Οι συχνές δερματοπάθειες που καταστρέφουν τον ψυχισμό των παιδιών

Πρόσφατη μελέτη έδειξε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι σχεδόν το σύνολο των παιδιών καλούνται να διαχειριστούν συναισθηματικά προβλήματα που προκύπτουν από τις δερματικές παθήσεις και μάλιστα χωρίς βοήθεια. Συγκεκριμένα, τα ευρήματα έδειξαν ότι το 98% αντιμετωπίζουν ψυχολογικά θέματα και μόλις το 18% αυτών υποστηρίζεται από κάποιον ειδικό. Σκληρότερη είναι η κατάσταση κατά την εφηβεία, μια περίοδο που κάποιες δερματικές παθήσεις έχουν την τιμητική τους λόγω των ορμονικών αλλαγών. Παρά την εκτεταμένη έρευνα για τις ψυχολογικές επιπτώσεις αλλά και τις γνωστικές δυσκολίες που βαραίνουν τα παιδιά, ακόμα δεν έχουμε κατανοήσει απόλυτα τη σχέση μεταξύ δερματικών παθήσεων και προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως το άγχος. Οι παθήσεις που έχουν βαθιές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των μικρών ασθενών αφορούν:

Ατοπική δερματίτιδα (Έκζεμα): Είναι μια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που έχει κατ' εκτίμηση επιπολασμό 15,5-20% στα παιδιά και 8% στους ενήλικες. Εμφανίζεται συνηθέστερα στην πρώιμη παιδική ηλικία, ακόμα και σε παιδιά ηλικίας 2 ετών. Προκαλεί ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που εξαρτώνται από την ηλικία, από κληρονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες και υπόκεινται σε υφέσεις και εξάρσεις. Χαρακτηριστικό του είναι οι κνησμώδεις βλάβες που συχνά επιδεινώνονται τη νύχτα, με συνέπεια τα παιδιά να αναπτύσσουν από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους κακή ποιότητα ύπνου, η οποία έχει επιπτώσεις στη μνήμη, τη συγκέντρωση και τη διάθεση. Έχει διαπιστωθεί ότι τα παιδιά με έκζεμα έχουν επίσης άγχος, κατάθλιψη, καθυστέρηση ανάπτυξης, γνωστικές δυσλειτουργίες και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Η τελευταία είναι πιθανότερο κατά 40-50% να εμφανιστεί στους συγκεκριμένους ασθενείς, συγκριτικά με τα υγιή παιδιά. Μελέτες έχουν βρει επίσης ότι διατρέχουν σχετικό κίνδυνο 1,4% να παρουσιάσουν μαθησιακές δυσκολίες.

Ιχθύαση: Ομάδα παθήσεων που το σύνολο του δέρματος γίνεται ξηρό και φολιδωτό. Η απολέπιση είναι συνεχής, εφ’ όρου ζωής, χωρίς περιόδους υφέσεων και εξάρσεων. Τα συμπτώματα ωστόσο γίνονται ηπιότερα με την πάροδο του χρόνου. Η κληρονομικότητα είναι μια αιτία εμφάνισής της (γενετική) και ξεκινά από τη βρεφική ηλικία. Θεραπεία δεν υπάρχει. Είναι σπανιότερη από την επίκτητη ιχθύαση, η οποία εμφανίζεται σε οποιαδήποτε ηλικία λόγω άλλων παθήσεων, όπως η νεφροπάθεια. Όταν τα παιδιά έρχονται σε επαφή με συνομηλίκους τους, ιδίως κατά την έναρξη της μαθητικής τους πορείας, αντιμετωπίζουν τις αντιδράσεις τους και συχνά χρειάζονται βοήθεια για να το ξεπεράσουν. Τόσο η εμφάνιση του δέρματος όσο και οι χρονοβόρες θεραπείες επιδρούν αρνητικά στην ψυχολογία των παιδιών.

Ψωρίαση: Είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοση νόσος που εμφανίζεται στο 0,7% των παιδιών και επηρεάζει τόσο τα ίδια όσο και τις οικογένειές τους, αφού ένα ποσοστό 36% των γονέων υποφέρουν από άγχος και κατάθλιψη. Για τα παιδιά, τα στοιχεία δείχνουν ότι επηρεάζει τον ψυχικό τους κόσμο περισσότερο απ’ ό,τι η επιληψία ή ο διαβήτης!

Ακμή: Είναι η πιο συχνή δερματοπάθεια των εφήβων και πιστεύεται ότι έχει το μεγαλύτερο αντίκτυπο από κάθε άλλη στην ποιότητα ζωής τους. Προκαλεί ανασφάλεια, αίσθημα κατωτερότητας, ακόμα και αυτοκτονικό ιδεασμό. Έχει επιπτώσεις στην προσωπική, κοινωνική και μετέπειτα στην επαγγελματική ζωή.

Λεύκη: Προκαλεί αποχρωματισμό του δέρματος σε εμφανή σημεία, όπως στο πρόσωπο, με συνέπεια την έντονη ψυχολογική δυσλειτουργία των ασθενών, η οποία χειροτερεύει όσο πλησιάζουν στην εφηβεία. Μια έρευνα διαπίστωσε ότι επηρεάζει το 45% των παιδιών ηλικίας 0-6 ετών, το 50% των παιδιών ηλικίας 7-14 ετών και το 96% σχεδόν των παιδιών 15-17 ετών.

Μολυσματική τέρμινθος: Δερματική πάθηση ιογενούς αιτιολογίας (από τον ιό MCV) που προσβάλλει συχνότερα τα παιδιά και είναι μεταδοτική. Τα συμπτώματα είναι ερύθημα και κνησμός, αν και στους περισσότερους ασθενείς είναι ασυμπτωματική. Αυτοϊάται, αλλά ο μέσος χρόνος υποχώρησης των συμπτωμάτων μπορεί να φτάσει τους 13 μήνες. Ψυχολογικές επιπτώσεις εμφανίζει το 10% των ασθενών που αναπτύσσουν έκζεμα γύρω από τη βλάβη και όσοι έχουν δευτερογενή λοίμωξη. Όλες αυτές οι παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν bullying και να επιφέρουν κοινωνικό στιγματισμό, οπότε τα παιδιά χρειάζονται άμεση θεραπεία και μεγάλη υποστήριξη από τους δερματολόγους, την οικογένεια και το στενό περιβάλλον προκειμένου να θωρακιστούν.