Ο καρκίνος προτεραιότητα στην κατανομή των πόρων υγείας

Η μελέτη, που διενεργήθηκε από την ΕΣΔΥ, επιχείρησε να αποτυπώσει τα κυριότερα κριτήρια αλλά και τη σχετική σημασία τους, τα οποία θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κατανομή των πόρων μεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών νοσημάτων στο σύστημα υγείας. Επιπλέον, προσπάθησε να εκτιμήσει, μέσω της παραγωγής ενός ειδικού αλγορίθμου, τις νόσους, οι οποίες οφείλουν να αποτελούν μείζονες προτεραιότητες κατά την κατανομή των πόρων υγείας στο σύστημα υγείας στην Ελλάδα.

Τα κακοήθη νεοπλάσματα στη χώρα μας αντιστοιχούν σήμερα στο 20% του συνολικού φορτίου νοσηρότητας και στο 9,5% της δημόσιας δαπάνης για την υγεία. Μέσω της μεθοδολογίας της Πολυκριτηριακής Ανάλυσης Αποφάσεων (Multiple Criteria Decision Analysis) τα νεοπλάσματα αναδείχτηκαν στην έρευνα ως βασική προτεραιότητα για την κατανομή των πόρων όχι απλώς στη βάση της ως άνω αναντιστοιχίας μεταξύ φορτίου νόσου και αποδιδόμενων πόρων, αλλά και συνυπολογίζοντας μια σειρά από άλλα κριτήρια κοινωνικών αξιών, όπως η ανισότητα στην πρόσβαση για το σύνολο των πασχόντων από καρκίνο στην Ελλάδα αλλά και η συχνότητα εμφάνισης καταστροφικών δαπανών στα νοικοκυριά με πάσχοντες από καρκίνο στη χώρα, η οποία είναι ιδιαίτερα υψηλή.

Ο Ιωάννης Κυριόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας της Ε.Σ.Δ.Υ., τόνισε ότι «ιστορικά, η κατανομή των (περιορισμένων) πόρων στο σύστημα υγείας κατά κύριο λόγο ακολουθεί την έκφραση της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες υγείας. Αδυνατεί, αφενός, να ανταποκρίνεται στις ανάγκες υγείας και, αφετέρου, να ενσωματώνει τις κοινωνικές προτιμήσεις και τις αξιακές προτεραιότητες αναφορικά με τη νόσο και τη θεραπεία. Ως εκ τούτου, η απουσία μιας δομημένης διαδικασίας λήψης αποφάσεων για την κατανομή των πόρων και η εναπόθεσή της στις "δυνάμεις της αγοράς", οδηγεί σε στρεβλώσεις, ανισότητες στην πρόσβαση και, εν τέλει, στη μη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας κατά το μέγιστο δυνατό».

Ο Κώστας Αθανασάκης, Επιστημονικός Συνεργάτης του Τομέα Οικονομικών της Υγείας της Ε.Σ.Δ.Υ., αναλύοντας τη μεθοδολογία και τα αποτελέσματα της έρευνας, δήλωσε: «Η εφαρμογή των κανόνων της Πολυκριτηριακής Ανάλυσης Αποφάσεων, ανέδειξε μια εκτεταμένη σειρά κριτηρίων τα οποία οφείλουν να λαμβάνονται υπόψη κατά τις αποφάσεις κατανομής των πόρων. Ειδικότερα, ως βασικά κριτήρια επιρροής στη λήψη της απόφασης αναδείχθηκαν:

• 1. Το φορτίο της νόσου, το οποίο αποτελεί και τη σημαντικότερη παράμετρο (24,5% του συνολικού βάρους της απόφασης).
• 2. Η δυνατότητα βελτίωσης της υγείας των πασχόντων από την παροχή επιπλέον πόρων στη νοσολογική κατηγορία υπό εξέταση (19%).
• 3. Το άμεσο κόστος της νόσου και η εκτιμώμενη αύξησή του εντός της επόμενης πενταετίας (16%).
• 4. Το έμμεσο κόστος της νόσου (13,2%).
• 5. Οι ανεκπλήρωτες ανάγκες υγείας των πασχόντων (10,9%).
• 6. Η πιθανότητα ύπαρξης καταστροφικών δαπανών υγείας στα νοικοκυριά με πάσχοντες από τη νόσο (9,1%).
• 7. Η «αξία της προαίρεσης», δηλαδή η τοποθέτηση πόρων για την έγκαιρη αντιμετώπιση αυτών που θα αναπτύξουν τη νόσο, δεδομένης της σοβαρότητας του νοσήματος και της κοινωνικής απαίτησης για χορήγηση θεραπείας (7,3%)».

Έλλειψη αποτελεσματικών και φθηνών φαρμάκων, δυσκολίες στην εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων, υιοθέτηση διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, δημιουργία αρχείων ασθενών, ελάττωση της γραφειοκρατίας στην καθημερινότητα του ογκολογικού ασθενούς αλλά και όλου του συστήματος περίθαλψής του, ακόμη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την πρόληψη του καρκίνου, ενίσχυση της έρευνας και δημιουργία εξειδικευμένων κέντρων για σπάνιους όγκους, υποστήριξη των ασθενών με καρκίνο σε τελικό στάδιο. Αυτά και πολλά άλλα είναι κατατεμαχισμένα σήμερα μεταξύ διαφόρων υπηρεσιών, που πολλές φορές λειτουργούν ανεξάρτητα ή και ανταγωνιστικά και σίγουρα εις βάρος των ασθενών.