Η επικινδυνότητα των απορρυθμιστικών ενεργειών

Από μια αποστασιοποιημένη θέση στα τεκταινόμενα, εύκολα αποκαλύπτεται στο ψύχραιμο παρατηρητή ότι οι πιθανότητες να εισέλθει ο φαρμακευτικός κλάδος, αλλά και γενικότερα όλο το σύστημα υγείας, σε μια δίνη υποβάθμισης, κάθε άλλο παρά αμελητέες είναι. Αυτό συμβαίνει γιατί το πλάνο που εφαρμόζεται, καθοδηγείται περισσότερο από ιδεολογικές προκαταλήψεις, με κυρίαρχο το δόγμα της απορρύθμισης («απελευθέρωσης»), παρά από τα αποτελέσματα ανεξάρτητων οικονομικών ερευνών.

Οι ζηλωτές της ελεύθερης αγοράς δαιμονοποιούν επιδέξια την κοινή λογική και εθελοτυφλούν με επιτηδειότητα στα παραδείγματα χωρών που η απορρύθμιση υπήρξε απρόσφορη ή και επιζήμια. Έτσι, αποκηρύττουν τους νομικούς περιορισμούς, ευαγγελιζόμενοι αποτελεσματικότητα και πρόοδο. Όσο όμως ευχάριστος και ευγενικός και αν ακούγεται ο τελικός σκοπός, τόσο παραπλανητικός και επίφοβος είναι ο τρόπος επίτευξής του, με δυνητικά ολέθρια αποτελέσματα. Η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι ένα μόνο παράδειγμα αποτυχίας της ελεύθερης αγοράς στον τομέα των υπηρεσιών, λόγω αναιμικής ρύθμισης του χρηματοπιστωτικού τομέα, με τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Το δεδομένο αυτό γεγονός φρόνιμο είναι να λαμβάνεται ως προειδοποίηση του πιθανού αντίκτυπου της απώλειας ελέγχου των δυνάμεων της αγοράς που συνεπάγονται οι απορρυθμιστικοί χειρισμοί.

Το 2006 πραγματοποιήθηκε από το αυστριακό ινστιτούτο για την υγεία (ÖBIG) μια συγκριτική μελέτη μεταξύ χωρών που προχώρησαν σε άρση των ρυθμίσεων του φαρμακευτικού τομέα —όπως η Νορβηγία, η Ιρλανδία και η Ολλανδία— και χωρών που επιμένουν στους νομοθετικούς περιορισμούς (ιδιοκτησιακούς, χωροταξικούς κλπ.), όπως η Αυστρία, η Φινλανδία και η Ισπανία. Αξιολογώντας τους επιμέρους δείκτες, μεταξύ των οποίων η προσβασιμότητα των φαρμακείων και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, η μελέτη συμπεραίνει πως η συνολική λειτουργία του φαρμακευτικού τομέα στις χώρες με ενεργούς νομοθετικούς περιορισμούς πλεονεκτεί σε σχέση με τις χωρίς ρυθμίσεις χώρες. Η δε αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης αποδεικνύεται τελικά ηπιότερη, όταν υπάρχουν νομοθετικοί περιορισμοί, ενώ επιπρόσθετα οι τιμές των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. παραμένουν σχετικά σταθερές, σε αντίθεση με τις προφητείες μεγάλης εξοικονόμησης πόρων μέσω των ελεύθερων αγορών που μένουν ανεκπλήρωτες. Επιπλέον, η ενδεχόμενη εδραίωση ολιγοπωλίων, όπως στην περίπτωση της Νορβηγίας, αυξάνει την επικινδυνότητα των απορρυθμιστικών ενεργειών, καθώς μεταφέρει τη δύναμη της αγοράς από το κράτος και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς στους ολιγοπωλιακούς εταίρους με μη αντιστρεπτούς όρους. Εξαίρεση —με αναστροφή μιας τέτοιας παραμόρφωσης— αποτελεί η Ουγγαρία, όπου η κυβέρνηση με περίσσεια πολιτικής γενναιότητας, στην ανατολή του 2011, αποφάσισε την επαναφορά των νομοθετικών περιορισμών, δρομολογώντας τη λυτρωτική επάνοδο της φαρμακευτικής αγοράς σε ευνοϊκότερη για τους πολίτες και το κράτος λειτουργία.

Εν ολίγοις, η μέσω της απορρύθμισης απελευθέρωση του αδρού ατομικισμού ή με άλλα λόγια της επιχειρηματικής απληστίας, με τη συνεπακόλουθη αναγωγή τους σε κύριους ρυθμιστές της αγοράς, περισσότερο ωθεί σε μια καταστροφική περιδίνηση το φαρμακευτικό τομέα, παρά τελεσφορεί σε λειτουργικές και οικονομικές βελτιώσεις.