«Πονεμένη ιστορία» η πρόσβαση των Ελλήνων σε νέες καινοτόμες θεραπείες

Τις 4 μελέτες που αφορούν στην πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε νέες, καινοτόμες θεραπείες, στη διαθεσιμότητα καινοτόμων φαρμάκων και στη δημόσια χρηματοδότηση για το φάρμακο έδωσε στη δημοσιότητα ο ΣΦΕΕ και εν πολλοίς αποδεικνύουν πως απαιτείται πολύς δρόμος ακόμη για καλυφθούν οι ανάγκες των ασθενών. Συγκεκριμένα:

«Patients W.A.I.T. Indicator (EFPIA-IQVIA) 2023»

Η μελέτη κατέδειξε πως λιγότερη φαρμακευτική καινοτομία φτάνει στους Έλληνες ασθενείς, καθώς 79 στα 167 νέα φάρμακα ήρθαν στην Ελλάδα το διάστημα 2019-2022 έναντι 90 στα 168 το διάστημα 2018-2021. Μάλιστα, τα μισά από αυτά είναι διαθέσιμα με περιορισμούς στην πρόσβαση από τους ασθενείς, καθώς διατίθενται μέσω ΣΗΠ και ΙΦΕΤ. Αναφορικά με τον χρόνο που απαιτείται για τη διαθεσιμότητα, για τα φάρμακα αυτά χρειάζονται 587 ημέρες κατά μέσο όρο από την ευρωπαϊκή έγκρισή τους μέχρι να αποζημιωθούν στη χώρα μας. Ο χρόνος αυτός υπολείπεται κατά 56 μέρες από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο αλλά έχει βελτιωθεί κατά 74 ημέρες έναντι της προηγούμενης περιόδου.

«Root causes of availability and delay to innovative medicines»

Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε μια μελέτη που συνδυαστικά με τη μελέτη Patients W.A.I.T. Indicator εστιάζει στις κύριες αιτίες μη διαθεσιμότητας των καινοτόμων φαρμάκων και έδειξε πως υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις κυκλοφορίας νέων σκευασμάτων στην Ελλάδα λόγω του κριτηρίου 5/11, αλλά και του επιπέδου υποχρεωτικών επιστροφών για την Ελλάδα, αλλά και για χώρες όπως η Κύπρος και η Μάλτα.

Μελέτη IQVIA για διαθεσιμότητα νέων φαρμάκων στην Ελλάδα στο διάστημα 2020-2023

Συνολικά, 329 νέα φάρμακα έλαβαν έγκριση από τον EMA από 1/1/2020 έως 31/12/2023, εκ των οποίων τα 221 είναι νέα καινοτόμα φάρμακα. Μόνο τα 43 (19%) είναι σήμερα διαθέσιμα και αποζημιώνονται στην ελληνική αγορά. Τα υπόλοιπα 178 (81%) δεν αποζημιώνονται. Από τα 178 φάρμακα που δεν αποζημιώνονται ακόμα στη χώρα μας, μόλις τα 35 έχουν πάρει τιμή, ενώ τα υπόλοιπα 143 δεν έχουν πάρει ούτε τιμή. Μόνο 5 από τα 35 (14%) νέα καινοτόμα φάρμακα που έχουν πάρει τιμή είναι βέβαιο ότι θα είναι διαθέσιμα στο μέλλον. ’λλα 46 από τα 143 (32%) νέα καινοτόμα φάρμακα μπορούν δυνητικά να γίνουν διαθέσιμα στο μέλλον. Το δεινό επιχειρηματικό κλίμα που διαμορφώνουν οι υπέρογκες επιστροφές έχει ως συνέπεια το 53% των νέων καινοτόμων φαρμάκων να μην καταστούν κατά πάσα πιθανότητα διαθέσιμα για τους Έλληνες ασθενείς στο άμεσο μέλλον όπως κατέδειξε η μελέτη.

Ανανέωση στοιχείων της μελέτης με στοιχεία για το 2022 για τη δημόσια χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης στη χώρα μας, έναντι άλλων ευρωπαϊκών χωρών

Η Ελλάδα έχει απόκλιση 70 ποσοστιαίων μονάδων από τον ευρωπαϊκό Μ.Ο., ενώ είναι η μόνη χώρα που μείωσε τη συνολική (έξω & ένδο νοσοκομειακή) χρηματοδότηση του φαρμάκου το διάστημα 2013-2022. Επίσης είναι η μόνη χώρα που μείωσε τη δημόσια νοσοκομειακή χρηματοδότηση για το φάρμακο, σημειώνοντας απόκλιση 116 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό Μ.Ο. το διάστημα 2013-2022. 

Συγκεκριμένα, ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι +89,6% και η Ελλάδα έχει υποχωρήσει κατά -26,6%. Αντίστοιχα στην εξωνοσοκομειακή δημόσια χρηματοδότηση η Ελλάδα έχει απόκλιση 56  ποσοστιαίων μονάδων από τον ευρωπαϊκό Μ.Ο., καθώς ο μέσος όρος των άλλων χωρών κυμαίνεται στο +42,5%, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στο -11,09%. Συγκρίνοντας τη συνολική (νοσοκομειακή και εξω-νοσοκομειακή) δημόσια κατά κεφαλήν χρηματοδότηση του φαρμάκου για το 2022, η μελέτη κατέγραψε σημαντική υστέρηση -64% και -70% έναντι των χωρών της Νότιας Ευρώπης και Δυτικής Ευρώπης στη δημόσια κατά κεφαλή Νοσοκομειακή Φαρμακευτική Δαπάνη και υστέρηση -13% και -45% έναντι της ΝΕ και ΔΕ στη δημόσια κατά κεφαλή εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη. Στο σύνολο της δημόσιας χρηματοδότησης του φαρμάκου η Ελλάδα είναι ουραγός έναντι των χωρών της Νότιας και Δυτικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με τον ΣΦΕΕ οι ανωτέρω μελέτες καταδεικνύουν με σαφήνεια ότι είναι επιτακτική ανάγκη «να φέρουμε τη Πολιτεία και τη φαρμακοβιομηχανία γύρω από το τραπέζι και να οικοδομήσουμε κοινές λύσεις, ξεκινώντας από το σημαντικό έλλειμμα στη δημόσια χρηματοδότηση του φαρμάκου στη χώρα, σε συνδυασμό με τη βελτίωση της απόδοσης της επένδυσης μέσω ελέγχων και χρήσης ψηφιακών εργαλείων. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε τόσο την ισότιμη, καθολική και έγκαιρη πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις νέες, καινοτόμες θεραπείες όσο και ένα βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον, ώστε οι εταιρείες του κλάδου να επενδύσουν ακόμα περισσότερο στη χώρα». Σημειώνεται πως τα τελευταία χρόνια ο ΣΦΕΕ επιμένει στην υπογραφή ενός πολυετούς μνημονίου συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και της φαρμακοβιομηχανίας, το οποίο θα συμβάλει στην προβλεψιμότητα και τη διαφάνεια.