Έξαρση λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο στην Ελλάδα

'Aλλος ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του από στρεπτόκοκκο στη χώρα μας. Πρόκειται για ασθενή 28 ετών που κατέληξε από σηψαιμία στο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης και έρχεται να προστεθεί στον πρόσφατο θάνατο ενός 9χρονου παιδιού στο Διδυμότειχο από τη σοβαρότερη μορφή της λοίμωξης που οφείλεται στον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α (Invasive Group A Streptococcus, iGAS). 

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, ιδιαίτερα από τον Σεπτέμβριο του 2022 και μετά, ευρωπαϊκές χώρες κατέγραψαν αύξηση στον αριθμό των κρουσμάτων αλλά και των θανάτων από iGAS σε παιδιά ηλικίας κάτω των δέκα ετών, ενώ το τελευταίο διάστημα υπάρχει έξαρση σε παιδιά και σε ενήλικες και στη χώρα μας. Αυτό έχει οδηγήσει και στην απόφαση του ΕΟΔΥ να δηλώνονται όλα τα σχετικά περιστατικά ήδη από την περσινή χρονιά. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα (έως τις 11 Ιανουαρίου), έχουν δηλωθεί στον ΕΟΔΥ 89 περιστατικά iGAS, 40 σε ενήλικες και 49 σε παιδιά ηλικίας κυρίως κάτω των δέκα ετών. Μεταξύ των περιστατικών περιλαμβάνονται 22 θάνατοι, 10 σε παιδιά ηλικίας δώδεκα μηνών έως οκτώ ετών και 12 σε ενήλικες, οι περισσότεροι εκ των οποίων είχαν υποκείμενα νοσήματα.

Ο ΕΟΔΥ συνιστά την παρακολούθηση των στενών επαφών των ασθενών για 30 ημέρες από την επαφή και τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης σε όσους εξ αυτών βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο νόσησης.

Αύξηση και των κρουσμάτων ιλαράς αναμένουν οι επιστήμονες

Με απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας για την ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού και την αντιμετώπιση πιθανών κρουσμάτων ιλαράς, υπό το συντονισμό της Καθηγήτριας Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, μέλους της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών (ΕΕΕ) και αναπληρωματικού μέλους ΔΣ ΕΟΔΥ, Βασιλικής Παπαευαγγέλου. Η σύσταση της ομάδας εργασίας κρίθηκε σκόπιμη καθώς υπάρχουν αναφορές για έξαρση κρουσμάτων ιλαράς στη Ρουμανία με περισσότερα από 3.000 δηλωθέντα κρούσματα, στη Γαλλία, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Αυστρία.

Στη χώρα μας, η τελευταία επιδημική έξαρση ιλαράς σημειώθηκε το 2017-2018 με περισσότερα από 3200 κρούσματα, ενώ τα έτη 2022 και το 2023 δεν αναφέρθηκε κανένα κρούσμα. Τα δυο έως τώρα καταγεγραμμένα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα εντός του 2024 αφορούσαν ενήλικες με πρότερη επαφή με άτομο που διαμένει σε χώρα με έξαρση κρουσμάτων ιλαράς. Διερευνάται η πιθανότητα και άλλων δύο κρουσμάτων μεταξύ των επαφών των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό). Ήδη την Παρασκευή 02/02/2024 πραγματοποιήθηκε η πρώτη διαδικτυακή συνάντηση των μελών της ομάδας εργασίας με σκοπό να εκτιμηθεί ο κίνδυνος έξαρσης κρουσμάτων στη χώρα μας και να προταθούν συγκεκριμένες δράσεις πρόληψης και ελέγχου της διασποράς του νοσήματος.

Με βάση τα διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα και την υψηλή μεταδοτικότητα του νοσήματος η πιθανότητα εμφάνισης κρουσμάτων κρίνεται υψηλή. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα οροεπιδημιολογικής μελέτης αποτύπωσης της ανοσίας έναντι της ιλαράς το διάστημα 2020-2021, η ανοσία του ελληνικού πληθυσμού κρίνεται ικανοποιητική αφού το 89,8% των συμμετεχόντων στη μελέτη είχαν αντισώματα έναντι της ιλαράς (προστασία από τη νόσο), είτε μέσω παρελθούσας νόσησης είτε μέσω εμβολιασμού. Σύμφωνα με τα παραπάνω, καθίσταται φανερό ότι στην παρούσα φάση δεν υφίσταται λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας, όμως οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση και ο πληθυσμός της χώρας μας να είναι ενήμερος και να ακολουθήσει τις συστάσεις των αρμοδίων αρχών.

Για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο έξαρσης κρουσμάτων ιλαράς αποφασίστηκαν τα παρακάτω μέτρα κατά σειρά προτεραιότητας:

1. Ενημέρωση του πληθυσμού για τον έλεγχο της εμβολιαστικής του κάλυψης και την έγκαιρη ολοκλήρωση του εμβολιασμού με δύο δόσεις, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, σε περίπτωση που δεν έχει αυτός ολοκληρωθεί και δεν υπάρχει προηγούμενη καταγεγραμμένη νόσηση.

2. Επιπλέον δράσεις ενημέρωσης με τη συνεργασία των ΥΠΕ, των Δήμων και των τοπικών ιατρικών συλλόγων στις περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.

3. Συνεργασία του ΕΟΔΥ με τη ΜΚΟ «Υγεία για Όλους» για τη διενέργεια μαζικού εμβολιασμού σε καταυλισμούς Ρομά με τη συνδρομή των ΚΟΜΥ. Για το σκοπό αυτό ο ΕΟΔΥ θα προμηθευτεί εμβόλια ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας.

4. Ενημέρωση κέντρων φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, παρότι οι φιλοξενούμενοι είναι κατά κανόνα εμβολιασμένοι, εξαιτίας της κινητικότητας του πληθυσμού και του συγχρωτισμού που ευνοεί τη μετάδοση.

5. Ενημέρωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και εκτίμηση της εμβολιαστικής τους κάλυψης.

6. Ενημέρωση ταξιδιωτών ώστε να ολοκληρώνουν τον εμβολιασμό έναντι της ιλαράς πριν από το ταξίδι τους, ιδιαίτερα αν πρόκειται να ταξιδέψουν σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων, σε συνεργασία με τα ταξιδιωτικά γραφεία τουρισμού.

Αποφασίστηκε η Ομάδα εργασίας να συνεδριάζει κατά τακτά χρονικά διαστήματα για το συντονισμό των αναφερόμενων δράσεων με βάση και τα δεδομένα των συστημάτων επιτήρησης του ΕΟΔΥ.