Γυναικολογικές λοιμώξεις

Ποιες είναι οι πιο συχνές λοιµώξεις του γυναικείου γεννητικού συστήµατος που παρουσιάζονται;

Οι λοιμώξεις που εμφανίζονται στο γεννητικό σύστημα της γυναίκας χωρίζονται σε μικροβιακές και ιογενείς. Η συνηθέστερη μικροβιακή φλεγμονή είναι η μυκητίαση, η οποία μετά τους θερινούς μήνες μάς έρχεται πιο συχνά στο ιατρείο. Και αυτό γιατί το καλοκαίρι συνοδεύεται από αυξημένη θερμοκρασία και υγρασία στη γεννητική χώρα της γυναίκας.

Η µυκητίαση παρουσιάζει συνήθως κνησµό και αυξηµένη έκκριση κολπικών υγρών, τα οποία κατά τεκµήριο είναι λευκά. Σε περιπτώσεις παραµεληµένες, όταν οι γυναίκες έχουν ενοχλήσεις αλλά έχουν αµελήσει να επισκεφθούν το γιατρό, τότε τα συµπτώµατα -κνησµός και υγρά- είναι αυξηµένα και πιο επώδυνα.

Η θεραπεία για τους µύκητες συνιστάται σ’ ένα καλό αντιµυκητιασικό για τον κόλπο σε µορφή κολπικού υπόθετου ή κολπικής κρέµας και υπάρχει µια σειρά σκευασµάτων σε αυτή την κατηγορία. Όσον αφορά τον κνησµό χρειάζεται µια κρέµα που να έχει αντιµυκητιασικό και κορτιζόνη.

Είναι ανάλογος µε το βαθµό του συµπτώµατος. Πολλές φορές είναι απαραίτητο να δίνουµε για δύο εβδοµάδες θεραπεία, τουλάχιστον στον κόλπο. Εάν υπάρχουν υποτροπές στη λοίµωξη και η γυναίκα πάθει πάνω από δύο φορές µυκητίαση, καλό είναι να δίνουµε θεραπεία από το στόµα και στη γυναίκα και στο σύντροφό της. Εάν και πάλι έχουµε υποτροπές, τότε ίσως χρειαστεί να κάνουµε µυκητόγραµµα για να δούµε µήπως είναι κάποιος σπάνιος µύκητας που θέλει ειδική θεραπεία.

Μπορούν να προσβληθούν όλες οι γυναίκες, αλλά η λοίµωξη αυτή εµφανίζεται περισσότερο στην αναπαραγωγική ηλικία, δηλαδή στην ηλικία που υπάρχει έµµηνος ροή, µε αποτέλεσµα στη γεννητική χώρα να υπάρχει υγρασία.

Οι κλασικές συµβουλές που δίνουµε οι γιατροί είναι να αποφεύγει η γυναίκα να ντύνεται και να συµπεριφέρεται έτσι ώστε ο κόλπος να είναι κλειστός και να µην αναπνέει. Αποφυγή λοιπόν των στενών ρούχων και των συνθετικών εσωρούχων. Καλό είναι η γυναίκα να κοιµάται χωρίς εσώρουχο και πιζάµες. Με λίγα λόγια πρέπει να αποφεύγει οτιδήποτε µπορεί να κάνει τη γεννητική της χώρα να είναι πολύ σφιχτά περιορισµένη και να µην ανασαίνει.

Ένα άλλο συχνό πρόβληµα είναι οι τριχοµονάδες και ο αιµόφιλος του κόλπου, που είναι κατ’ εξοχήν σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα και γι’ αυτό σε αυτή την περίπτωση την προτεινόµενη θεραπεία από το γιατρό πρέπει υποχρεωτικά να την ακολουθούν και η γυναίκα και ο σύντροφός της.

Και εδώ υπάρχουν κολπικές απεκκρίσεις µε έντονη όµως οσµή και διαφορετικό χρώµα από εκείνα της µυκητίασης.

