Οι φαρμακοβιομηχανίες υπονομεύουν την πρόσβαση στα φάρμακα

Από τις Βρυξέλλες και από το βήμα της ημερίδας της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE) για την υγεία και το φάρμακο, ο Έλληνας υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός μίλησε για το πώς η πρόσβαση στο φάρμακο θα είναι δεδομένη για όλους σε ένα βιώσιμο σύστημα υγείας.

Κατά τον υπουργό, απαιτείται η επανεξέταση του σημερινού πλαισίου φαρμακευτικής πολιτικής τόσο στην Ευρώπη, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να υπάρχει ισότιμη και εγγυημένη πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία και να επιτευχθεί η μείωση της συμμετοχής των ασθενών στο κόστος και ο αποτελεσματικός έλεγχος της συνταγογράφησης.

Όπως είπε ο κ. Ξανθός, «η επιστημονική έρευνα παράγει φαρμακευτική και βιοτεχνολογική καινοτομία που μπορεί να συμβάλλει στην ανακούφιση των ασθενών και να επηρεάσει την πρόγνωση ή ακόμα και να θεραπεύσει σοβαρά και απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, αλλά η πρόσβαση των ανθρώπων σε αυτά, ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες, δεν είναι αυτονόητη ούτε δεδομένη, λόγω των πολύ υψηλών τιμών που διαμορφώνονται αυθαίρετα, χωρίς ουσιαστική αποτίμηση της σχέσης κόστους- προστιθέμενης θεραπευτικής αξίας. Το επιχειρηματικό μοντέλο της έρευνας και ανάπτυξης φαρμάκων είναι σε αδιέξοδο, καθώς είναι πολύ δύσκολο να συνδυάσει την κάλυψη των πραγματικών κοινωνικών αναγκών με το βραχυπρόθεσμο εταιρικό κέρδος».

Πρόσθεσε δε ότι: «οι βιομηχανίες φαρμάκων διαθέτουν μεγάλη οικονομική ισχύ που υπερβαίνει τη διαπραγματευτική ικανότητα μεμονωμένων και μικρών χωρών και σε συνδυασμό με το έλλειμμα εμπειρίας και τεχνογνωσίας διαπραγμάτευσης αρκετών κρατών-μελών, έχουν επιβάλλει μηχανισμούς τιμολόγησης και αποζημίωσης που υπονομεύουν το δικαίωμα των ασθενών στην ευχερή πρόσβαση σε καινοτόμα και αποτελεσματικά φάρμακα.

Έδωσε μάλιστα και παραδείγματα: «Αυτή την περίοδο είναι στην τελική φάση αδειοδότησης νέες θεραπείες για τη λευχαιμία που έχουν ήδη πάρει έγκριση από το FDA, οι οποίες κοστίζουν 0,5-1 εκ. δολάρια το χρόνο ανά ασθενή. Επίσης είναι σε εξέλιξη τα επιτεύγματα στον τομέα της μοριακής ιατρικής, της ιατρικής ακριβείας και των πανάκριβων γονιδιωματικών θεραπειών. Όλα αυτά καθιστούν μη βιώσιμο το σύστημα σε οποιαδήποτε χώρα»

Στη συνέχεια ανέλυσε ποιες είναι οι προϋποθέσεις, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία:

1. Αλλαγή πλαισίου σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο,με στόχο τη μεγαλύτερη διαφάνεια στα κόστη έρευνας και ανάπτυξης των νέων φαρμάκων, τη δημοσιοποίηση των δεδομένων από τις κλινικές μελέτες, την κοινή προσέγγιση στο θέμα της πρώιμης πρόσβασης στα καινοτόμα φάρμακα, στα «ορφανά» και στα φάρμακα εκτός ενδείξεων, ακόμα και την επανεξέταση του σημερινού καθεστώτος προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων. Έκανε δε λόγο και για επανεξέταση των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με το φάρμακο και για ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής σε θέματα αξιολόγησης της φαρμακευτικής καινοτομίας (ΗΤΑ), διαπραγμάτευσης «δίκαιων» τιμών αποζημίωσης, επένδυσης περισσότερων δημόσιων πόρων για κλινικές μελέτες και ερευνητικά προγράμματα που δεν έχουν «αγοραίο» ενδιαφέρον.
2. Συντονισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη συλλογική αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων, είτε λόγω προβλημάτων στην παραγωγή είτε λόγω αθέμιτων εταιρικών πρακτικών (αφορά κυρίως εμβόλια, ορφανά φάρμακα, παράγωγα αίματος, αποτελεσματικά παλιά φάρμακα σε μη «συμφέρουσες» τιμές κλπ.). Χρειάζεται ευρωπαϊκό monitoring για τις ελλείψεις, επανεξέταση της δυνατότητας παράλληλων εξαγωγών, συνέργειες για την παραγωγή και διάθεση δυσεύρετων φαρμάκων.
3. Διακρατική συνεργασία με στόχους την κοινή αξιολόγηση (ΗΤΑ) και τη διαπραγμάτευση προσιτών τιμών αποζημίωσης, την ανάπτυξη συνεργασιών στο πεδίο της έρευνας, ανταλλαγή κλινικών δεδομένων για τις τελικές εκβάσεις της φαρμακευτικής αγωγής, διάχυση πληροφοριών και τεχνογνωσίας σε θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, δημιουργίας μητρώων ασθενών κλπ.