Ε.Ε.: έγκριση του Afinitor (everolimus)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το Afinitor^® (everolimus) για τη θεραπεία των ασθενών με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο (RCC), η νόσος των οποίων έχει επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια ή κατόπιν της λήψης στοχευμένης θεραπείας κατά του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF).

Σχεδόν το 40% του συνόλου των ασθενών με νεφροκυτταρικό καρκίνο είναι σε προχωρημένο στάδιο κατά τη στιγμή της διάγνωσης, κάτι που σημαίνει ότι ο όγκος τους έχει εξαπλωθεί εκτός των ορίων του νεφρού. Η τυπική θεραπεία πρώτης γραμμής για τους εν λόγω ασθενείς ενδέχεται να περιλαμβάνει στοχευμένη θεραπεία κατά του VEGF. Πριν το everolimus, δεν υπήρχαν αποδεδειγμένες θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο, ο οποίος είχε επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια ή κατόπιν της θεραπείας με αντι-VEGF παράγοντες.

«Αυτή η έγκριση σημαίνει ότι χιλιάδες ασθενείς ανά την Ευρώπη με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο έχουν πλέον τη δυνατότητα να επιλέξουν μια σαφή θεραπευτική οδό με το Afinitor, σε περίπτωση που η νόσος τους επιδεινωθεί μετά τη λήψη στοχευμένης θεραπείας», δήλωσε ο David Epstein, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Τομέα Ογκολογίας και του Τμήματος Μοριακής Διαγνωστικής της Novartis.

Η έγκριση του everolimus από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βασίστηκε στα δεδομένα της καθοριστικής μελέτης Φάσης ΙΙΙ, τα οποία καταδείκνυαν ότι το everolimus, κατά τη σύγκρισή του με το εικονικό φάρμακο, υπερδιπλασίασε το μέσο χρονικό διάστημα χωρίς ανάπτυξη του όγκου ή θάνατο σε ασθενείς με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο, η νόσος των οποίων είχε επιδεινωθεί κατόπιν προηγούμενης λήψης αντι-VEGF θεραπείας (4,9 έναντι 1,9 μηνών). Επιπλέον, τα δεδομένα κατέδειξαν ότι το everolimus μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου ή του θανάτου κατά 67% με βάση το πρωταρχικό καταληκτικό σημείο ελεύθερης εξέλιξης της νόσου επιβίωσης (progression-free survival, PFS) (harzard ratio=0,33 με 95% confidence interval 0,25 έως 0,43; P<0,0001).

Μία σειρά από ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες θεραπείας έχουν ενημερωθεί ώστε να συστήνουν το everolimus ως θεραπεία δεύτερης γραμμής για τον προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο κατόπιν εξέλιξης της νόσου με στοχευμένες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ουρολογίας (EAU), της Ισπανικής Ομάδας Ουρογεννητικής Ογκολογίας (SOGUG), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Έρευνα και τη Θεραπεία του Καρκίνου (EORTC), της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (ESMO) και των Κατευθυντήριων Οδηγιών του Ηνωμένου Βασιλείου (UK Consensus Guidelines).

Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ισχύει και για τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). Το everolimus έχει επίσης κατατεθεί προς έγκριση στις αρμόδιες Αρχές της Ελβετίας, της Ιαπωνίας, καθώς και κάποιον άλλων χωρών.

Λεπτομέρειες της μελέτης

Η έγκριση στηρίζεται στα δεδομένα της RECORD-1 (REnal Cell cancer treatment with Oral RAD001 given Daily – Ημερησίως χορηγούμενη θεραπεία νεφροκυτταρικού καρκίνου με από του στόματος RAD001), της μεγαλύτερης μελέτης Φάσης ΙΙΙ για την αξιολόγηση της επίδρασης ενός από του στόματος αναστολέα της mTOR στους ασθενείς με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο, ο οποίος έχει επιδεινωθεί παρά την προηγούμενη αντι-VEGF θεραπεία. Τον Φεβρουάριο του 2008, η Novartis, βασιζόμενη σε σύσταση μιας ανεξάρτητης επιτροπής επιτήρησης δεδομένων, διέκοψε τη μελέτη, καθώς τα ενδιάμεσα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς που λάμβαναν Afinitor (everolimus/RAD001) εμφάνισαν σημαντική καθυστέρηση στην εξέλιξη της νόσου ή στο θάνατο, σε σύγκριση με τους ασθενείς που ελάμβαναν εικονικό φάρμακο.

