Σε μία 87σέλιδη έρευνα, ο φαρμακοποιός Γιάννης Δαγρές, μεταξύ άλλων, αναλύει τις συνέπειες εφαρμογής των μέτρων απορρύθμισης στα φαρμακεία (απελευθερώσεις) που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα εξαιτίας των Εκθέσεων του ΟΟΣΑ.
Όπως επισημαίνει υπάρχουν μια σειρά από
θεμελιώδεις λόγους που εξηγούν γιατί οι προτάσεις αυτές
ήταν λανθασμένες και γιατί η εφαρμογή τους θα αποτύχαινε στην πράξη.
1. Τα φαρμακεία είναι ειδικού τύπου επιχειρήσεις
Τα φαρμακεία, παρά τα αρκετά κοινά που έχουν με τα καταστήματα λιανικής πώλησης αγαθών, έχουν συνάμα και σημαντικές διαφορές: «Παρά το πλήθος των διαφορετικών μεταξύ τους προϊόντων που διακινούν, δεν παύει η κύρια αποστολή τους, ο κύριος όγκος των δραστηριοτήτων τους και η κύρια πηγή εσόδων τους να είναι η χορήγηση φαρμάκων, ειδικά μέσω ιατρικών συνταγών που αποζημιώνονται από το Ασφαλιστικό Σύστημα της χώρας. Υπόκεινται δηλαδή, κατά το πλείστον, στους ειδικούς κανόνες λειτουργίας και όρους διακίνησης αγαθών που αυτοδικαίως επιβάλλει το Κράτος».2. Τα φαρμακεία είναι επιχειρήσεις «εντάσεως εργασίας»
Τα φαρμακεία είναι ταυτόχρονα επιχειρήσεις «εντάσεως εργασίας» και όχι κεφαλαίου.
Δεν ανήκουν δηλαδή στον πρωτογενή τομέα της Οικονομίας, ούτε μπορούν να
τύχουν μεταχείρισης αντίστοιχης με εκείνη των παραγωγικών μονάδων ή εταιρειών.
«Εντάσεως εργασίας» σημαίνει ότι προκειμένου να λειτουργούν επαρκώς και να
αναπτυχθούν, δεν μπορούν να αυτοματοποιηθούν στον τρόπο λειτουργίας τους
μέσω επένδυσης σε εξοπλισμό, παρά μόνο ως ένα πολύ μικρό και ανελαστικό
σημείο, αλλά αντιθέτως είναι υποχρεωμένα να εξαρτώνται άρρηκτα από την
παρουσία πολυπληθούς προσωπικού ανά αριθμό εξυπηρετούμενων επισκεπτών και
μάλιστα προσωπικού υψηλής εκπαίδευσης και εξειδίκευσης.
Ο συνδυασμός των
δύο παραπάνω δομικών χαρακτηριστικών των φαρμακείων τα καθιστά απολύτως
ακατάλληλα για πολιτικές και κατευθύνσεις συγκεντροποίησης και καθετοποίησης.
3. Τα φαρμακεία προσφέρουν καινοτόμες υπηρεσίες
Τα φαρμακεία είναι χώροι εφαρμοσμένης επιστημονικής (φαρμακευτικής) πρακτικής,
που περιλαμβάνει όλες εκείνες τις διεθνώς αναγνωρισμένες και συνεχώς εξελισσόμενες
υπηρεσίες που παρέχονται στο κοινό από τα κοινοτικά φαρμακεία και αποτελούν
τον κατ΄ εξοχήν τομέα εφαρμοσμένης καινοτομίας στα φαρμακεία, «παράγοντας
χειροπιαστές υπεραξίες για το Σύστημα Υγείας, προς όφελος των Προϋπολογισμών
Υγείας […] και έτσι κατ’ επέκταση και υπέρ της συνολικής ευζωΐας του πληθυσμού».
Συμπεράσματα: Ανεπαρκείς τεχνοκρατικά οι Εκθέσεις του ΟΟΣΑ για τη λειτουργία των φαρμακείων
- Καμία άλλη ιδιωτική επιχείρηση διακίνησης αγαθών δεν δραστηριοποιείται σε ένα χώρο στον οποίο το ζητούμενο δεν είναι η αναζήτηση της οικονομικής ανάπτυξης με τη συμβατική έννοια του όρου, αλλά αντιθέτως η Πολιτειακώς ελεγχόμενη, με μέτρο, με συνταγματικά και συλλογικά θεμελιωμένη κοινωνική ευαισθησία, με έμφαση στην ασφάλεια και στην αποτελεσματικότητα. Αυτός είναι και ο πρωταρχικός και κύριος λόγος που οι προτάσεις του ΟΟΣΑ ήταν καταδικασμένες σε αποτυχία (πχ. ιδιοκτησιακό καθεστώς, ΜΥΣΥΦΑ, ωράριο, ελαστικοποίηση όρων προβολής ΜΥΣΥΦΑ και συμπληρωμάτων διατροφής) ή είναι υπό εξέταση με επιφύλαξη (πχ. αποστασιακές ρυθμίσεις στις αδειοδοτήσεις).
- Πανελλήνια έρευνα για τα κριτήρια που το κοινό επιλέγει φαρμακείο έδειξε ότι αυτά είναι η απόσταση, η εμπιστοσύνη και η ποιότητα εξυπηρέτησης. Συνεπώς οι αλλαγές που συνέβησαν στα φαρμακεία ήταν εκ προοιμίου καταδικασμένες σε αποτυχία, διότι «δεν έπεισαν την κοινή γνώμη, καθώς έρχονταν σε αντίθεση με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κόσμου και εύλογα αντιμετωπίστηκαν με δυσπιστία και επιφύλαξη».
- Η απουσία οποιασδήποτε νύξης των Εκθέσεων ΟΟΣΑ σε καινοτόμα και πολλά υποσχόμενα αντικείμενα φαρμακευτικής φύσεως, όπως είναι οι υπηρεσίες (που ήδη ωριμάζουν στην πράξη ως εφαρμοσμένες και αναγνωρισμένες πρακτικές στο εξωτερικό, εξοικονομώντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως) αποτελεί αδιαμφισβήτητη απόδειξη του πόσο παρωχημένη, κοντόφθαλμη και ανεπαρκής τεχνοκρατικά ήταν η φιλοσοφία και ο τρόπος ενασχόλησης των Εκθέσεων αυτών με τα φαρμακεία στην Ελλάδα