Εντός του 2024 θα ξεκινήσει και στα φαρμακεία της Πορτογαλίας η υπηρεσία συνταγογράφησης φαρμάκων για ήπιες παθήσεις, όπως έχει συμβεί και σε άλλα μέρη του κόσμου, π.χ. στην Αγγλία. Αυτό ανακοινώνει στους Έλληνες φαρμακοποιούς ο Πορτογάλος Luís Miguel Lourenço, Professional Secretary της Διεθνούς Φαρμακευτικής Ομοσπονδίας (FIP) σε παρουσίασή του στο περιθώριο του 7ου Συνεδρίου του Ομίλου ΠΕΙΦΑΣΥΝ.
Ο ειδικός χωρίζει τις υπηρεσίες που παρέχουν θεσμοθετημένα οι φαρμακοποιοί διεθνώς σε 4 κατηγορίες:
- Υπηρεσίες που αφορούν κλινικές αποφάσεις για την έναρξη, τη συνέχιση ή την τροποποίηση μιας αγωγής (π.χ. χορήγηση επείγουσας αντισύλληψης, διάθεση φαρμάκων σε χρόνιους ασθενείς με βάση την πρώτη συνταγογράφηση, αντικατάσταση φαρμάκου)
- Παροχή φαρμάκων και υπηρεσιών υγείας εκτός φαρμακείου (π.χ. γηροκομεία, διανομή κατΆ οίκον, ανασκόπηση αγωγής κατ' οίκον)
- Ανίχνευση παθήσεων (π.χ. τεστ Covid-19, τεστ HIV, συμβουλευτική για self tests)
- Παροχή πρώτων βοηθειών και παρακολούθηση της πορείας του ασθενή.
Πώς αλλάζει η φαρμακευτική πρακτική;
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι υπηρεσίες εμβολιασμού που ξεκίνησαν για πρώτη φορά στις ΗΠΑ και μετά από λίγα χρόνια επεκτάθηκαν σε διάφορες χώρες του κόσμου. Είναι ενδεικτικό ότι το 2016, εμβολιασμοί στα φαρμακεία επιτρέπονταν σε 16 χώρες και μέσα σε 4 χρόνια (2020) προστέθηκαν άλλες 20, ενώ με το ξέσπασμα της πανδημίας ο αριθμός από 36 ανέβηκε στο 48, σημειώνοντας αύξηση 30%. Επίσης στη Γαλλία, όπου μέχρι την πανδημία δεν υπήρχε καμία υπηρεσία εμβολιασμού στα φαρμακεία, αλλά τον Δεκέμβριο του 2022 καταγράφτηκε ότι πάνω από το 52% των συνολικών δόσεων εμβολίων Covid-19 χορηγήθηκαν από αυτά.
Πέρα από το γεγονός ότι μια υπηρεσία εφαρμόζεται για να καλύψει μια τρέχουσα ανάγκη υγείας της κοινωνίας, σύμφωνα με τον φαρμακοποιό από τη FIP, τρεις παράγοντες πρέπει να συνυπάρχουν προκειμένου να αλλάξει η φαρμακευτική πρακτική:
- α) κίνητρο/επιθυμία των φαρμακοποιών
- β) δεξιότητες και γνώσεις
- γ) ρυθμιστικό πλαίσιο (που απαιτεί το κίνητρο και της κυβέρνησης).
Για τον πρώτο και δεύτερο παράγοντα, η FIP έχει αναπτύξει εγχειρίδια και εκπαιδευτικά προγράμματα ώστε να επιμορφώσει τους φαρμακοποιούς στην εφαρμογή των τρεχουσών αλλά και πιθανών μελλοντικών υπηρεσιών, όπως είναι αυτές που αφορούν τη συμμόρφωση στην αγωγή αλλά και την ψηφιακή υγεία, την εξατομικευμένη ιατρική και την τηλεϊατρική. Σε αυτά συγκεντρώνει τις βέλτιστες πρακτικές από διάφορες χώρες του κόσμου, με τον L. Lourenço να τονίζει ότι: «το μέλλον θα είναι ένα μείγμα των θεσμοθετήσεων και των βέλτιστων πρακτικών».
Όσο για τον τρίτο παράγοντα, καθίσταται αναγκαίο οι φαρμακευτικοί σύλλογοι, τα φαρμακεία αλλά και οι σύλλογοι ασθενών να προωθούν την αξία των υπηρεσιών στις κυβερνήσεις ώστε να τις θεσμοθετούν.