Προσέχουμε το βιολογικό μας ρολόι!

Οι διαταραγμένοι ρυθμοί του βιολογικού ρολογιού μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία, σύμφωνα με μια νέα έρευνα, τη μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα.

Το βιολογικό ρολόι (κιρκάδιος ρυθμός) «απορρυθμίζεται» όταν ένας άνθρωπος είναι νωθρός τη μέρα και υπερδραστήριος το βράδυ. Το τεχνητό φως τα βράδια, η εργασία σε νυχτερινές βάρδιες, τα υπερατλαντικά ταξίδια που προκαλούν το λεγόμενο «τζετ λαγκ» είναι παραδείγματα δραστηριοτήτων που απορρυθμίζουν τα βιολογικά ρολόγια.

Στην έρευνα, η οποία διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης στη Σκωτία, αναλύθηκαν στοιχεία για 91.100 ανθρώπους, ηλικίας 37-73 ετών. Όλοι οι συμμετέχοντες φορούσαν επί μία εβδομάδα στο σώμα τους συσκευές που κατέγραφαν τη δραστηριότητά τους επί 24ώρου βάσεως, ενώ παράλληλα απάντησαν σε ερωτηματολόγια για την ψυχική τους κατάσταση.

Σύμφωνα με τα πορίσματά της έρευνας, όσο πιο διαταραγμένο είναι το βιολογικό ρολόι σε ένα άνθρωπο, τόσο περισσότερο γίνεται ευάλωτος σε ψυχικές παθήσεις, τόσες περισσότερες εναλλαγές διάθεσης έχει, τόσο λιγότερο ικανοποιημένος είναι από τη ζωή του και τόσο πιο αργές αντιδράσεις έχει (μια έμμεση ένδειξη της νοητικής λειτουργίας). Οι ενδείξεις δε αυτές προέκυψαν ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο, το εισοδηματικό και μορφωτικό επίπεδο ή το βάρος των συμμετεχόντων.

Πιο αναλυτικά, ένας άνθρωπος με διαταραγμένους βιολογικούς ρυθμούς φάνηκε να έχει κατά μέσο όρο:

• 6% μεγαλύτερη πιθανότητα να διαγνωσθεί με κατάθλιψη
• 9% με μοναξιά
• 10% με διαταραχή (αστάθεια) της διάθεσης και
• 11% με διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη). 

Παραμένει πάντως ασαφές σε ποιο βαθμό η διαταραχή του βιολογικού ρολογιού προκαλεί την ψυχική διαταραχή ή αν αποτελεί σύμπτωμά της, καθώς οι αλλαγές στο βιολογικό ρολόι και στις αντίστοιχες συνήθειες ενός ανθρώπου είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα μιας ψυχικής διαταραχής.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το βιολογικό ρολόι ασκεί ισχυρή επίδραση στο σώμα, καθώς επιβάλλει σε ζωτικές διαδικασίες, όπως ο μεταβολισμός και η παραγωγή ορμονών, να αυξομειώνονται μέσα στο 24ωρο. Έτσι, ακόμη και ο κίνδυνος για έμφραγμα είναι μεγαλύτερος το πρωί, όταν το σώμα «ξεκινά τη μηχανή» του.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ψυχιατρικής "The Lancet Psychiatry".

ΑΠΕ-ΜΠΕ