Γρηγόρης Διούδης

Στην εποχή μιας διάχυτης απαισιοδοξίας ότι τα πράγματα δεν αλλάζουν και ότι είναι προτιμότερο και -ίσως- ασφαλέστερο να ζούμε ο καθένας για τον εαυτό του στο δικό του γυάλινο μικρόκοσμο, εξακολουθούν να υπάρχουν λίγοι ρομαντικοί που πιστεύουν ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει, όχι βέβαια με το να καθόμαστε στον καναπέ και να περιμένουμε την αλλαγή εξ ουρανού, αλλά με ενεργό συμμετοχή στην κοινωνική και ανθρωπιστική δράση.

Σε αυτούς τους ρομαντικούς και δραστήριους ανθρώπους ανήκει και ο Γρηγόρης Διούδης, ένας νέος φαρμακοποιός από την Ξάνθη.

Ο Γρηγόρης Διούδης είναι εθελοντής Σαμαρείτης στον Ερυθρό Σταυρό, τη μεγαλύτερη και πιο αξιόπιστη εθελοντική δύναμη πρώτων βοηθειών και διάσωσης στην Ελλάδα, όπως χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος.

Εκεί προσφέρει εθελοντικά σε τακτική βάση τις υπηρεσίες του, θυσιάζοντας πολλές φορές τον προσωπικό του χρόνο, μαζί με συμπολίτες του διαφορετικής ηλικίας, διαφορετικών εμπειριών, επαγγελμάτων και θρησκείας, που όλοι έχουν ένα στόχο που τους ενώνει πέρα από τις όποιες διαφορές τους: την πρόληψη και την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου, χωρίς διακρίσεις.

Κι αυτό είναι ένα από τα «κέρδη» και τις προκλήσεις του εθελοντισμού, αφού εκείνο που μετράει είναι η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο και όχι η προσωπική προβολή.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Γρηγόρης Διούδης –τον συναντήσαμε στο φαρμακείο του στην κεντρική πλατεία της Ξάνθης– μάς αναλύει με κάθε λεπτομέρεια τη διαδικασία εκπαίδευσης για να γίνει κανείς εθελοντής Σαμαρείτης στον Ερυθρό Σταυρό και καλεί τους συναδέλφους να το τολμήσουν ως μια ευκαιρία για προσφορά βοήθειας έξω αλλά και μέσα στο φαρμακείο τους –στα επείγοντα περιστατικά που τόσο συχνά καλούνται να αντιμετωπίσουν.

Καταγωγή από Ξάνθη, σπουδές στη Θεσσαλονίκη και από το 2004 αλλαγή σελίδας µε ενεργό είσοδο στο φαρµακευτικό επάγγελµα. Με λίγα λόγια η πορεία σου... Ο εθελοντισµός πώς προέκυψε;

Πέρα από τον πολύ χρόνο που αφιερώνω στο επάγγελµά µου, είχα την ανάγκη να δώσω λίγη ενέργεια από τον εαυτό µου και την καθηµερινή µου δραστηριότητα και κάπου αλλού. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός αναλαµβάνει την υγειονοµική κάλυψη στο καρναβάλι και στις πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται στις Γιορτές της Παλιάς Πόλης στην Ξάνθη, και ίσως αυτή η εικόνα να αποτέλεσε και το ερέθισµα για να ασχοληθώ, αφού είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τη δράση τους και να σκεφτώ και τη δική µου συµµετοχή.

Έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει κίνδυνος γιατί συνωστίζεται πολύς κόσµος σε ένα µέρος και κάποιος µπορεί να πάθει µια καρδιακή προσβολή, κάποιος να καεί, να τραυµατιστεί από τα γυαλιά, γιατί κάποιοι πίνουν πολύ και χάνουν τον έλεγχο κτλ. Η κάλυψη αυτή µπορεί μεν να είναι διακριτική, εµείς όμως είµαστε πάντα εκεί για να νιώθουν όλοι σίγουροι και ασφαλείς.

Καταρχήν ναι. Είναι όµως και το ότι ανήκω σε αυτούς τους λίγους ροµαντικούς που πιστεύουν ότι µπορεί να αλλάξει ο κόσµος µέσα από τη δράση µας και όχι µε το να καθόµαστε στον καναπέ και να περιµένουµε να γίνουν τα πράγµατα από µόνα τους. Βλέπεις σήµερα ότι, ενώ οι περισσότεροι έχουν όλα τα ερεθίσµατα από την τηλεόραση, το ράδιο, τις εφηµερίδες για να δράσουν, µένουν µε σταυρωµένα τα χέρια και δεν κάνουν τίποτα, παρά µόνο κλείνονται στο γυάλινο κόσµο τους, σε µια καθηµερινή ρουτίνα και κανείς τους δεν θέλει να βγει και να δει τον πραγµατικό κόσµο. Εγώ το είδα σαν µια πρόκληση να σπάσω αυτόν το γυάλινο κόσµο.

