Ελπίδες για φάρμακα που θα εξουδετερώνουν τα ανθεκτικά βακτήρια

Ο στρεπτόκοκκος της πνευμονίας (Streptococcus pneumoniae) στον οποίον επικεντρώθηκαν οι Βρετανοί επιστήμονες είναι υπαίτιος για 5 εκατ. θανάτους παιδιών το χρόνο σε πα­γκόσμιο επίπεδο. Τα τελευταία χρόνια αποτελεί ένα από τα βακτήρια που έχουν γίνει ανθεκτικά σε ένα από τα παλαιότερα και δοκιμασμένα αντιβιοτικά, την πενικιλίνη.

«Ένεση ζωής» σε αντιβιοτικά όπως η πενικιλίνη που χάνουν την αποτελεσματικότητά τους εξαιτίας της ανάπτυξης της βακτηριακής ανθεκτικότητας, ελπίζουν ότι θα δώσουν επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Γουόργουικ στη Βρε­τανία. Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύ­εται στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Biological Chemistry», αναμένεται να ανοίξει το δρόμο για το σχεδιασμό φαρμάκων που θα είναι αποτελεσματικά ενάντια σε αυτού του είδους τα ανθεκτικά βακτήρια, συμπεριλαμβανομένου του υπεύθυνου για πλήθος νοσοκομειακών λοιμώξεων βακτηρίου MRSA.

Ο στρεπτόκοκκος της πνευμονίας (Streptococcus pneumoniae) στον οποίον επικεντρώθηκαν οι Βρετανοί επιστήμονες είναι υπαίτιος για 5 εκατ. θανάτους παιδιών το χρόνο σε πα­γκόσμιο επίπεδο. Τα τελευταία χρόνια αποτελεί ένα από τα βακτήρια που έχουν γίνει ανθεκτικά σε ένα από τα παλαιότερα και δοκιμασμένα αντιβιοτικά, την πενικιλίνη.

Η πενικιλίνη δρα εμποδίζοντας το σχηματισμό ενός κύριου «δομικού λίθου» των κυτταρικών τοιχωμάτων των βακτηρίων που ονομάζεται πεπτιδογλυκάνη. Η πεπτιδογλυκάνη είναι άκρως σημαντική, καθώς δημιουργεί ένα προστατευτικό δίχτυ γύρω από το βακτηριακό κύτταρο που κατά τα άλ­λα είναι ιδιαίτερα εύθραυστο.

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται MurM και η οποία έχει συνδεθεί με αλλαγές στο χημικό προφίλ της πεπτιδογλυκάνης, όπως έχει παρατηρηθεί σε ασθε­νείς με ανθεκτικό στην πενικιλίνη στρε­πτόκοκκο της πνευμονίας. Ανακάλυ­ψαν ότι η πρωτεΐνη δρούσε ως ένζυμο, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στο σχη­ματισμό δομών εντός της πεπτιδογλυκάνης, οι οποίες της χάριζαν μεγαλύ­τερη ανθεκτικότητα.

Όσο υψηλότερα ήταν τα επίπεδα δραστηριότητας της MurM τόσο ισχυ­ρότερη γινόταν η πεπτιδογλυκάνη. Αυ­τό μεταφραζόταν και σε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα του βακτηρίου στο αντι­βιοτικό.

Η ερευνητική ομάδα προχώρησε μάλιστα την έρευνα ένα βήμα παραπέρα, καθώς πέτυ­χε να αναπαραγάγει τη δραστηριό­τητα της MurM στο δοκιμαστικό σω­λήνα. Αυτό επέτρεψε την ενδελεχή ανάλυση σχετικά με το πώς ο στρεπτόκοκκος της πνευμονίας επιτυγχάνει να νικά κατά κράτος την πενικιλίνη.

Υπάρχει η ελπίδα ότι τα αποτελέσματα θα οδηγήσουν τους ερευνητές στο να αναπτύξουν νέα φάρμακα που θα μπλο­κάρουν τη βακτηριακή ανθεκτικότητα, παρεμβαίνοντας στη χημική δομή της MurM και εμποδίζοντας τη δράση της. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν άκρως σημαντική, καθώς θα οδηγού­σε σε μια λύση για την ανθεκτικότητα που εμφανίζουν και άλλα βακτήρια όπως το MRSA στις αντιβιοτικές θεραπείες διότι χρησιμοποιούν τον ίδιο μηχανισμό για να αναπτύξουν ανθεκτικότητα.

Σύμφωνα με το δρα Αντριαν Λόιντ που συμμετείχε στη μελέτη, καινούργιες θεραπείες βασισμένες στο νέο εύρημα θα μπορούσαν να κυ­κλοφορήσουν μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια. «Δεδομένου ότι γνω­ρίζουμε λεπτομερώς πλέον πως η συ­γκεκριμένη πρωτεΐνη λειτουργεί προ­κείμενου να προαγάγει την ανθε­κτικότητα του βακτηρίου, εκτιμούμε ότι θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε φάρμακα που θα αναστέλλουν τη δράση της».