Ενιαίο τέλος ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.)

Νόµος 3634 / 2008 (Φ.Ε.Κ. 9/Α΄/29-1-2008)

Από το έτος 2008 καθιερώνεται η επιβολή ενός νέου φόρου, του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.).

Το τέλος αυτό θα επιβάλλεται κάθε χρόνο στην ακίνητη περιουσία που έχουν στην κατοχή τους την 1η Ιανουαρίου κάθε χρόνου τα φυσικά ή νοµικά πρόσωπα.

Στην έννοια της ακίνητης περιουσίας περιλαµβάνονται τα εξής εµπράγµατα δικαιώµατα:

• της πλήρους κυριότητας, ψιλής κυριότητας και της επικαρπίας
• το δικαίωµα της αποκλειστικής χρήσης σε ακάλυπτο χώρο οικοδοµής κοινόκτητου τµήµατος υπογείου, πυλωτής ή δώµατος που χρησιµοποιούνται ως: l θέση στάθµευσης l δεξαµενή κολύµβησης (πισίνα) και l βοηθητικός χώρος.

Σύµφωνα µε τον αστικό κώδικα, ακίνητα είναι µόνο το έδαφος και τα συστατικά του µέρη.

Συστατικά µέρη του εδάφους είναι τα πράγµατα που δεν µπορούν να αποχωρισθούν από το κύριο πράγµα, χωρίς να υποστούν βλάβη τα ίδια ή το κύριο πράγµα ή να αλλοιωθεί η ουσία ή ο προορισµός τους.

Σε περίπτωση που η επικαρπία και η ψιλή κυριότητα ανήκουν σε διαφορετικά πρόσωπα, φορολογούνται τόσο ο επικαρπωτής όσο και ο ψιλός κύριος, αλλά φορολογούνται καθένας χωριστά για το εµπράγµατο δικαίωµα που τους αναλογεί.

Υποκείµενοι του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων

Στο Ενιαίο Τέλος Ακινήτων υπόκεινται όλα τα φυσικά ή νοµικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια, την κατοικία ή την έδρα τους, και φορολογούνται για την ακίνητη περιουσία που έχουν στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας ανεξαρτήτως των µεταβολών που µπορεί να επέλθουν κατά τη διάρκεια του έτους αυτού.
Παράδειγµα: Το φυσικό πρόσωπο Α µεταβιβάζει ένα ακίνητο στο φυσικό πρόσωπο Β την 20η Φεβρουαρίου 2008. Υπόχρεος για το Ε.Τ.ΑΚ. του έτους 2008 είναι το φυσικό πρόσωπο Α. Το φυσικό πρόσωπο Β θα είναι υπόχρεο για το Ε.Τ.ΑΚ. του έτους 2009, εφόσον το έχει στην κατοχή του την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας.

Προσδιορισµός αξίας ακινήτων

Για τον υπολογισµό του Ε.Τ.ΑΚ. λαµβάνονται υπόψη τα ακίνητα ή τα εµπράγµατα δικαιώµατα κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας.

Φορολογητέα αξία ακινήτων ή εµπράγµατου δικαιώµατος σε ακίνητα των φυσικών προσώπων

• Στις περιοχές όπου εφαρµόζεται το αντικειµενικό σύστηµα προσδιορισµού αξίας ακινήτων, η αξία των οικοπέδων καθορίζεται µε τις αντικειµενικές αξίες.
• Στις περιοχές όπου δεν εφαρµόζεται το αντικειµενικό σύστηµα, η αξία των οικοπέδων καθορίζεται µε απόφαση του υπουργού Οικονοµίας και Οικονοµικών, µε βάση την κατώτερη τιµή ανά τετραγωνικό µέτρο οικοπέδου του δήµου ή της κοινότητας.

Για τον καθορισµό της αξίας της επικαρπίας, ανεξάρτητα αν αυτή είναι ορισµένου ή αορίστου χρόνου ή ισόβια, γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Κληρονοµιών-Δωρεών-Γονικών Παροχών.