Ποτέ δεν είσαι εκατό τοις εκατό σίγουρος και έτοιµος για να αντιµετωπίσεις το κάθε περιστατικό. Το αίσθηµα της ασφάλειας το αποκτάς όσο εκπαιδεύεσαι. Στο επάγγελµά µας είναι απαραίτητη η συνεχής κατάρτιση µε όποιον τρόπο µπορεί ο καθένας να αντλήσει τη γνώση. Εποµένως, ένας ακόµη λόγος για να γίνω εθελοντής Σαµαρείτης στον Ερυθρό Σταυρό ήταν και αυτός, να αυξήσω, δηλαδή, τις γνώσεις µου στις πρώτες βοήθειες και τη διάσωση.

Από τη στιγµή που θα γίνει κάποιος εθελοντής πραγµατικά αλλάζει ο ο εαυτός του. Όταν κάνεις υπηρεσία στο τµήµα Επειγόντων Περιστατικών στο νοσοκοµείο, δεν είσαι πια ο φαρµακοποιός, δεν είσαι ο περιπτεράς, είσαι ο άνθρωπος που θα βοηθήσει έναν άλλον άνθρωπο και θα προσφέρει έτσι τις υπηρεσίες του αφιλοκερδώς στο κοινωνικό σύνολο. Έτσι ξεπερνάς και τον εγωισµό σου. Είναι και αυτό µια πρόκληση.

Ναι, πράγµατι σου δίνει χαρά. Γυρίζεις γεμάτος, ήρεμος ότι έχεις βάλει και εσύ το λιθαράκι σου για να ζήσεις σε µια πιο οργανωμένη και ασφαλή κοινωνία, και αυτό είναι πολύ ωραίο. Υπάρχουν όμως και φορές που νιώθεις πως ό,τι έκανες δεν είναι αρκετό. Δεν φεύγεις πάντα µε το αίσθημα ότι όλα ήταν εντάξει. Μπορεί να πει κάποιος ότι πρόκειται για το μικρόβιο της τελειότητας. Δυστυχώς όμως δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Είναι, στ’ αλήθεια, πολλά αυτά που πρέπει να κάνουµε ακόμη.

Ακριβώς. Και αυτή η εγρήγορση επηρεάζει και την εκπαίδευση η οποία πρέπει να είναι επίσης συνεχής. Έτσι, ανακάλυψα και ότι υπάρχει το σεµινάριο PHTLS για Πρώτες Βοήθειες και Διάσωση σε τροχαία ατυχήµατα και φυσικές καταστροφές, που διοργανώνει το ΕΚΑΒ σε συνεργασία µε την Ελληνική Εταιρεία Πρόληψης και Ιατρικής των Καταστροφών στην Αθήνα και το παρακολούθησα. Αυτό κράτησε για ένα Σαββατοκύριακο. Μας είχαν δώσει το σχετικό βιβλίο δύο μήνες πριν, για να είµαστε προετοιµασµένοι, και εκείνες τις δύο ηµέρες από το πρωί µέχρι το βράδυ υπήρχε συνεχής εκπαίδευση και εξέταση σε θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις. Στο τέλος πήραµε την κάρτα του PHTLS, την οποία πρέπει να ανανεώνουµε κάθε τέσσερα χρόνια µε ένα αντίστοιχο σεµινάριο.

Ευτυχώς, πέρα από κάποια θλαστικά µικροτραύµατα, τίποτε πιο σοβαρό. Παρότι αποτελούµε κοµµάτι της πρωτοβάθµιας περίθαλψης, ο στόχος µας, όταν πρόκειται για ένα βαρύ περιστατικό, κακά τα ψέµµατα, είναι η άµεση διακοµιδή στο τµήµα επειγόντων περιστατικών των νοσοκοµείων. Απλώς για όσο έχεις έναν ασθενή στα χέρια σου στο φαρµακείο, πρέπει να είσαι απολύτως υπεύθυνος και να παρέχεις τις σωστές πρώτες βοήθειες, ώστε να µη χαθεί πολύτιµος χρόνος, γιατί πραγµατικά στα επείγοντα περιστατικά μπορεί να είναι ζήτηµα λεπτών η επιδείνωση της κατάστασης.

