Μεταξύ τυριού και αχλαδιού... και φαρμάκου

Μεταξύ τυριού και αχλαδιού… και φαρµάκου

Είναι η εποχή που τα ζητήµατα της κοινωνικής ασφάλισης βρίσκονται στο προσκήνιο. Συζητιούνται τα µεγάλα της ελλείµµατα που βάζουν σε κίνδυνο ακόµα και τη µελλοντική της ύπαρξη, τη βιωσιµότητά της. Γίνεται λόγος για τις αιτίες που την έχουν οδηγήσει στην υπερχρέωση. Οι δαπάνες υγείας, υποστηρίζουν κάποιοι, είναι µία από αυτές. Σύµφωνα µε στοιχεία που παρουσίασε το Ίδρυµα Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (Ι.Ο.Β.Ε), το επίπεδο δαπανών υγείας που παρουσιάζει διαχρονικά η Ελλάδα είναι υψηλότερο από το µέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. των «15».

– Οι φαρµακευτικές δαπάνες, από ό,τι γνωρίζω, αποτελούν ένα πολύ σηµαντικό µέρος των δαπανών υγείας. 'Αρα και εσείς, οι φαρµακοποιοί του φαρµακείου, είστε µέρος του προβλήµατος.
– Μέρος του προβλήµατος, γιατί;
– Πρώτα απ’ όλα, γιατί εσείς αποτελείτε τον τελευταίο κρίκο της διανοµής του φαρµάκου. Η ύπαρξη πολλών φαρµακείων και η µεγάλη γεωγραφική διασπορά τους συνεπάγεται αυτόµατα και πολυφαρµακία και εποµένως αύξηση της φαρµακευτικής δαπάνης.
– Από ό,τι εγώ γνωρίζω, τα συµπεράσµατα του Ι.Ο.Β.Ε. λένε επίσης ότι το ποσοστό της φαρµακευτικής δαπάνης στο σύνολο των δαπανών υγείας είναι χαµηλότερο στην Ελλάδα (15%) σε σύγκριση µε το µέσο όρο των χωρών της ευρωζώνης (17,7%), που σηµαίνει ότι η φαρµακευτική δαπάνη στην Ελλάδα διατηρείται χαµηλά και δεν αποτελεί την κύρια αιτία αύξησης των δαπανών υγείας. Πού την είδατε την πολυφαρµακία;
– Ναι, αλλά στην ίδια µελέτη η δηµόσια φαρµακευτική δαπάνη στην Ελλάδα ως ποσοστό του συνόλου των φαρµακευτικών δαπανών διαµορφώνεται διαχρονικά σε επίπεδα υψηλότερα του σταθµικού µέσου όρου της Ε.Ε. Εσείς διαχειρίζεστε ένα σηµαντικό µέρος της φαρµακευτικής δαπάνης των ασφαλιστικών ταµείων. 'Αρα;
– Θέλετε να πείτε ότι εµείς είµαστε υπεύθυνοι; Δεν έχετε ακούσει τίποτα, για παράδειγµα, για τις παράλληλες εξαγωγές και κυρίως για τις ταινίες γνησιότητας των φαρµάκων που εξάγονται… και όχι απαραίτητα στις χώρες προορισµού; Μήπως καταλήγουν σε συνταγές και στη συνέχεια τα ασφαλιστικά ταµεία αποζηµιώνουν για φάρµακα που ουδέποτε χρησιµοποιήθηκαν από ασφαλισµένους τους;
– Δεν έχω ακούσει εσάς τους φαρµακοποιούς, πάντως…
– Όπως γνωρίζετε, σε αυτές τις περιπτώσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεις καταγγελίες και στοιχεία. Έχουµε µιλήσει, όµως, για τις ελλείψεις των φαρµάκων που οφείλονται στις παράλληλες εξαγωγές.
– Ε, δεν είστε και εσείς άγγελοι εδώ που τα λέµε. Γιατί τέτοια κυκλώµατα χωρίς συµµετοχή φαρµακοποιού δε φτιάχνονται.
– Δεν υπάρχουν άγγελοι, αγαπητέ µου, όπως λέει και το τραγούδι. Παράσιτα υπάρχουν ακόµα και στον πιο υγιή οργανισµό. Εµείς ευθυνόµαστε, όµως, για την αντικατάσταση των παλαιότερων φθηνότερων φαρµάκων στη συνταγογραφία από νέα ακριβότερα, επειδή διαµορφώθηκαν µε πιο πρόσφατα κοστολογικά στοιχεία; Ή ευθυνόµαστε για την απουσία ουσιαστικών µελετών κόστους – αποτελέσµατος, για την απουσία θεραπευτικών πρωτοκόλλων που να διασφαλίζουν ορθολογική χρήση των φαρµάκων;
– Αυτά µπορώ να τα δεχτώ. Είναι υπόθεση του κράτους. Για το ποσοστό κέρδους σας, όµως, που είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη και επιβαρύνει την τιµή του φαρµάκου δεν σας ακούω να µιλάτε…
– Ούτε και εσείς προφανώς έχετε επισκεφθεί φαρµακοποιό που διανυκτερεύει, τις περισσότερες φορές, χωρίς όφελος αλλά και καµία κοινωνική ανταµοιβή. Όσο για τις τιµές των φαρµάκων επηρεάζουν ελάχιστα (κάτω από 15%) τη φαρµακευτική δαπάνη.
– Νοµίζω ότι είστε υπερβολικά εσωστρεφείς και συντεχνιακοί. Δηλαδή, δεν έχετε ακούσει, δεν έχετε δει τίποτα για τους τρόπους προώθησης των φαρµάκων, για την ανεξέλεγκτη κατευθυνόµενη συνταγογράφηση;
– Δεν είµαστε εµείς αυτοί που συνταγογραφούµε, αγαπητέ. Και αν θέλετε να ξέρετε, µας πλήττει η ανεξέλεγκτη κατευθυνόµενη συνταγογράφηση µε πολλούς τρόπους: µε περικοπή συνταγών από τα ασφαλιστικά ταµεία, µε πλεονάζον στοκ φαρµάκων κτλ. Και κοινωνική ευαισθησία διαθέτουµε. Γι’ αυτό και είµαστε από τους πρώτους που υποστηρίξαµε ότι προϋπόθεση για τη συγκράτηση της αύξησης της δαπάνης είναι η πλήρης µηχανοργάνωση των ασφαλιστικών ταµείων και η ύπαρξη ελέγχου στη διακίνηση του φαρµάκου.
– Ναι, αλλά όµως εσείς…

