλιαίες τρίχες συγκρατούν τον απεκκριτικό ιδρώτα και τις δυσάρεστες οσµές που παράγονται από τη µεταβολή κάποιων συστατικών του. Το ξύρισµα ή η αποτρίχωση της µασχάλης µειώνουν την πιθανότητα