Αυτή η διεθνής, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή κλινική μελέτη περιελάμβανε 416 ασθενείς με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο, ο οποίος είχε επιδεινωθεί παρά την προηγούμενη λήψη θεραπείας με σουνιτινίμπη ή σοραφενίμπη. Η προηγουμένη θεραπεία με μπεβασιζουμάμπη, ιντερφερόνη-α και ιντερλευκίνη-2 ήταν επιτρεπτή. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν ως προς την καθημερινή λήψη everolimus (10 mg) ή εικονικού φαρμάκου, σε συνδυασμό με τη βέλτιστη υποστηρικτική φροντίδα. Το πρωταρχικό καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν το PFS, το οποίο αξιολογήθηκε μέσω μιας τυφλοποιημένης, ανεξάρτητης, κεντρικής ακτινολογικής επιθεώρησης.

Σχετικά με το νεφροκυτταρικό καρκίνο

Ο νεφροκυτταρικός καρκίνος, ο οποίος αντιστοιχεί σε περίπου 2% όλων των νέων περιστατικών καρκίνου, αναφέρεται συχνά ως καρκίνος του νεφρού. Τα ποσοστά επίπτωσης του νεφροκυτταρικού καρκίνου αυξάνονται σταθερά ανά τον κόσμο, εν μέρει εξαιτίας του καπνίσματος και της παχυσαρκίας. Στην Ε.Ε., το 2006 διαγνώσθηκαν περισσότερα από 63.000 νέα περιστατικά νεφροκυτταρικού καρκίνου, ενώ 26.000 άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας της νόσου.

Στην εν λόγω νόσο, τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται στο εσωτερικό τοίχωμα της κοιλότητας του νεφρού και εξελίσσονται σε όγκο. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, ο όγκος δύναται να εξαπλωθεί στους γειτονικούς λεμφαδένες και τελικά σε άλλα όργανα.

Σχετικά με το Afinitor (everolimus)

Στην Ε.Ε., το Afinitor (everolimus) ενδείκνυται για ασθενείς με προχωρημένο νεφροκυτταρικό καρκίνο, ο οποίος έχει επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια ή κατόπιν της χορήγησης αντι-VEGF θεραπείας. Το Afinitor έχει επίσης εγκριθεί στις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση του προχωρημένου νεφροκυτταρικού καρκίνου κατόπιν αποτυχίας της θεραπείας με σουνιτινίμπη ή σοραφενίμπη.

Στα καρκινικά κύτταρα, το Afinitor στοχεύει συνεχώς την mTOR, μια πρωτεΐνη που δρα ως κεντρικός ρυθμιστής της διαίρεσης των καρκινικών κυττάρων, της ανάπτυξης των αιμοφόρων αγγείων και του κυτταρικού μεταβολισμού. Το Afinitor δοκιμάζεται σε πολλαπλούς τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του νεφροκυτταρικού, τους νευροενδοκρινείς, του μαστού, του γαστρικού και του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (HCC), καθώς και στην οζώδη σκλήρυνση (TSC) και στο μη-Hodgkin λέμφωμα.

Το δραστικό συστατικό του Afinitor είναι το everolimus, το οποίο διατίθεται σε διαφορετικές δοσολογίες με την εμπορική ονομασία Certican^® για την αποτροπή της απόρριψης οργάνου σε λήπτες μοσχευμάτων καρδιάς και νεφρού. Το Certican εγκρίθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη το 2003.