Ένας στους τρεις 65χρονους πέφτει τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο

Ο λαός συνηθίζει να λέει ότι οι μεγάλοι άνθρωποι φεύγουν από πέσιμο και μάλλον αυτό έχει δόση αλήθειας. Οι πτώσεις των ηλικιωμένων, σε συνδυασμό με την οστεοπόρωση, αποτελούν ένα επικίνδυνο «κοκτέιλ» με δυσμενή, πολλές φορές, έκβαση. Σύμφωνα με το αμερικανικό κέντρο πρόληψης νοσημάτων,  το 2014 σημειώθηκαν πτώσεις σε 29 εκατομμύρια ενήλικες, οι οποίες προκάλεσαν 7 εκατομμύρια τραυματισμούς και κόστισαν στο εθνικό σύστημα υγείας 31 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Δυστυχώς, σύμφωνα με τα στοιχεία, στον πρώτο χρόνο το 25,2% των ασθενών με κάταγμα απεβίωσε, συγκριτικά με το 4% που απεβίωσε χωρίς κάταγμα.

Όπως εξηγεί ο Γιώργος Η. Γουδέβενος, φυσικοθεραπευτής, Dr manual medicine, επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Κρήτης, «πολλοί ηλικιωμένοι που πέφτουν, ακόμη και αν δεν τραυματιστούν, φοβούνται μήπως ξαναπέσουν. Αυτός ο φόβος μπορεί να αναγκάσει κάποιον να μειώσει τις καθημερινές του δραστηριότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όταν ένα άτομο είναι λιγότερο δραστήριο, να γίνεται πιο αδύναμο, κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες των πτώσεων.

Καταστάσεις που αυξάνουν τις πιθανότητες πτώσεων

•  Αδυναμία των κάτω άκρων με ή χωρίς πόνο στη βάδιση και ταυτόχρονα δυσκολία ισορροπίας.
•  Έλλειψη βιταμίνης D.
•  Χρήση φαρμάκων, όπως ηρεμιστικά, αντικαταθλιπτικά, ακόμη και από ορισμένα μη συνταγογραφούμενα.
•  Προβλήματα όρασης και ακοής.
•  Κίνδυνοι πτώσης στο σπίτι λόγω σπασμένων ή ανομοιόμορφων σκαλιών ή ανισόπεδων δαπέδων, ακατάλληλων υποδημάτων, χαλιών ή μοκετών, καθώς και κακής διαρρύθμισης του χώρου.
•  Προβλήματα στη σπονδυλική στήλη (γεροντική κύφωση, σκολίωση και άλλα).
• Οι περισσότερες πτώσεις συμβαίνουν από συνδυασμό παραγόντων. Όσο περισσότερους παράγοντες εμφανίζει ένα άτομο, τόσο πιο πιθανό είναι να πέσει.

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας

Υπάρχουν πολλά τεκμηριωμένα δεδομένα φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης, που, με την εφαρμογή τους, μειώνουν τις πιθανότητες των πτώσεων. «Οι φυσικοθεραπευτές επιστρατεύουν στρατηγικές και μεθόδους για να παροτρύνουν τους ηλικιωμένους να συμμετέχουν ενεργά σε προγράμματα αποκατάστασης, σεβόμενοι πάντα τις πεποιθήσεις, τις νοοτροπίες και τις ιδιαιτερότητες αυτών. Στη συνέχεια θα πρέπει να παροτρυνθούν οι ασθενείς για την υιοθέτηση ενός πιο ενεργού τρόπου ζωής», υπογραμμίζει ο ειδικός.

Και συνεχίζει: «Για την αποφυγή της πτώσης, τα άτομα με προβλήματα όρασης πρέπει να έχουν ένα επαρκές οπτικό πεδίο, για να μπορούν να ξεχωρίζουν τις περιβαλλοντικές αλλαγές (π.χ. ανομοιόμορφες ή ολισθηρές επιφάνειες).  Επίσης σημαντικός παράγοντας, που μειώνεται με την έλλειψη κίνησης, είναι η ιδιοδεκτικότητα (συνειδητοποίηση του πού βρίσκονται τα μέρη του σώματος στον χώρο). Μεγάλο ρόλο παίζουν και τα μειωμένα - λόγω ηλικίας - αντανακλαστικά (μυϊκή συναρμογή) ως προς τον χρόνο αντίδρασης για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων διαταραχών, ενώ η μυϊκή δύναμη είναι σημαντική για την συγκράτηση του βάρους ενάντια στην βαρύτητα». Η χρήση βακτηρίας (μπαστουνιού) μπορεί να προλάβει πολλές πτώσεις και τραυματισμούς.

Επιπλέον ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να ελέγξει και να διορθώσει τη στάση του σώματός σας, σε συνδυασμό και με την βελτίωση της ισορροπίας, επιτυγχάνοντας τον συντονισμό αυτών των λειτουργιών. Η φυσικοθεραπεία, εξελισσόμενη αλματωδώς μέσα από εξειδικευμένες τεχνικές και μεθόδους, επιτυγχάνει την πρόληψη, την αποκατάσταση και την επαναφορά των τραυματολογικών ασθενών, στην αντιμετώπιση των δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής στην εργασία, στην κοινωνία και στην προσωπική τους ζωή.