Στο περιθώριο της συνάντησης στη Μάλτα (8-9/5/2017) Ευρωπαίων Υπουργών Υγείας με εκπροσώπους της φαρμακοβιομηχανίας, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη 6 χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου (Μάλτα, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος, Ισπανία, Πορτογαλία) με θέμα τη διακρατική συνεργασία και το συντονισμό για την καλύτερη δυνατή πρόσβαση των πολιτών στα αναγκαία φάρμακα, σε προσιτές τιμές για τα Συστήματα Υγείας.
Η σύσκεψη αυτή κατέληξε στην ακόλουθη κοινή Διακήρυξη (Διακήρυξη της Μάλτας):
«Εμείς, οι Υπουργοί Υγείας της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας, έχοντας επίγνωση της σημασίας της εγγυημένης πρόσβασης των ασθενών σε νέα καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, με ταυτόχρονα διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων υγείας μας, συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε με πλήρη εμπιστοσύνη, πίστη, αλληλεγγύη και διαφάνεια για καλύτερη πρόσβαση στα φάρμακα.
Εκφράσαμε μια σαφή πολιτική βούληση για τη σύσταση μιας Τεχνικής Επιτροπής προς διερεύνηση πιθανών τρόπων εθελοντικής συνεργασίας, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά τα εξής: διάχυση πληροφοριών, αναγνώριση καλών πρακτικών, ανίχνευση οριζόντων (horizon scanning) για καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, διερεύνηση πιθανών μηχανισμών για διαπραγματεύσεις τιμών και κοινές προμήθειες.
Η εν λόγω συνεργασία είναι ανοιχτή στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ».
Στην εισήγησή του ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός τόνισε:
«Η φαρμακοβιομηχανία παράγει καινοτόμα φάρμακα που μπορούν να συμβάλλουν στην ανακούφιση των ασθενών και να επηρεάσουν την πρόγνωση ή ακόμα και να θεραπεύσουν σοβαρά και απειλητικά νοσήματα, αλλά η πρόσβαση των ανθρώπων σε αυτά -ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες- δεν είναι αυτονόητη ούτε δεδομένη. Το σημερινό νομικό καθεστώς προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων, οι προσπάθειες παράτασης της περιόδου προστασίας της πατέντας, η τάση «ορφανοποίησης» αρκετών φαρμάκων, είναι σε ανισορροπία με την προσβασιμότητα και την προσιτή τιμή των φαρμάκων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα νέα αποτελεσματικά φάρμακα για τη χρόνια ηπατίτιδα C, τα οποία αντί να δημιουργούν «ευφορία» στην επιστημονική κοινότητα και στις κυβερνήσεις, προκαλούν «πονοκέφαλο», επειδή έχουν απαγορευτική τιμή για να καλυφθούν όλοι οι ασθενείς που έχουν θεραπευτική ένδειξη.
Επίσης ο υπουργός ανέφερε ότι στόχος/πρόκληση της ελληνικής κυβέρνησης είναι ηκαθολική και ισότιμη κάλυψη των τεκμηριωμένων φαρμακευτικών αναγκών του πληθυσμού, με ταυτόχρονη προστασία των οικονομικά αδύναμων πολιτών από δυσβάστακτες επιβαρύνσεις, στον οποίο θα συμβάλλει:
- η αξιολόγηση φαρμακευτικής καινοτομίας
- η αναβάθμιση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων
- ο αποτελεσματικός μηχανισμός διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης για τα νέα ακριβά φάρμακα (για 1ηφορά θωρακίζεται θεσμικά η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ).
- η δημοσιοποίηση των σχέσεων φαρμακευτικών εταιρειών με γιατρούς και επιστημονικές εταιρείες.