Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις ρευματικές παθήσεις

Οl ρευματικές παθήσεις (ΡΠ) προσβάλλουν περίπου το ένα τέταρτο των πολιτών της Ε.Ε. προκαλώντας μία τις υψηλότε­ρες δαπάνες στα δημόσια συστήματα Υγείας. Μόνο για την αντιμε­τώπιση της αρθρίτιδας στην Ευρώπη, δαπανώνται ετησίως πάνω από 240 δις ευρώ, λόγω του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης, των αναρρωτικών αδειών και της πρόωρης συνταξιοδότησης (Dun-lop et al 2003).

Στην Ελλάδα η συχνότητα των ΡΠ ανέρχεται στο 27% και αποτελούν μεταξύ όλων των παθήσεων την πρώτη αιτία χρόνιου προβλήματος υγείας, μακροχρόνιας και βραχυχρόνιας ανικανότητας, ιατρικών ε­πισκέψεων καθώς και τη δεύτερη κατά σειρά αιτία χρήσης φαρμά­κων με ή χωρίς ιατρική συνταγή. Ο οικονομικός αντίκτυπος αναμένεται να αυξηθεί πολύ στο μέλλον λόγω των δημογραφικών αλλαγών (γήρανση του πληθυσμού) και των αλλαγών στον τρόπο ζωής (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης κλπ).

Τα παραπάνω αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας & Επαγγελματικής Ένωσης Ρευματολόγων Ελλάδας (ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ) κ. Σπύρο Ασλανίδη σε συνέ­ντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την διοργάνωση προσυνεδριακής εκδήλωσης στα πλαίσια του Πανελλήνιου Ιατρικού Συμποσίου 

«Εαρινές Ημέρες Ρευματολογίας».

Ol συχνότερες ΡΠ είναι η οστεοαρθρίτιδα, οι φλεγμονώδεις ρευμα­τικές παθήσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυ-λαρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα κλπ), η ουρική αρθρίτιδα, τα διά­χυτα νοσήματα του συνδετικού ιστού (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σκληρόδερμα κλπ), η οστεοπόρωση και οι παθήσεις του ε-ξωαρθρικού ρευματισμού (περιαρθρίτιδες, ινομυαλγία κλπ).

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πάσχουν από Ρευματοειδή Αρθρίτιδα τουλάχιστον 67.000 άτομα και από Σπονδυλαρθρίτιδες τουλάχιστον 49.000 άτομα. Τις τελευταίες δεκαετίες η εντατική θεραπεία αυτών των ασθενών με τροποποιητικά φάρμακα (μεθοτρεξάτη, λεφλουνο-μίδη κλπ) βελτίωσε σημαντικά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής. Ακόμα και έτσι όμως ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών (>30%) δεν α­νταποκρίνονται στη θεραπεία και οδηγούνται τελικά σε αναπηρία και ελάττωση του προσδόκιμου ζωής.

Σήμερα ο θεραπευτικός στόχος, είναι η επίτευξη ύφεσης ή έστω νό­σου χαμηλής ενεργότητας (EULAR 2013). Ο στόχος αυτός επιτυγχά­νεται με πρώιμη διάγνωση, χορήγηση βιολογικών παραγόντων σε όσους ασθενείς δεν ανταποκρίνονται στη συμβατική θεραπεία και συχνή και στενή παρακολούθηση. Το υψηλό κόστος των φαρμάκων αυτών αντισταθμίζεται, όπως ανέφερε στη συνέντευξη ο Επ. Καθη­γητής Οικονομικών και Πολιτικής Υγείας κ. Κυριάκος Σουλιώτης, από τη μακροπρόθεσμη μείωση της συνολικής δαπάνης για την αντιμε­τώπιση των συνεπειών των χρόνιων αναπηρικών ρευματικών νοση­μάτων.

Μελέτες στην Ελλάδα της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης κατα­γράφουν προβλήματα στην πρόσβαση των ασθενών στον ρευματο­λόγο και στα απαραίτητα φάρμακα. Παράλληλα έχει μειωθεί η δυ­νατότητα των νοικοκυριών να χρηματοδοτούν ιδιωτικά τις ανάγκες τους, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.

Από του συνολικά 360 περίπου Έλληνες ρευματολόγους μόνο το 10% υπηρετεί σε Νοσοκομεία του ΕΣΥ ή Πανεπιστημιακές Κλινικές (κυρίως στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τις Πανεπιστημιακές Κλινι­κές της Επαρχίας). Αβέβαιη ακόμα παραμένει η παραμονή ρευμα­τολόγων (20% του συνολικού αριθμού τους) στις κρατικές δομές της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας μετά τις πρόσφατες μεταρρυθμί­σεις (ΠΕΔΥ). Έτσι οι περισσότεροι ρευματολόγοι απασχολούνται στο ιδιωτικό τους ιατρείο κυρίως στα αστικά κέντρα.

Για όλους τους παραπάνω λόγους η ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ σε συνεργασία με τις Ενώσεις ασθενών με ρευματοπάθειες και ειδικούς επιστήμονες α­νέλαβε τη σύνταξη και προώθηση του «Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Ρευματικές Παθήσεις». Όπως ανέφερε ο Αντιπρόεδρος (επόμε­νος Πρόεδρος της ΕΡΕ-ΕΠΕΡΕ) κ. Παναγιώτης Τρόντζας, κεντρικός στόχος της πρωτοβουλίας είναι η αφύπνιση της πολιτείας και της κοινωνίας για την πρώιμη διάγνωση και την έγκαιρη και ορθή θερα­πευτική αντιμετώπιση των ασθενών με ρευματικές παθήσεις, ώστε να μειωθεί η κοινωνική, οικονομική, ασφαλιστική, οικογενειακή και προσωπική επιβάρυνση που προκαλούν οι ασθένειες αυτές.

Το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ρευματικές Παθήσεις», οι διαδι­κασίες του οποίου ξεκινούν σήμερα στο Forum που διεξάγεται στο Μουσείο της Ακρόπολης με τη συμμετοχή ρευματολόγων, ασθενών, ειδικών επιστημόνων θεσμικών παραγόντων και αντιπροσώπων των επιστημονικών εταιρειών του Ευρωπαϊκού Νότου, περιλαμβάνει 7 άξονες:

•  Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τις ρευματικές παθήσεις
•  Δράσεις προς φορείς πολιτικών υγείας (υγειονομικός χάρτης, κατευθυντήριες οδηγίες, θεραπευτικά και διαγνωστικά πρωτό­κολλα κλπ)
•  Aνάπτυξη αρχείων καταγραφών ασθενών (registries)
•  Βελτίωση των παροχών υπηρεσιών υγείας, προσβασιμότητα, διάθεση φαρμάκων, κώδικας ανικανότητας
•  Εθελοντισμό, δράσεις και συνεργασία με σχετικούς φορείς για την κάλυψη ανασφαλίστων και μεταναστών
•  Εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, των ασθενών και των οικογενειών τους
•  Έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις και τις συνέπειες τους