Προστασία των παιδιών από τον ήλιο

Η σχέση ανάμεσα στην ποσότητα της ηλι­ακής ακτινοβολίας που έχει δεχθεί ένα άτομο έως την ηλικία των 20 ετών και στην ανάπτυ­ξη καρκίνου του δέρματος στην ενήλικη ζωή του είναι σαφώς αποδεδειγμένη.

Οι επιβλα­βείς δράσεις των ηλιακών ακτινών είναι συσ­σωρευτικές και εξαρτώνται από την ποσότητα που λαμβάνει κάποιος από τη γέννησή του.

Το «κεφάλαιο ήλιος», το οποίο ορίζεται ως το σύνολο των αμυντικών μηχανισμών του δέρ­ματος έναντι των ηλιακών επιθέσεων είναι μια κληρονομιά, γενετικά καθορισμένη, που προορίζεται να προστατεύει το δέρμα από τον ήλιο σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Αυτός όμως ο αμυντικός μηχανισμός δε λει­τουργεί πλήρως κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής (η πλήρης ωρίμαση του μελαγχρωστικού συστήματος επιτυγχάνεται κατά την εφηβεία).

Το «κεφάλαιο ήλιος» αρχίζει να μειώνεται από τις πρώτες εκθέσεις στον ήλιο και μειώνεται κάθε φορά που κινητοποιείται το σύστημα φυ­σικής προστασίας του δέρματος. Καθώς δεν είναι ανεξάντλητο, το κεφάλαιο αυτό μειώνεται πιο γρήγορα όταν οι εκθέσεις στον ήλιο είναι πιο συχνές και έντονες. Όταν το κεφάλαιο αυτό εξαντληθεί, το δέρμα διατρέχει κίνδυνο.

Η φωτοπροστασία του παιδιού από την πιο μικρή ηλικία είναι επομένως απολύτως απαραίτητη.

Προσοχή! Η παρουσία μεγάλου αριθμού κηλί­δων στο παιδί είναι σημάδι υπερβολικής έκθε­σης στον ήλιο, χρόνιας ή οξείας.

Οι στόχοι:

Να εξασφαλιστεί αποτελεσματική και παρατε­ταμένη φωτοπροστασία έναντι των UVB, UVA και IR στις συνήθεις συνθήκες χρήσης (ανθε­κτικότητα στο νερό, στον ιδρώτα, σταθερότητα στο φως και στη ζέστη).

Οι συμβουλές:

Για γονείς με μωρά:

• Να μην τα εκθέτετε στον ήλιο.

• Στη διάρκεια της βόλτας:

» να αποφεύγετε τον έντονο ήλιο
» να τους φοράτε καπέλο
» να τους δίνετε άφθονα υγρά
» να προστατεύετε τα σημεία του σώματός τους που δεν καλύπτονται από τα ρούχα, με καλό προϊόν φωτοπροστασίας (ΙΡ τουλάχιστον 30), κατά προτίμηση χωρίς χημικό φίλτρο.

Προσοχή!

Το να βάλετε το μωρό σας κάτω από την ομπρέ­λα δεν αποτελεί εγγύηση ασφάλειας: 50% των UV του περιβάλλοντος μπορεί να είναι παρούσες στη σκιά, λόγω της αντανάκλασης από το έδα­φος (15-30% στην άμμο) και της διάχυσης της ακτινοβολίας από τον ουρανό.

Για γονείς με μεγαλύτερα παιδιά:

• Να τα αφήνετε να εκτεθούν προοδευτικά, λαμβάνοντας υπόψη το φωτότυπό τους, χωρίς να ξεπερνούν τα λογικά όρια.

• Να τους μάθετε να αποφεύγουν τα εγκαύ­ματα.

• Να προτιμούν τις εξόδους πριν από τις 12:00 και μετά τις 17:00, και να παραμένουν στη σκιά.

• Να προτιμούν την προστασία με ρούχα, ελα­φρύ και στεγνό ρουχισμό (βαμβακερά), και να μην ξεχνούν το καπέλο και τα γυαλιά ηλίου.

• Να τους απλώνουν ένα αντηλιακό προϊόν (ΙΡ τουλάχιστον 25) στα σημεία του σώματος που δεν καλύπτονται από τα ρούχα. Να επιμένουν στις ευαίσθητες ζώνες: πρόσωπο, αυτιά, λαι­μός, ώμοι και πέλματα.

• Να ανανεώνουν συχνά την εφαρμογή, ιδίως μετά το μπάνιο, χωρίς ωστόσο να παρατείνουν υπερβολικά την έκθεση.

