Ηλεκτρολύτες

Γενικά

Οι ηλεκτρολύτες είναι στοιχεία που βρίσκονται στο σώµα και σε υγρά του και φέρουν ηλεκτρικό φορτίο. Η διατήρηση της ισορροπίας τους στον ανθρώπινο οργανισµό είναι σηµαντική, αφού ρυθµίζουν την κατανοµή νερού στο σώµα, επηρεάζουν το pH του αίµατος και συµβάλλουν στη νευροµυϊκή διέγερση.

Η αφυδάτωση

Όταν ο οργανισµός χάνει σωµατικά υγρά και / ή ηλεκτρολύτες αφυδατώνεται.

Η απώλεια υγρών από το σώµα µπορεί να γίνει:

• κατά την ούρηση
• κατά τον εµετό ή τη διάρροια
• στην εφίδρωση
• µετά από έντονη σωµατική άσκηση (άθληση)
• µετά από χρήση διουρητικών φαρµάκων
• σε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

'Aτοµα που αφυδατώνονται εύκολα είναι:

• τα µωρά ηλικίας µικρότερης του 1 έτους
• οι ηλικιωµένοι
• οποιοσδήποτε έχει πυρετό
• όσοι ζουν σε πολύ θερµά κλίµατα.

Η αφυδάτωση που προκαλείται από διάρροια είναι η µεγαλύτερη αιτία θανάτου παιδιών στη σύγχρονη κοινωνία ενώ η ίδια η διάρροια ενοχοποιείται για απώλεια θρέψης και φτωχή σωµατική ανάπτυξη.

Φέτος περίπου 2,2 εκατ. παιδιά θα πεθάνουν από αφυδάτωση που οφείλεται σε διάρροια.

Το σύµπτωµα

Η αφυδάτωση χαρακτηρίζεται ως ήπια, µέτρια ή σοβαρή ανάλογα µε την ποσότητα απώλειας ή µη αντικατάστασης του σωµατικού υγρού.

Τα συµπτώµατα της αφυδάτωσης στους ενήλικες περιλαµβάνουν:
• ξηροστοµία
• ξηρά ή σκασµένα χείλη
• στεγνά µάτια
• ξηρό δέρµα µε έλλειψη ελαστικότητας
• κύκλους γύρω από τα µάτια
• πονοκέφαλους
• ζάλη ή κόπωση
• σύγχυση και ευερεθιστότητα
• απώλεια όρεξης
• αίσθηµα «άδειου στοµάχου» ή πόνο στο υπογάστριο
• ελάχιστα ούρα
• συµπυκνωµένα, σκοτεινόχρωµα ούρα έντονης οσµής.

Σε περίπτωση αφυδάτωσης, η υπερκατανάλωση ύδατος µπορεί να επιδεινώσει το πρόβληµα, αφού θα αραιώσει περισσότερο τα άλατα, τα µέταλλα και τα σάκχαρα στο σώµα. Σκευάσµατα που περιέχουν συνδυασµό αλάτων και γλυκόζης βοηθούν στην αντικατάσταση αυτών των συστατικών.

Τα συµπτώµατα της αφυδάτωσης στα παιδιά είναι:
• ξηροστοµία
• κλάµα χωρίς δάκρυα (βρέφη)
• υπνηλία

και σε σοβαρού βαθµού αφυδάτωση επιπλέον:
• κρύα πόδια και χέρια
• ταχύπνοια
• σύγχυση
• µυϊκές κράµπες
• καθόλου ούρα για αρκετές ώρες.

Πρόληψη

Η αφυδάτωση µπορεί να προληφθεί µε την κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού. Η συνήθης πρόταση είναι 1-2 λίτρα την ηµέρα, δηλαδή 6-8 ποτήρια. Εκτός από το νερό προτείνεται το ηµιαποβουτυρωµένο γάλα και ο αραιωµένος χυµός φρούτων. Στην περίπτωση που το άτοµο είναι δραστήριο, ή ο καιρός είναι ιδιαίτερα ζεστός, προτείνεται η κατανάλωση µεγαλύτερης ποσότητας υγρών.

Όταν το άτοµο αθλείται πρέπει να λαµβάνεται 1 λίτρο νερού επιπλέον της ηµερήσιας ποσότητας για κάθε ώρα άσκησης. Πρέπει πάντοτε να εξασφαλίζεται η αναπλήρωση των χαµένων υγρών µε τη λήψη σωστής ποσότητας ύδατος.

Σε σπάνιες περιπτώσεις υπάρχει πιθανότητα υπερβολικής ενυδάτωσης µε αποτέλεσµα υπονατριαιµία, δηλαδή µειωµένη ποσότητα νατρίου στο αίµα, και αυτό συµβαίνει όταν καταναλώνεται µεγάλη ποσότητα ύδατος σε πολύ µικρό χρονικό διάστηµα. Η κατάσταση αυτή συχνά επηρεάζει την αντοχή των αθλητών ενώ τα τυπικά συµπτώµατα περιλαµβάνουν ναυτία, εµετό και πονοκέφαλο.

Το προϊόν

Το διάλυµα δεξτρόζης µε ηλεκτρολύτες για χορήγηση από το στόµα προσφέρει τα απαραίτητα συστατικά για τη διατήρηση της φυσιολογικής νεφρικής λειτουργίας, της οξεοβασικής ισορροπίας και του όγκου του πλάσµατος. Επίσης προλαµβάνει την αφυδάτωση και ενισχύει την ενυδάτωση του οργανισµού.

Η χορήγηση των ηλεκτρολυτών βοηθά στην αποκατάσταση των χαµένων ποσοτήτων τους από τον οργανισµό και στην επαναφορά της οξεοβασικής ισορροπίας ενώ η δεξτρόζη διευκολύνει την απορρόφηση των ιόντων νατρίου και του νερού από το έντερο.

Το µείγµα ηλεκτρολυτών, νερού και δεξτρόζης χορηγείται σε κάθε περίπτωση ανάγκης αποκατάστασης ή και συντήρησης υγρών και ηλεκτρολυτών όπως:
• ελαφρά περιστατικά διάρροιας βρεφών και µικρών παιδιών
• περιστατικά γαστρεντερικών διαταραχών που συνοδεύονται από διάρροιες και εµετούς
• υπερβολική απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών σε µικρό χρονικό διάστηµα, π.χ. έντονη άθληση σε υψηλές θερµοκρασίες, κ.ά.

Η χρήση του διαλύµατος αντενδείκνυται σε:
• περιπτώσεις σοβαρής συνεχούς διάρροιας όπου απαιτείται πλέον παρεντερική χορήγηση υγρών
• ασθενείς µε βαριά νεφρική ανεπάρκεια (ολιγουρία, ανουρία)
• απόφραξη ή διάτρηση του εντέρου
• καταστάσεις υπερκαλιαιµίας οποιασδήποτε αιτιολογίας (διαβητική οξέωση, αιµολυτικές κρίσεις κτλ.).

Δοσολογία
Η δοσολογία εξατοµικεύεται ανάλογα µε τις ανάγκες του ασθενή.

Εµπορικά σκευάσµατα
Almora Plus / Εlpen διάλυµα ηλεκτρολυτών µε γεύση φράουλας.