Καταρχήν εθελοντές στον Ερυθρό Σταυρό µπορούν να γίνουν άτοµα ηλικίας από 17 έως και 45 χρόνων. Για να δηλώσει κάποιος συµµετοχή, χρειάζεται να προσκοµίσει κάποια πιστοποιητικά υγείας και γραµµατικών γνώσεων. Αυτό όµως που πραγµατικά χρειάζεται είναι να διαθέσεις χρόνο, και αυτός ο χρόνος τελικά είναι και µια µορφή θυσίας. Είναι θυσία όχι µόνο από τον ελεύθερο χρόνο, αλλά και από άλλους τοµείς της προσωπικής σου ζωής.

Ξεκινάµε, λοιπόν, µε 182 ώρες θεωρητικής και πρακτικής γνώσης στις πρώτες βοήθειες και τη διάσωση. Τα µαθήµατα είναι τρίωρα και γίνονται κάθε Δευτέρα και Τετάρτη στο παράρτηµα του Ερυθρού Σταυρού στην Παλιά Πόλη της Ξάνθης. Τµήµα Σαµαρειτών υπάρχει σε 35 πόλεις της χώρας.

Οι θεωρητικές γνώσεις είναι τα πάντα: από την ανατοµία, το τραύµα, την περιποίηση, τους ελαστικούς επιδέσµους, τα κατάγµατα, την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, την αντιµετώπιση ενός επιληπτικού επεισοδίου. Επίσης περιλαµβάνει και πρακτική. Γινόµαστε επίσης και τραυµατιοφορείς, δηλαδή µαθαίνουµε πώς να µεταφέρουµε σωστά χωρίς να προκαλέσουµε µόνιµη ζηµιά σε κάποιο τραυµατία ή πολυτραυµατία µε κατάγµατα.

Μετά την εκπαίδευση των 182 ωρών, ακολουθεί παρακολούθηση 35 τρίωρων µαθηµάτων στο τµήµα Επειγόντων Περιστατικών στο νοσοκομείο για να αποκτήσεις την ικανότητα να βοηθήσεις αν βρεθείς σε φάση που κρίνεται η ανθρώπινη ζωή.

Κατόπιν δίνεις εξετάσεις για να δουν εάν έχεις εµπεδώσει όλα αυτά που διδάχθηκες, και μετά ξεκινάς εθελοντική υπηρεσία σε υγειονομικές, διασωστικές και κοινωνικές αποστολές. Μετά από αυτή τη δεκαπεντάµηνη εκπαίδευση, γίνεται η ορκωμοσία των Σαµαρειτών και -προαιρετικά- ακολουθεί µια τρίµηνη εξειδίκευση στην Πάτρα όπου επιλέγεις να γίνεις είτε ναυαγοσώστης είτε διασώστης πόλης ή ορεινής περιοχής.

Συνήθως προσφέρουµε υγειονοµική κάλυψη υπαίθρου σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, κυρίως σε συναυλίες, αγώνες, σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, στις Γιορτές της Παλιάς Πόλης, στο καρναβάλι, όπου εκεί πλέον, έχοντας τη σιγουριά της θεωρίας και της πράξης, έχοντας έρθει σε επαφή µε το επείγον περιστατικό στο νοσοκοµείο, είσαι πλέον έτοιµος να αντιµετωπίσεις το πραγµατικό περιστατικό στο δρόµο.

Όταν ξεκίνησα, ήµουν ο µόνος φαρµακοποιός. Τώρα έχουν αρχίσει και άλλοι συνάδελφοι, και μάλιστα εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο Φ.Σ. Ξάνθης έχει ανταμείψει αυτήν την προσπάθεια με 3.000€ για την αγορά διασωστικού υλικού στον Ερυθρό Σταυρό.

Καταρχήν είναι υποχρεωτικό να ανανεώνεις συνεχώς αυτά που έχεις µάθει είτε µε την πανελλήνια εκπαίδευση που γίνεται κάθε δύο χρόνια µε τη συνδροµή του Γερµανικού Ερυθρού Σταυρού, που είναι από τους πιο οργανωµένους και καταρτισµένους, είτε µε παρακολουθήσεις που γίνονται κάθε χρόνο, είτε µε επαναλαµβανόµενα σεµινάρια. Αυτό είναι πολύ σηµαντικό. Μακάρι να γινόταν και στο επάγγελμά μας. Η ανώτερη βαθµίδα είναι να γίνεις εκπαιδευτής, αλλά αυτό θέλει πολλές ώρες προσφοράς. Σκεφτείτε ότι τώρα ο Ερυθρός Σταυρός έχει αναλάβει να διδάσκει στα σχολεία µαθήµατα Πρώτων Βοηθειών. Αυτό σηµαίνει ότι κάποιες πρωινές ώρες θα έπρεπε να ήµουν εκεί.

Εγώ αναζητώ τη γνώση και µέσα από αυτή την παροχή και εφαρµογή της γνώσης στο συνάνθρωπο και στην κοινωνία, µέχρι στιγµής νιώθω γεµάτος. Δεν µε νοιάζει να γίνω εκπαιδευτής ή αρχηγός ή οτιδήποτε άλλο.