• Να τους δίνουν να πίνουν άφθονα υγρά.

• Να μην εμπιστεύονται:

» την αντανάκλαση
» το βουνό (όσο μεγαλύτερο είναι το υψό­μετρο, τόσο περισσότερη ενέργεια έχουν οι ακτίνες)
» το συννεφιασμένο ουρανό (μπορεί κανείς να πάθει εγκαύματα ακόμη και αν υπάρχουν σύννεφα)
» τον άνεμο ή το νερό, που ακυρώνουν το προειδοποιητικό σήμα κινδύνου που εκπέμπει η ζέστη.

Να αποφεύγονται:

• Η έκθεση το καλοκαίρι για παιδιά κάτω των 3 ετών: τα παιδιά λαμβάνουν αρκετές ακτίνες σε όλη τη διάρκεια του έτους.

• Οι θερμότερες ώρες της ημέρας: από τις 12:00 έως τις 16:00, θερινή ώρα.

• Η υπερβολική έκθεση: να μη μένουν στην πλαζ ή σε μέρη χωρίς σκιά μεγάλο διάστημα της ημέρας γιατί υπάρχει κίνδυνος ηλίασης και θερμοπληξίας.

• Να αφήνεται ένα παιδί να πάθει εγκαύματα: ευ­θύνονται σε μεγάλο βαθμό για την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος 20 με 30 χρόνια αργότερα.

• Τα συνθετικά ρούχα και τα βρεγμένα ρού­χα: προστατεύουν λιγότερο καλά από τις UV.

Παιδικά αντηλιακά και συντηρητικά

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τα συντη­ρητικά που χρησιμοποιούνται στα καλλυντικά και κυρίως σε αυτά που απευθύνονται στα παιδιά. Με τον όρο συντηρητικά νοούνται όσα συστατικά συντηρούν επιτυχώς από αλλοιώ­σεις τα καλλυντικά, κυρίως την υδατική φάση, ενώ για την ελαιώδη φάση χρησιμεύουν και τα αντιοξειδωτικά. Υπάρχουν χημικά συντηρητικά (parabens, σορβικό οξύ, βενζοϊκό οξύ) και φυ­σικά (tea tree oil, neem seed oil κ.ά.). Συνήθεις επιτρεπτές συγκεντρώσεις των συντηρητικών είναι 0,01-1%.

Τελευταία επικρατεί ανησυχία στους κατανα­λωτές λόγω ποικίλων δημοσιευμάτων για πι­θανούς κινδύνους από τη χρήση συντηρητικών στα καλλυντικά. Γενικά όμως είναι απαραίτητα για την πρόληψη και προστασία του τελικού προϊόντος από μικρόβια και αλλοιώσεις και εν τέλει για την προστασία του καταναλωτή. Ιδιαίτερος λόγος γίνεται για τα parabens, με αποτέλεσμα πολλές εταιρείες να αναγράφουν στη συσκευασία κυρίως παιδικών αντηλιακών «χωρίς paraben».

Parabens λέγονται τα συντηρητικά που χρησι­μοποιούνται για την πρόληψη αλλοιώσεων της υδατικής κυρίως φάσης τους. Τα parabens (μεθυλ-, αιθυλ-, προπυλ-, βουτυλ-, βενζυλ-) είναι πούδρες, σταθερές, άοσμες, άγευστες, ελάχι­στα υδατοδιαλυτές και ανεξάρτητες από το pH. Δρουν κυρίως στην υδατική και όχι στην ελαιώ­δη φάση των καλλυντικών, κατά των μυκήτων και λίγο κατά των gram (+) βακτηριδίων και πολύ λιγότερο κατά των gram (-).

Μπορεί να προκαλέσουν:

» αλλεργικές αντιδράσεις στους χρήστες

» διασταυρούμενη ευαισθητοποίηση, όταν χρη­σιμοποιηθούν μαζί με άλλες ουσίες που περι­έχουν para-δακτύλιο, π.χ. παρα-αμινοβενζοϊκό οξύ (paba).

Yπερέχουν άλλων συντηρητικών διότι:

» Είναι πολύ αποτελεσματικά έναντι των μυκή­των και των κόκκων που συχνά επιμολύνουν τα καλλυντικά.

» Είναι λίγες οι περιπτώσεις ευαισθητοποίησης σε parabens, όταν βρίσκονται σε μικρές συ­γκεντρώσεις.

» Είναι λιγότερο αλλεργιογόνα σε σχέση με τη φορμαλδεΰδη και τη βρωνοπόλη.