Οι λοιµώξεις αυτές χρειάζονται µια συγκεκριµένη θεραπεία µε σκευάσµατα που περιέχουν µετρονιδαζόλη ή κλινδαµυκίνη. Οι γυναίκες κάνουν θεραπεία και από τον κόλπο και από το στόµα, ενώ οι άνδρες από το στόµα. Μάλιστα η συµβουλή εδώ είναι όσο διαρκεί η θεραπεία να αποφεύγεται η ελεύθερη επαφή και να γίνεται µόνο µε προφυλακτικό.

Εφόσον γίνει σωστά µία εβδοµάδα είναι αρκετή.

Ένα κλασικό µικρόβιο που το βρίσκουµε συχνά είναι το γνωστό κολοβακτηρίδιο, το οποίο φιλοξενείται στο έντερο και στον πρωκτό, και γι’ αυτό συµβουλεύουµε τις γυναίκες µετά το µπάνιο να µη σκουπίζονται από πίσω προς τα εµπρός. Εκτός από το κολοβακτηρίδιο συναντάµε µια σειρά από άλλα µικρόβια καθηµερινά, αλλά εγώ θα έλεγα να είµαστε σε όλα αυτά λίγο επιφυλακτικοί. Τι εννοώ; Οι καλλιέργειες του κολπικού υγρού πολλές φορές δείχνουν διάφορα µικρόβια. Υποχρεούµαστε λοιπόν να δώσουµε αντιβιώσεις αλλά, επειδή οι ισχυρές αντιβιώσεις παράγουν και πάλι µύκητες, πρέπει να είµαστε προσεκτικοί στη χορήγηση αντιβιοτικών στη γενετική χώρα για κάποια σπάνια µικρόβια.
Είναι πιο φρόνιµο να βλέπουµε τη γυναίκα κλινικά και εµείς οι γιατροί να αποφασίζουµε για το είδος της θεραπείας, πρώτα από την κλινική της εικόνα σε συνδυασµό µε τις καλλιέργειες. Ωστόσο πρέπει να επισηµάνουµε την ύπαρξη των χλαµυδίων, του µυκοπλάσµατος, του ουρεοπλάσµατος, που και αυτά θέλουν τη θεραπεία τους. Μάλιστα τα χλαµύδια έχουν ενοχοποιηθεί και για φλεγµονές σαλπίγγων και συνεπώς για προβλήµατα γονιµότητας. Θα έλεγα όµως ότι αυτά ξεφεύγουν λίγο από την καθηµερινή πρακτική και φθάνουµε σε περιπτώσεις που ουσιαστικά θέλουµε να ελέγξουµε τη γυναίκα για µια σειρά παραγόντων γονιµότητας.

Ο ιός του κονδυλώµατος, ο ιός του έρπητα, ο ιός του ΑIDS, ο ιός της ηπατίτιδας κ.ά. Όλες αυτές οι λοιµώξεις µεταδίδονται σεξουαλικά και γι’ αυτό πρέπει να επιµείνουµε στην προσπάθεια τα νέα παιδιά, και τα µόνιµα ζευγάρια ακόµα, να προσπαθήσουν να βάλουν στη ζωή τους το προφυλακτικό.

Ο πρώτος ιός -όχι σε βαθµό κινδύνου, αλλά σε βαθµό συχνότητας- είναι ο ιός τους κονδυλώµατος.

Δεν µπορεί να το καταλάβει γιατί δεν έχει συµπτώµατα. Όµως µπορεί να το µάθει µέσω του τέστ ΠΑΠ. Έχει βρεθεί ότι ο ιός του κονδυλώµατος είναι ο κύριος υπεύθυνος παράγοντας για τη διαταραχή του κυττάρου στον τράχηλο της µήτρας, που µακροπρόθεσµα θα οδηγήσει και στον καρκίνο του τραχήλου. Το τέστ ΠΑΠ θα βρει τη βλάβη που έχει προκαλέσει ο ιός, άρα και τον ίδιο τον ιό. Αυτό που λέµε, λοιπόν, είναι µε το που αρχίζει η σεξουαλική ζωή της γυναίκας και µετά από ένα διάστηµα ενός χρόνου να κάνει τέστ ΠΑΠ. Μόνο µέσω αυτής της εξέτασης θα εντοπίσουµε πιθανά κύτταρα που έχουν προσβληθεί από τον ιό του κονδυλώµατος και πολύ νωρίς θα θεραπεύσουµε µια τέτοια αλλαγή στη δοµή του κυττάρου. Είτε µ’ ένα µικρό καυτηριασµό, είτε µε το να αφαιρέσουµε ένα µικρό κοµµάτι, όταν φτάνουµε σε µέτρια ή και βαριά δυσπλασία του τραχήλου.