Ναι. Οι εκπαιδευτές είναι εθελοντές. Υπάρχει και ο αρχηγός όµως σε κάθε τοπικό παράρτηµα που είναι έµµισθος, γιατί πραγµατικά δεν µπορεί να λειτουργήσει σε κάποιο άλλο επάγγελµα, επειδή απασχολείται εκεί σε εικοσιτετράωρη βάση. Πρόκειται για άτοµα που έχουν παρακολουθήσει όλες τις εκπαιδεύσεις και έχουν εθελοντική δράση σε καταστροφές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Εµένα η συµµετοχή µου είναι στο τµήµα Επειγόντων Περιστατικών. Η υπηρεσία εκεί δεν είναι υποχρεωτική. Προσπαθώ µία φορά τουλάχιστον την εβδοµάδα να είµαι εκεί, εκτός εάν υπάρχει κάποια υπηρεσία υπαίθρου, που μπορεί να είναι, για παράδειγμα, υγειονοµική κάλυψη σε κάποιους αγώνες στο κολυµβητήριο.

Στις μεγάλες εκδηλώσεις, τις Γιορτές της Παλιάς Πόλης, το Καρναβάλι και στο τμήμα Επειγόντων Περιστατικών στο νοσοκομείο την υγειονομική κάλυψη έχει αναλάβει αποκλειστικά ο Ερυθρός Σταυρός. Βέβαια υπάρχουν και άλλες οργανωμένες εθελοντικές οµάδες. Στην Ξάνθη, για παράδειγμα, όσον αφορά τον τοµέα των Πρώτων Βοηθειών και Διάσωσης, έχουµε και την Ελληνική Οµάδα Διάσωσης.

Δεν επιτρέπεται να δίνουµε φάρµακα! Ωστόσο έχουµε για ώρα ανάγκης τα πολύ απλά: παυσίπονα, φάρµακο για δηλητηριάσεις, για µια γαστρεντερίτιδα κτλ. Τα υπόλοιπα είναι γάζες, επίδεσµοι, οξυζενέ, αντισηπτικά, αυχενικά κολάρα, αλουµινοκουβέρτα, λίγη ζαχαρίτσα για κάποιον που µπορεί να παρουσιάσει υπογλυκαιµία κ.ά.

Στο «Γνώση και Πράξη», που είναι το θεωρητικό βιβλίο µας, υπάρχει κεφάλαιο µε τα φάρµακα που µπορούν να δώσουν οι διασώστες σε εξειδικευµένες περιπτώσεις. Για ένα φαρµακοποιό αυτό είναι το πιο εύκολο κεφάλαιο. Τα άλλα είναι τα πιο δύσκολα, γιατί πέρα από ένα µάθηµα πρώτων βοηθειών στο πανεπιστήµιο δεν έχουµε διδαχθεί κάτι επιπλέον για τη διάσωση.

Ναι. Μου αρέσει η κολύµβηση, το ποδήλατο, η ανάβαση στο βουνό, ασχολούµαι και µε extreme sports, οπότε διατηρώ ένα επίπεδο φυσικής κατάστασης. Παίρνω και τις βιταµίνες µου από το φαρµακείο (γέλιο)! Νοµίζω ότι κάθε άνθρωπος που ασχολείται µε τη διάσωση µπαίνει σε δύσκολες συνθήκες όπου απαιτείται πέρα από την ψυχική δύναµη και σωµατική. Φανταστείτε ότι στο σεισµό της Ιταλίας επί εικοσιτετραώρου βάσεως οι εθελοντές προσπαθούσαν να γλιτώσουν τους ανθρώπους, γιατί κάθε δευτερόλεπτο µετράει.

Γιατί το Σώμα Εθελοντών Σαμαρειτών και Διασωστών είναι η μεγαλύτερη και πιο αξιόπιστη εθελοντική δύναμη πρώτων βοηθειών και διάσωσης στην Ελλάδα. Σίγουρα και οι γνώσεις από το Πανεπιστήμιο σε φτάνουν μέχρι ένα σημείο, αλλά από εκεί και πέρα όμως, πρέπει να είναι πιο εξειδικευμένες για να απλώσεις το χέρι µε σιγουριά και αυτόν που θα πιάσεις να τον κρατήσεις σφιχτά και να τον σώσεις!

Στον εθελοντισµό, και ειδικότερα στον Ερυθρό Σταυρό, άτομα διαφορετικής ηλικίας, διαφορετικών εμπειριών, επαγγελμάτων και θρησκείας έχουν ένα στόχο που τους ενώνει πέρα από τις όποιες διαφορές τους: την πρόληψη και την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου, χωρίς διακρίσεις.