Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης: Πώς οι φαρμακοποιοί θα πραγματοποιούν τεστ για τον κορονοϊό στα φαρμακεία τους

Το Εργαστήριο Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος, του Τμήματος Ιατρικής, Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Θεόδωρου Κωνσταντινίδη εμφανίζει ένα σημαντικό έργο στο πλαίσιο της συνεργασίας με τους φαρμακοποιούς. Συγκεκριμένα έχει οργανώσει τρία Συμπόσια Φαρμακοεπιδημιολογίας σε συνεργασία με το Φ.Σ. Έβρου, ενώ διοργανώνει και το Π.Μ.Σ. «Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας: Κοινωνική Ιατρική και Φαρμακευτική Φροντίδα», όπου συμμετέχουν αρκετοί φαρμακοποιοί.

Η νέα μας ερευνητική πρόταση αποτελεί μια πρόταση συνεργασίας ανάμεσα στο Εργαστήριο Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος, του Τμήματος Ιατρικής, Δ.Π.Θ., το Εργαστήριο SWITCH (Software and Interactive Technologies Lab), του Τμήματος Πληροφορικής, Α.Π.Θ. με διευθυντή τον Ιωάννη Σταμέλο, και τους φαρμακοποιούς των κοινοτικών φαρμακείων. Συγκεκριμένα, στοχεύουμε στη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στην επιδημιολογική επιτήρηση της COVID-19 με την ενεργή συμμετοχή των φαρμακοποιών.

 Η ερευνητική πρόταση κατατέθηκε στο πλαίσιο της προκήρυξης «4η Προκήρυξη Δράσης "Επιστήμη και Κοινωνία" Εμβληματική Δράση - "Παρεμβάσεις προς αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19"» από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας.

Καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε στη μορφοποίηση της πρότασης ο Ηλίας Κατσογιάννης, φαρμακοποιός, MSc και εξωτερικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος, Δ.Π.Θ.

Η συγκεκριμένη μελέτη μπορεί να πραγματοποιηθεί εύκολα και γρήγορα με τη χρήση των τεστ αντισωμάτων μέσα στο χώρο του κοινοτικού φαρμακείου.

Τα τεστ αντισωμάτων είναι σχετικά απλά στη χρήση τους και τους χειρισμούς τους. Απαιτούνται λίγες σταγόνες αίμα (ανάλογο με τη γνωστή μέτρηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, που ήδη πραγματοποιείται σε κοινοτικά φαρμακεία) και ένα ειδικό διάλυμα που περιέχεται στο σχετικό kit. Τα αποτελέσματα εμφανίζονται σε 15-20 λεπτά και ταυτόχρονα ο φαρμακοποιός θα συμπληρώνει ένα σύντομο ιστορικό με τον εξεταζόμενο. Στο ιστορικό θα διερευνάται η καταγραφή των πιθανών συμπτωμάτων που σχετίζονται με την COVID-19 και άλλες ερωτήσεις (δημογραφικά, σωματομετρικά χαρακτηριστικά, συνοσηρότητες, φαρμακευτική αγωγή, ταξιδιωτικό ιστορικό, ιστορικό ύποπτων επαφών κ.ά.). Όλα τα στοιχεία αυτά θα ενσωματώνονται σε ειδική πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί για τη συγκεκριμένη μελέτη και θα έχουν ως στόχο να υπάρχει πλήρες προφίλ του συμμετέχοντος.

Η διαδικασία θα πρέπει να πραγματοποιείται ιδανικά σε ένα ξεχωριστό χώρο από το «φαρμακοπωλείο» και ο φαρμακοποιός θα χρησιμοποιεί τα προβλεπόμενα από τις υγειονομικές διατάξεις ατομικά μέσα προστασίας. Η διαχείριση των θετικών κρουσμάτων θα γίνεται σύμφωνα με το ισχύον υγειονομικό πρωτόκολλο, ενώ θα διατηρείται από το φαρμακοποιό η ανωνυμία των εμπλεκόμενων.

Στην αγορά αυτή τη στιγμή διατίθενται τεστ αντισωμάτων υψηλής ευαισθησίας και η επιλογή τους οφείλει να γίνει με μεγάλη προσοχή και με τις απαραίτητες πιστοποιήσεις, ώστε να γίνει επεξεργασία μοντέλου που να εξασφαλίζει τη βέλτιστη θετική και αρνητική προγνωστική αξία. Συνεπώς, δεν απαιτείται κάποιος ιδιαίτερος εξοπλισμός αλλά η πιστοποιημένη διαχείριση των συμμετεχόντων και των δεδομένων τους από το φαρμακοποιό.

Το πρόγραμμα, αν αυτό εγκριθεί, θα έχει φυσικά πιλοτικό χαρακτήρα. Ωστόσο ο σχεδιασμός γίνεται με την προοπτική να μπορεί να συμπεριλάβει όλους τους ενδιαφερόμενους φαρμακοποιούς, αν κάτι τέτοιο κριθεί στο μέλλον απαραίτητο. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα έχει τέτοια μορφή, ώστε ένας φαρμακοποιός να μπορεί να το επεξεργαστεί σε ιδανικό για αυτόν χρόνο και το περιεχόμενό του δεν θα υπερβαίνει τις δυο ώρες παρακολούθησης. Ο φαρμακοποιός θα μπορεί να το μελετάει όπως επιθυμεί και στη συνέχεια να δίνει ένα διαδικτυακό τεστ (γνώσεων και δεξιοτήτων), όπου θα βαθμολογείται σχετικά με την επαρκή κατανόηση του πρωτοκόλλου και των βασικών εννοιών και ενεργειών που χρειάζονται για αυτή τη δράση.

Πιστεύουμε ότι ο χώρος του φαρμακείου είναι ο ζωτικός χώρος ανάπτυξης των καινοτόμων υπηρεσιών. Είναι σταθμός πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, που θα πρέπει να αξιοποιηθεί από το ελληνικό κράτος, καθώς τα φαρμακεία εμφανίζουν μια ιδιαίτερα σημαντική διασπορά σε όλη την επικράτεια. Οι φαρμακοποιοί μπορούν και πρέπει να αναδείξουν το σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν, καθώς στη νέα εποχή, που έρχεται, οι υπηρεσίες είναι αυτές που θα διαφοροποιούν τους διάφορους επαγγελματίες και ιδιαίτερα τους επαγγελματίες υγείας.

Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, καθηγητής Ιατρικής Δ.Π.Θ., Διευθυντής Εργαστηρίου Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος