Η φαρμακευτική δαπάνη πρέπει να αυξηθεί τονίζουν οι επιστήμονες

Σε διεθνές συνέδριο για τα οικονομικά των φαρμάκων που γίνεται στη Βιέννη ο καθηγητής της σχολής Δημόσιας Υγείας Ν. Μανιαδάκης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανάγκη εξορθολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης, ήτοι την αύξησή της κατά τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ, απ΄ όσο ζητούν οι θεσμοί και έχει υπολογίσει το υπουργείο Υγείας, ώστε η παραγωγή καινοτόμων φαρμάκων για τους ασθενείς να είναι συμφέρουσα για τη φαρμακοβιομηχανία.

Όπως εξηγεί ο κ. Μανιαδάκης: «Η είσοδος νέων τεχνολογιών στην παραγωγή καινοτόμων, απαραίτητων για τους ασθενείς φαρμάκων μοιραία οδηγεί σε περαιτέρω υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης. Αν συνεχιστεί η πολιτική των περικοπών χωρίς δομικά μέτρα, σύντομα θα οδηγηθούμε εκ νέου σε αδιέξοδο. Οι χρήση των φαρμάκων αυξάνεται αλλά μαζί και οι επιστροφές των φαρμακευτικών εταιρειών στο κράτος. Αυτό είναι εντελώς ασύμφορο γι' αυτές".

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι υπήρχε άμεση ανάγκη εξορθολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα, η οποία το 2009 είχε αναχθεί σε παγκόσμιο πρωταθλητή, με φαρμακευτική δαπάνη που έφτανε το 2,8% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος στον υπόλοιπο κόσμο ήταν το 1,5% του ΑΕΠ.

«Όμως, τώρα φτάσαμε στο άλλο άκρο. Επί 5 χρόνια οι "θεσμοί" μάς ζητούσαν να κάνουμε οικονομία αλλά και εκσυχρονισμό του συστήματος. Παρότι τα πήγαμε καλά στο πρώτο, το δεύτερο σκέλος που αφορά τη μεταρρύθμιση, μας βρίσκει πίσω, την ίδια ώρα που Βαλκάνιοι γείτονές μας κινούνται και οργανώνουν δομές προς αυτή την κατεύθυνση» υποστηρίζει καθηγητής στη σχολή Δημόσιας Υγείας.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι στη χώρα μας κάνουμε ελάχιστα για να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητα των ακριβών κυρίως φαρμάκων:«Όταν δεν ελέγχεται ορθά η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων, ενδεχομένως να μη δίδονται στους κατάλληλους ασθενείς και στις ενδεδειγμένες περιπτώσεις. Αυτό οδηγεί σε σπατάλες δημοσίων πόρων, οι οποίες στη συνέχεια –με δεδομένη τη στενότητα των πόρων– μπορεί να οδηγήσουν σε στέρηση της θεραπείας, από ασθενείς που τη χρειάζονται. Οι ασθενείς αυτοί θα κοστίσουν αργότερα πολύ περισσότερα στο κράτος».

Χαμηλή η διείσδυση των γενοσήμων στη χώρα

Η φαρμακευτική δαπάνη υπολογίστηκε από το μνημόνιο, να είναι εξαρτώμενη από το ΑΕΠ, όμως το ΑΕΠ έχει μειωθεί ραγδαία και σε σημαντικό βαθμό. Επίσης, δεν έλαβε κανείς υπόψη του ότι οι Έλληνες ζούμε κατά μέσο όρο 2 χρόνια περισσότερο από τον μέσο Ευρωπαίο και ότι η ελληνική κοινωνία είναι μια κοινωνία ηλικιωμένων με πολλά προβλήματα υγείας.

«Όλα αυτά, μαζί και το γεγονός πως η διείσδυση των γενόσημων παραμένει χαμηλά στη χώρα μας (περίπου 20% ), όταν στην Αγγλία και τη Γερμανία αγγίζει το 80%, αυξάνουν τις ανάγκες, αλλά και τη φαρμακευτική δαπάνη. Δυστυχώς, οι πολίτες εξακολουθούν να επιμένουν στα πρωτότυπα φάρμακα και να τα πληρώνουν σε μεγάλο βαθμό ακριβότερα, από την τσέπη τους,λόγω της συμμετοχής τους σε αυτά».

Όμως, με αυτό τον τρόπο επιβαρύνουν σημαντικά τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό, καθώς –όπως έχουν δείξει πρόσφατες μελέτες– συμμετέχουν κατά 30% στη φαρμακευτική δαπάνη, η οποία πλέον αποτελεί σημαντικό μερίδιο των συνολικών δαπανών ενός νοικοκυριού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα που έχουν ανάγκη, όπως τόνισε ο κ. Μανιαδάκης, ενώ παράλληλα παρουσιάζονται φαινόμενα υποθεραπείας: ο ασθενής μειώνει την αγωγή, τη σταματά και την ξαναρχίζει, και το κράτος θα κληθεί αργότερα να πληρώσει πολύ περισσότερα για να αντιμετωπίσει τις επιπλοκές αυτού του ασθενούς.

Οι κλινικές μελέτες: ευκαιρία για καλύτερη πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα

Από την πλευρά του, ο καθηγητής Ιατρικής Α. Δημόπουλος, επισήμανε ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια οδήγησε σε καινοτόμες θεραπείες για πολλά και συχνά νοσήματα. Όμως, όπως είπε, μοιραία αυτό έχει το... κόστος του. Σημαντική βοήθεια για άμεση πρόσβαση των ασθενών στα καινοτόμα φάρμακα αποτελούν σύμφωνα με τον κ. Δημόπουλο οι κλινικές μελέτες. Όσο περισσότερες καταφέρει να πάρει η Ελλάδα, τόσο περισσότεροι ασθενείς θα μπορούν να έχουν διαθέσιμα όταν τα χρειασθούν, τα νέα φάρμακα υψηλής τεχνολογίας.

Ανδρέας Ξανθός για την ανισότητα στην υγεία

Στο 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο του Φόρουμ Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής για τις Κοινωνικές Ανισότητες και τη Δημόσια Υγεία, ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός υπερθεματίζει:

Η οικονομική κρίση και η λιτότητα δεν παράγουν μόνο ανεργία και φτώχεια αλλά και αρρώστια, υποβάθμιση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, κοινωνικές και υγειονομικές ανισότητες. Η συσχέτιση των εισοδηματικών, κοινωνικών ανισοτήτων με το επίπεδο υγείας του πληθυσμού είναι βιβλιογραφικά απολύτως τεκμηριωμένη..

Η αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών υγείας σε συνδυασμό με την περικοπή δαπανών δημιουργεί συνθήκες «ασυμμετρίας» αναγκών και πόρων που με τη σειρά της επιτείνει τις κοινωνικές ανισότητες.

Η κρίση του συστήματος Υγείας έχει ταξικά χαρακτηριστικά: τα χαμηλότερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα έχουν μεγαλύτερες ανάγκες υγειονομικής φροντίδας, ενώ την ίδια στιγμή ισχύει το «παράδοξο» ότι η διαθεσιμότητα της ιατρικής φροντίδας είναι αντιστρόφως ανάλογη της ανάγκης και καθορίζεται από τους νόμους της αγοράς και της ζήτησης και την προσδοκία κέρδους για τους παρόχους υπηρεσιών υγείας (νόμος Julian Hart). Είναι χαρακτηριστική η υπερσυγκέντρωση υπηρεσιών υγείας σε περιοχές υψηλών εισοδημάτων και η υπερκατανάλωση ιατροφαρμακευτικής φροντίδας και εργαστηριακών εξετάσεων από ανθρώπους υψηλότερης αγοραστικής δύναμης και συνήθως μικρότερης ανάγκης με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα.