One Health: Μια ολιστική, «πράσινη» προσέγγιση για την υγεία

Το φαινόμενο της Κλιματικής Αλλαγής ανέδειξε τον τρόπο με τον οποίο οι ανθρώπινες δραστηριότητες επηρεάζουν τον πλανήτη συνολικά αλλά και πώς αυτή η επίδραση επιστρέφει αρνητικά στον άνθρωπο. Με βάση αυτήν την οπτική διατυπώθηκε η προσέγγιση της One Health, η οποία μπορεί να οριστεί ως η εφαρμογή πρακτικών υγείας που φροντίζουν την ανθρώπινη υγεία αλλά και συνδυαστικά την υγεία των ζώων (παραγωγικών και κατοικίδιων, άγριων και ήμερων), προστατεύοντας ταυτόχρονα την οικολογική ισορροπία.

Πλείστα όσα συγκεκριμένα παραδείγματα και υποθέσεις συνηγορούν στην εφαρμογή αυτής της οπτικής. Οι μαζικοί εμβολιασμοί παραγωγικών ζώων στην Μογγολία όχι μόνο έχουν όφελος για τον άνθρωπο από την ζωονόσο βρουκέλλωση αλλά αν συνυπολογιστεί το όφελος στον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα τότε είναι πολύ μεγαλύτερο. Όμοια υπολογίζεται ότι θα ήταν πολύ λιγότερα τα κρούσματα πυρετού Q στους ανθρώπους από νόσο των αιγοπροβάτων, στην Ολλανδία, αν υπήρχε συνδυασμένη παρέμβαση από τις υγειονομικές αρχές της δημόσιας υγείας και τις κτηνιατρικές αντίστοιχες αρχές.

Είναι πολύ σημαντικό το χαρακτηριστικό της One Health που αφορά την ολοκληρωμένη και συνδυασμένη επιτήρηση και ανταπόκριση στις ασθένειες των ανθρώπων και των ζώων γιατί μειώνει τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε επί παραδείγματι ότι η συνεχής ανάπτυξη καταστρέφει ενδιαιτήματα άγριας ζωής την οποία φέρνει έτσι σε στενότερη επαφή με τον άνθρωπο. Αν δημιουργούσαμε ένα σύστημα παρακολούθησης των ζώων που μπορεί να είναι φορείς ανθρωπίνων ασθενειών τότε ίσως να προλαβαίναμε εξαπλώσεις αυτών των ασθενειών στους ανθρώπους αλλά και στα ζώα.

Η πανδημία του Covid και η υπόθεση ότι μεταδόθηκε στους ανθρώπους από την άγρια ζωή συνηγορεί ισχυρά προς την κατεύθυνση αυτή.

Τα χαμηλότερα κόστη για την υγεία είναι ένα επίσης όφελος από την One Health, όπως μας πληροφορεί η Παγκόσμια Τράπεζα: 344 έως 360 δισεκατομμύρια δολάρια για τα επόμενα 100 χρόνια μπορούν να εξοικονομηθούν από την συνδυασμένη επιτήρηση και ανταπόκριση όπως αναφέρθηκαν παραπάνω. Επίσης η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ότι στην Ουίνιπεγκ του Καναδά όταν συστεγάστηκαν (με επικοινωνία μεταξύ τους) τα εργαστήρια για υψηλά μεταδοτικές ασθένειες ανθρώπων και ζώων, μειώθηκαν τα κόστη κατά 26% σε σύγκριση με το αν παρέμεναν χωριστά.

One Health όμως δεν είναι μόνο τα προανεφερόμενα γιατί το φάσμα των πρακτικών της είναι ιδιαίτερα ευρύ και περιλαμβάνει διάφορα ζητήματα όπως η διατροφική ασφάλεια ή η περιβαλλοντική υγιεινή αλλά και άλλα. Οι ολιστικές προσεγγίσεις της One Health πάντως, αναδεικνύονται ανώτερες των επί μέρους συμβατικών προσεγγίσεων και ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην προσαρμογή μας στις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής.

Χαραλαμπάκης Γιάννης, Φαρμακοποιός, MSc Διαχείριση Γήρανσης- Χρονίων παθήσεων, Μέλος ΔΣ Φαρμακευτικού Συλλόγου Πειραιά