Ο διάλογος θα µπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόµα. Θα µπορούσε να γίνει οπουδήποτε, πιθανόν σε µια κοινωνική συγκέντρωση, ανάµεσα σε κάποιο τεχνοκράτη ή οικονοµολόγο και σε κάποιο φαρµακοποιό.
Τα θέµατα που θίχτηκαν, τα αναζήτησα αλλά δεν τα βρήκα σε καµία προεκλογική διακήρυξη συνδικαλιστικής παράταξης ή ανεξάρτητου υποψηφίου, ούτε τα διάβασα στον απολογισµό τριετίας του Π.Φ.Σ. Ωστόσο, είναι τα µεγάλα ζητήµατα της φαρµακευτικής περίθαλψης που συνδέονται άµεσα µε κατακτήσεις του κλάδου, όπως σταθερή λιανική τιµή, ποσοστό κέρδους κτλ. Το γιατί δεν το ξέρω. Εκείνο που ξέρω είναι ότι όταν έρθει η ώρα του επίσηµου διαλόγου µε τα ασφαλιστικά ταµεία για αυτά τα θέµατα –και θα έρθει, κανείς δεν πρέπει να αµφιβάλλει γι’ αυτό– και ο φαρµακοποιός (που ίσως διεκδικήσει) και ο ασθενής (που ίσως συµπαρασταθεί) και η κοινή γνώµη (που ίσως επηρεάσει) θα πρέπει να είναι ενήµεροι για τις θέσεις της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης. Ας το σκεφτούν σοβαρά οι νεοεκλεγείσες διοικήσεις των συνδικαλιστικών µας οργάνων.