Ειδικότερα, σε περίπτωση διαχωρισµού της επικαρπίας από την κυριότητα, η αξία επικαρπίας και ψιλής κυριότητας υπολογίζονται ως εξής:
• Εφόσον ο επικαρπωτής είναι φυσικό πρόσωπο, η αξία της επικαρπίας είναι το ποσοστό της αξίας της πλήρους κυριότητας ανάλογα µε την ηλικία αυτού και ορίζεται ως ακολούθως:
  » Επικαρπωτής µέχρι 20 ετών τα 8/10
  » Επικαρπωτής πάνω από 20 µέχρι 30 ετών τα 7/10
  » Επικαρπωτής πάνω από 30 µέχρι 40 ετών τα 6/10
  » Επικαρπωτής πάνω από 40 µέχρι 50 ετών τα 5/10
  » Επικαρπωτής πάνω από 50 µέχρι 60 ετών τα 4/10
  » Επικαρπωτής πάνω από 60 µέχρι 70 ετών τα 3/10
  » Επικαρπωτής πάνω από 70 µέχρι 80 ετών τα 2/10
  » Επικαρπωτής πάνω από 80 ετών το 1/10
• Αξία ψιλής κυριότητας είναι αυτή που προκύπτει αν από την αξία της πλήρους κυριότητας αφαιρεθεί η αξία της επικαρπίας, όπως προσδιορίζεται παραπάνω.

Κύρια κατοικία φυσικών προσώπων

Η κύρια κατοικία των φυσικών προσώπων µε εµβαδόν µέχρι 200 τ.µ. απαλλάσσεται από το Ε.Τ.ΑΚ. και η αξία της δεν υπόκειται στο τέλος µέχρι το ποσό των 300.000 €.
Αν το εµβαδόν της κύριας κατοικίας υπερβαίνει τα 200 τ.µ. ή η αξία της υπερβαίνει τα 300.000 €, το υπερβάλλον ποσό υπόκειται στο ενιαίο τέλος ακινήτων.
Η απαλλαγή της κύριας κατοικίας δε χορηγείται σε φυσικά πρόσωπα που κατοικούν στο εξωτερικό.

Έννοια κύριας κατοικίας

• Ως κύρια κατοικία για τον άγαµο ορίζεται η κατοικία που του ανήκει κατά πλήρη κυριότητα ή η κατοικία της οποίας έχει το εµπράγµατο δικαίωµα της επικαρπίας και στην οποία ιδιοκατοικεί.
• Ως κύρια κατοικία για τους έγγαµους θεωρείται η κατοικία της οποίας η πλήρης κυριότητα ή το εµπράγµατο δικαίωµα της επικαρπίας ανήκει στον υπόχρεο ή στη σύζυγό του ή στα προστατευόµενα, κατά τον Κώδικα φορολογίας εισοδήµατος, τέκνα και στην οποία και ιδιοκατοικούν.

Ειδική ρύθµιση για το 2008

Ειδικά για το έτος 2008, για τα φυσικά πρόσωπα, άγαµα ή έγγαµα, αφαιρείται από τη µεγαλύτερης αξίας κατοικία ποσόν µέχρι 300.000 ευρώ.
'Αλλες απαλλαγές για το Ε.Τ.ΑΚ. δεν ισχύουν.

Υπολογισµός του Ε.Τ.ΑΚ. των φυσικών προσώπων
Η ακίνητη περιουσία κάθε φυσικού προσώπου φορολογείται χωριστά.
Το τέλος υπολογίζεται επί της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή διαµορφώνεται µετά την αφαίρεση της αξίας της κύριας κατοικίας µε συντελεστή ένα τοις χιλίοις (0,1%).
Το τέλος που αναλογεί στη συνολική αξία των κτισµάτων που υπόκεινται στη φορολογία δεν µπορεί να είναι µικρότερο από 1 € ανά τ.µ. µε εξαίρεση:
• τα ηµιτελή κτίρια
• τους βοηθητικούς χώρους
• τα κτίσµατα που βρίσκονται σε δηµοτικά ή κοινοτικά διαµερίσµατα µε πληθυσµό σύµφωνα µε την τελευταία απογραφή, κάτω των 1.000 κατοίκων
• τα γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίρια.