Οι χειμερινοί μήνες για πολλούς ανθρώπους που ζουν με έκζεμα μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολοι, αφού οι αλλαγές της θερμοκρασίες προκαλούν εξάρσεις της πάθησης. Αν και δεν επιδεινώνεται σε όλους με την πρώτη πτώση της θερμοκρασίας, η εκδήλωση των συμπτωμάτων δεν αργεί. Οι απότομες μεταβολές της που προκαλούνται από τις μετακινήσεις από τους ζεστούς εσωτερικούς χώρους στον κρύο αέρα και το αντίθετο αποτελούν τον κύριο παράγοντα κινδύνου.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Clinical and Experimental Dermatology επιβεβαίωσε αυτήν την εποχιακή διακύμανση στα συμπτώματα του εκζέματος σε μια ομάδα παιδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο, δείχνοντας ότι πράγματι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες πυροδότησής τους όταν ο καιρός είναι κρύος, σε αντίθεση με το καλοκαίρι. Ευτυχώς, υπάρχουν μέτρα που μπορούν να ληφθούν, προκειμένου να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη.
Αυτή η ξαφνική αύξηση των συμπτωμάτων συμβαίνει γιατί ο δερματικός φραγμός διαταράσσεται. Οι ψυχρές συνθήκες που επικρατούν προκαλούν αφυδάτωση του δέρματος, με αποτέλεσμα αυτό να χάνει τη συνοχή του. Εκτός από την απώλεια της υγρασίας, η ανεπαρκής αναπλήρωσή της είτε λόγω περιστασιακής εφαρμογής ή χρήσης ακατάλληλων για την εποχή ενυδατικών προϊόντων, καθώς και η επιλογή ενδυμάτων που προκαλούν ερεθισμούς είναι οι παράγοντες που συνδράμουν στην επιδείνωση του εκζέματος.
Προστατευτικά μέτρα για την αποφυγή των εξάρσεων
1. Διατήρηση της θερμοκρασίας: Οι απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία αποφεύγονται, προφυλάσσοντας το δέρμα από το κρύο κατά την έξοδο από τους θερμαινόμενους χώρους, φορώντας ζεστά ρούχα, γάντια, κασκόλ και σκούφους. Κατά την είσοδο σε εσωτερικούς χώρους, οι πάσχοντες θα πρέπει να αποφεύγουν να βάζουν αμέσως τα χέρια τους πάνω στο καλοριφέρ/αερόθερμο ή να κάνουν πολύ ζεστά ντους.
2. Διατήρηση της υγρασίας: Η θέρμανση αφαιρεί την υγρασία από τον αέρα και η αντιστάθμιση γίνεται με τη χρήση ενός υγραντήρα ή την τοποθέτηση ενός μπολ με νερό κοντά σε μια πηγή θερμότητας. Το ίδιο ισχύει και για το δέρμα. Η ενυδάτωσή του με πιο πυκνής υφής ενυδατικές κρέμες και η τακτική εφαρμογή γενναιόδωρων ποσοτήτων προστατεύει την επιδερμίδα και βοηθά στην αποκατάστασή της.
3. Απομάκρυνση ερεθιστικών παραγόντων: Επιβάλλεται καθημερινός αερισμός και καθαρισμός του σπιτιού και του εργασιακού χώρου, ώστε να μην πολλαπλασιάζονται τα ακάρεα της σκόνης και να συσσωρεύονται τρίχες των κατοικίδιων ζώων.
4. Σωστός καθαρισμός του δέρματος: Το συχνό πλύσιμο των χεριών και η χρήση απολυμαντικού είναι επιβλαβή για το δέρμα των ατόμων με έκζεμα. ΓιΆ αυτό οι ασθενείς θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για διατήρηση του δέρματος σε καλή κατάσταση. Αυτό συνεπάγεται τη χρήση ηπιότερων σαπουνιών, που δεν περιέχουν πολλές χημικές ουσίες και αρώματα, και χλιαρού νερού.
6. Ενδυματολογικοί «κανόνες»: Η επιλογή πολύ ζεστών ρούχων δεν είναι η καταλληλότερη επιλογή, καθώς προκαλούν εφίδρωση, η οποία είναι παράγοντας έναρξης των συμπτωμάτων. Τα υφάσματα που δεν επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει, είναι σκληρά και τραχιά, περιλαμβάνουν συνθετικές ίνες (πολυεστέρας, νάιλον και spandex) πρέπει να αποφεύγονται. Τα φιλικά προς το δέρμα υφάσματα από φυσικά υλικά που είναι μαλακά, «αναπνέουν» και είναι απορροφητικά, όπως το βαμβάκι, το μετάξι και το μπαμπού (και για ορισμένους το μαλλί merino) μπορούν να ζεστάνουν το σώμα, προστατεύοντας παράλληλα το δέρμα.
5. Επιλεγμένη διατροφή: Η αποφυγή του γάλακτος, των αβγών και των οστρακοειδών και η ένταξη πρεβιοτικών βοηθά. Ένας διατροφολόγος μπορεί να συστήσει το κατάλληλο μενού, εξατομικεύοντάς το στις ανάγκες, τις εποχές αλλά και τις αλλεργίες που συχνά συνυπάρχουν στα άτομα με έκζεμα.
Για τις σοβαρότερες περιπτώσεις, υπάρχουν τοπικά κορτικοστεροειδή από του στόματος ή βιολογικά φάρμακα που καταστέλλουν τη φλεγμονή και προσφέρουν ανακούφιση.