Καλλυντικά, συμπληρώματα διατροφής και γενικότερα φαρμακευτικά ή μη σκευάσματα αυτοφροντίδας φαίνεται ότι αντιστάθμισαν τις απώλειες (λόγω της μείωσης των τιμών) της αγοράς των φαρμακείων από τις πωλήσεις συνταγογραφούμενων φαρμάκων το 2017.
Συγκεκριμένα, η συνολική αγορά φαρμακείου υπολογίζεται ότι πέρυσι διαμορφώθηκε στα 4,08 δισ. ευρώ, έναντι 4,05 δισ. ευρώ το 2016, με το περίπου 19-20% του τζίρου των φαρμακείων να προέρχεται από σκευάσματα εκτός συνταγογράφησης.
Ειδικότερα, οι πωλήσεις OTC, καλλυντικών και λοιπών προϊόντων εκτός των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, από το δίκτυο των φαρμακείων εκτιμάται ότι έφτασαν πέρυσι περίπου στα 780 εκατ. ευρώ, έναντι περίπου 750 εκατ. ευρώ το 2016.
Πιο αναλυτικά, ιδιαίτερα δυναμικά κινείται η αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής, που ξεχώρισε μάλιστα μέσα στην κρίση και δείχνει, σύμφωνα με εκπροσώπους της αγοράς, σωρευτική άνοδο το διάστημα 2012-2017 πάνω από 80%.
Σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς, η μεγαλύτερη κατηγορία στα εκτός συνταγογράφησης σκευάσματα είναι αυτή των OTC, τα σκευάσματα αυτοθεραπείας δηλαδή, στα οποία περιλαμβάνονται και τα ΜΗΣΥΦΑ, που φέρουν το κουπόνι του ΕΟΦ. Η συνολική αξία της κατηγορίας έφτασε πέρυσι περίπου στα 370 εκατ. ευρώ, η οποία προήλθε κυρίως από την αύξηση στην κατηγορία των «κουπονούχων» ΜΗΣΥΦΑ που πλησίασε τα 155-160 εκατ. ευρώ.
Οι κυρίαρχες κατηγορίες των OTC, με τζίρο της τάξης των 70 εκατ. ευρώ εκάστη, είναι τα αναλγητικά, τα σκευάσματα του αναπνευστικού συστήματος (αντιβηχικά-αποσυμφορητικά) και οι βιταμίνες, με συνολικό μερίδιο της τάξης του 60%. Ακολουθούν τα δερματολογικά και τα σκευάσματα για το πεπτικό σύστημα.
Η επόμενη «δυνατή» κατηγορία στο χώρο των φαρμακείων είναι τα καλλυντικά. Με βάση στοιχεία της αγοράς, η συγκεκριμένη κατηγορία σημείωσε επίσης άνοδο της τάξης του 2,5% και διαμορφώθηκε στα 240 εκατ. ευρώ.
Όπως αναφέρει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βιομηχάνων και Αντιπροσώπων Αρωμάτων και Καλλυντικών (ΠΣΒΑΚ), η αγορά φαρμακείου είναι η δεύτερη σημαντικότερη για τον κλάδο, καθώς το μερίδιο πωλήσεων από τα φαρμακεία εκτιμάται στο 26,1% το 2017. Οι πωλήσεις από το κανάλι της ευρείας διανομής εκτιμάται ότι διαμορφώθηκαν στο 41,3% το 2017.
Δυναμικά κινήθηκε επίσης η αγορά των αναλωσίμων, με αύξηση της τάξης του 10% στα 125 εκατ. ευρώ, ενώ στα περίπου 45 εκατ. ευρώ με άνοδο της τάξης του 5% έκλεισαν και τα είδη διατροφής, με κυρίαρχα τα βρεφικά γάλατα.
Συνταγογραφούμενα φάρμακα
Το 2017 η διακίνηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων από τα ιδιωτικά φαρμακεία σημείωσε ελαφρά κάμψη από πλευράς τζίρου παρά τη μικρή άνοδο του όγκου πωλούμενων προϊόντων.
Ειδικότερα, όπως φαίνεται από τις πωλήσεις πέρυσι, η συνολική αγορά δείχνει να υποχώρησε κατά περίπου 0,5% σε αξία, φτάνοντας στα 3,67 δισ. ευρώ σε τιμές λιανικής (δεν περιλαμβάνονται τα φάρμακα του Ν.3816, ενώ εμπεριέχονται τα OTC αξίας 370 εκατ. ευρώ, όπως αναφέραμε προηγουμένως).
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν και πάλι την ανυπαρξία εξοικονόμησης από τις μειώσεις τιμών. Σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς που βασίζονται σε στοιχεία που ανέλυσε η IQVIA στο τέλος του 2017, ενώ η υποχώρηση στις τιμές των φαρμάκων θα έπρεπε να είχε οδηγήσει και σε μείωση των πωλήσεων των σκευασμάτων κατά περίπου 200 εκατ. ευρώ, τελικά κάτι τέτοιο δεν επιτεύχθηκε.
Αποδεικνύεται δηλαδή ότι τα δύο Δελτία «μείωσης» Τιμών του 2016 και το ένα του 2017 εξασφάλισαν μείωση στη δαπάνη λιγότερη των 20 εκατ. ευρώ εξαιτίας της υποκατάστασης.
Σημειώνεται ότι στις αρχές του 2018 θα τεθεί σε ισχύ και το τελευταίο Δελτίο Τιμών του 2017, το οποίο οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις στα φθηνά φάρμακα.
Κατά το εξεταζόμενο 12μηνο λοιπόν, ενώ η μείωση των τιμών οδήγησε σε μείωση της δαπάνης κατά περίπου 185 εκατ. ευρώ, την ίδια στιγμή υπήρξε άνοδος του τζίρου των φαρμάκων κατά περίπου 78 εκατ. ευρώ και επίσης αύξηση λόγω της αλλαγής στο μείγμα συνταγογραφούμενων φαρμάκων κατά 90 εκατ. ευρώ, δηλαδή καθαρή εξοικονόμηση τελικά μόνο περίπου 17 εκατ. ευρώ.