Οι ιοί δεν εξαλείφονται µε φάρµακα γιατί περνούν µέσα στο κύτταρο και το άτοµο που έχει την ίωση είναι πια φορέας. Έτσι και για τον ιό του κονδυλώµατος δεν υπάρχει φαρµακευτική αγωγή. Τι κάνουµε; Προσπαθούµε να θεραπεύσουµε τη βλάβη που µπορεί να κάνει ο ιός, κάτι που σήµερα µπορεί να επιτευχθεί πολύ έγκαιρα και συνεπώς δεν πρέπει να πανικοβληθούµε όταν µάθουµε ότι έχουµε τον ιό του κονδυλώµατος. Δεν κινδυνεύουµε σήµερα ουσιαστικά από αυτόν τον ιό, αλλά παρ’ όλα αυτά η σηµερινή εξέλιξη έχει οδηγήσει στα εµβόλια κατά των στελεχών του ιού του κονδυλώµατος. Επειδή τα στελέχη είναι πολλά, ακόµα δεν έχει βρεθεί το εµβόλιο που να τα αντιµετωπίζει όλα, έχουµε φτάσει όµως σ’ ένα σηµείο που ξεπερνάµε το 75 µε 80% των στελεχών και γι’ αυτό συστήνουµε το εµβόλιο στα νέα κορίτσια πριν αρχίσουν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα.

Ο ιός του έρπητα που χωρίζεται στον έρπητα των χειλέων και στον έρπητα των γεννητικών οργάνων. Και οι δύο εφόσον έχουν συχνότητα (παραπάνω από δύο-τρεις φορές το χρόνο) πρέπει να αντιµετωπίζονται µε κλασικά αντι-ιικά φάρµακα, που είναι κρέµες για τοπική θεραπεία και φάρµακα από το στόµα. Η συχνότητα των υποτροπών θα καθορίσει και το είδος της θεραπείας. Και ο ιός του έρπητα των γεννητικών οργάνων έχει µεταδοθεί σεξουαλικά, υπάρχει στον οργανισµό µας και θα εκδηλωθεί όταν βρει πεσµένο ανοσοποιητικό σύστηµα.

Έχω την εντύπωση ότι έχουµε µια βελτίωση στα σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα µε εξαίρεση τον ιό του κονδυλώµατος, που είναι κατά τη γνώµη µου ο µοντέρνος, ο σύγχρονος ιός. Αυτή η εικόνα πιστεύω ότι οφείλεται σε µια µεγαλύτερη προφύλαξη, λόγω του AIDS.

Νοµίζω ότι αυτή η αύξηση δεν είναι αληθινή. Είναι αποτέλεσµα ότι τα δέκα τελευταία χρόνια µάθαµε να βρίσκουµε τον ιό του κονδυλώµατος. Δηλαδή σήµερα ξέρουµε τον τρόπο να τον βρούµε, ενώ παλαιότερα όχι.

Ένα µεγάλο ποσοστό όλων αυτών λοιµώξεων και των φλεγµονών θα µπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν το προφυλακτικό είχε µπει στην καθηµερινή µας ζωή. Επειδή όµως αυτό δεν γίνεται, και ιδιαίτερα το καλοκαίρι, που είναι µια περίοδος χαλάρωσης των φόβων και των αναστολών -κάτι που το βλέπουµε µετά το Σεπτέµβριο στα ιατρεία- η συµβουλή είναι µε το οποιοδήποτε σύµπτωµα η γυναίκα να πηγαίνει στο γυναικολόγο και βεβαίως να αρχίζει να κάνει τέστ ΠΑΠ λίγο µετά την έναρξη της σεξουαλικής της ζωής. Αρχικά µία φορά το χρόνο και εφόσον έχουµε µερικά τέστ στην αρχή φυσιολογικά, η εξέταση να γίνεται κάθε δύο χρόνια, σε συνεννόηση µε το γιατρό.