Παλιά φάρμακα γίνονται «καινούρια» και είναι πολλά υποσχόμενα

Πολλά υποσχόμενα χαρακτηρίζονται παλιά φάρμακα που μετά από μελέτες και επεξεργασία προωθούνται στην αγορά με νέες ενδείξεις, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ένωση φαρμακευτικών εταιρειών γενοσήμων «Medicines for Europe». Πρόκειται για τα λεγόμενα Value-Added Medicines (VAMs), τα οποία -όπως αναφέρεται σε άρθρο του James Burt, CEO της βρετανικής εταιρείας Pharmanovia- έχουν σημαντικά κλινικά πλεονεκτήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ένα γνωστό αντιφλεγμονώδες φάρμακο για δερματικές παθήσεις και αλλεργίες που χρησιμοποιήθηκε εν μέσω πανδημίας σε χιλιάδες ασθενείς παγκοσμίως για την ανακούφιση από τα συμπτώματα της Covid-19. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. 

Σύγχρονες τεχνολογικές εταιρείες αναλαμβάνουν να δώσουν νέα πνοή σε υπάρχοντα φάρμακα, δίνοντάς τους μορφές πιο εύκολες στη χρήση για τους ασθενείς (όπως επιθέματα, ρινικά σπρέι κ.ά.) που συχνά έχουν και λιγότερες παρενέργειες. Σύμφωνα με στοιχεία της IQVIA, οι παγκόσμιες πωλήσεις των VAMs εκτιμώνται σήμερα γύρω στα $34,7 δισ., με τα 2/3 αυτών να αφορούν μόνο την αμερικανική αγορά. Όπως αναφέρει ο Burt, αυτή η κατηγορία φαρμάκων μειώνει την ανάγκη για νέες επιστημονικές ανακαλύψεις αλλά και τους χρόνους διάρκειας των κλινικών μελετών, καθώς τα υπάρχοντα φάρμακα έχουν αποδείξει την ασφάλειά τους μέσα στα χρόνια. Αυτό συνεπάγεται επίσης μειωμένα κόστη και μεγαλύτερη ταχύτητα στις διαδικασίες έγκρισης και κυκλοφορίας νέων θεραπευτικών επιλογών στην αγορά.

Τα σύγχρονα μεγάλα και πραγματικά δεδομένα μπορούν να δώσουν καθοριστικά στοιχεία για τον τρόπο που τα παλιά φάρμακα πρέπει να επανασχεδιαστούν για να καλύψουν νέες ανάγκες. Δεδομένου επίσης ότι τα συστήματα υγείας σήμερα καλούνται να αντιμετωπίσουν περισσότερους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, ο Burt αναφέρει πως «πρέπει να αυξήσουμε και να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες που προσφέρει ο επανασχεδιασμός φαρμάκων ώστε να χρησιμοποιηθούν σε άλλες χρόνιες παθήσεις, προκειμένου να μειώσουμε την πίεση στα συστήματα υγείας και να οικοδομήσουμε μια πιο βιώσιμη βιομηχανία».

Ένας από τους λόγους είναι ότι οι ρυθμιστικές διαδικασίες για αυτήν την κατηγορία φαρμάκων είναι περίπλοκη, ενώ δεν είναι ξεκάθαρο ποια στοιχεία απαιτούνται για να αποδειχθεί η αξία τους. Ωστόσο η κατάσταση βελτιώνεται με ολοένα και περισσότερες πρωτοβουλίες σε Ευρώπη και ΗΠΑ να προωθούν νέες ρυθμιστικές «οδούς» για τα VAMs. Επιπλέον υπάρχουν και θέματα τιμολόγησης, με τον Burt να επισημαίνει ότι τα συγκεκριμένα καινοτόμα φάρμακα έχουν προστιθέμενη αξία για τα συστήματα υγείας και τους ασθενείς, σε σύγκριση με τις νέες χημικές ή βιολογικές ουσίες. «Αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις αποφάσεις τιμολόγησης και αποζημίωσης», σημειώνει.