Δεν επενδύουν στην έρευνα οι φαρμακευτικές

Ουραγός στις επενδύσεις των φαρμακευτικών εταιρειών για έρευνα και κλινικές μελέτες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη νέων καινοτόμων σκευασμάτων είναι η Ελλάδα. Πρόκειται για μια δραστηριότητα αληθινό "χρυσωρυχείο", τουλάχιστον για τις χώρες που έχουν το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, , τις υποδομές και κυρίως την οργάνωση για να τις υποδέχονται,  όπως αναφέρει δημοσίευμα του capital.gr

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή του οι ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες, η χώρα μας μόλις και μετά βίας κερδίζει 80 εκατ. ευρώ το χρόνο από επενδύσεις σε έρευνα και μελέτες, ποσό πολύ χαμηλό σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης που άδραξαν τη συγκεκριμένη ευκαιρία. Τα δεδομένα δείχνουν πως η Πολωνία κερδίζει κάθε χρόνο 200 περίπου εκατ., η Αυστρία 450 εκατ., η Ισπανία 950 εκατ., με τα κέρδη να ξεφεύγουν για το Βέλγιο με 2,5 δισ. περίπου έσοδα. Γαλλία και Γερμανία κρατούν τα σκήπτρα στα έσοδα από μελέτες, κερδίζοντας 4,7 δισ. και 6 δισ. ευρώ αντίστοιχα, όπως αναφέρει και η EFPIA (European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations).

Γιατί είναι τόσο σημαντικές οι μελέτες; Υπολογίζεται πως όσον αφορά την Ελλάδα, κάθε κλινική μελέτη φέρνει άμεσα στην οικονομία 250 χιλ. ευρώ και έμμεσα στο ΑΕΠ 500 χιλ. ευρώ. Το μέγεθος της αγοράς της έρευνας σε διεθνές επίπεδο είναι τεράστιο: εκτιμάται πως οι επενδύσεις σε R&D στην Ευρώπη ξεπερνούν τα 30,5 δισ. ευρώ, με περισσότερους από 700 χιλ. εργαζόμενους να ασχολούνται αποκλειστικά με το συγκεκριμένο τομέα. Μάλιστα η ευρωπαϊκή αγορά σημείωσε 12,5% αύξηση το 2014 στο κομμάτι της έρευνας, ενώ πολύ ισχυρές νέες αγορές είναι αυτές της Κίνας, της Βραζιλίας και της Ινδίας. Σε ότι έχει να κάνει με το θεραπευτικό όφελος, θεωρείται πως περίπου το 50% των καρκίνων θεραπεύεται μέσω της επένδυσης σε έρευνα και ανάπτυξη σε καινοτόμες θεραπείες.

Τι φταίει όμως στην ελληνική περίπτωση και άλλες χώρες κυρίως της Κεντρικής Ευρώπης απορροφούν τα συγκεκριμένα κονδύλια; Όπως αναφέρουν στο Capital.gr στελέχη από θυγατρικές πολυεθνικών, τα εμπόδια δεν είναι μόνο ένα: Παρόλο που υπάρχει Εθνική Επιτροπή Δεοντολογίας στον ΕΟΦ, απαιτούνται επιπλέον εγκρίσεις από τα επιστημονικά συμβούλια των νοσοκομείων. Οι διοικήσεις των νοσοκομείων αποκλίνουν σημαντικά από την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων (οι αποφάσεις Επιστημονικών Συμβουλίων και οι υπογραφές των απαραίτητων συμβάσεων για τη διεξαγωγή κλινικών μελετών λαμβάνονται σε πολλαπλάσιο χρόνο από τον προβλεπόμενο). Την ίδια ώρα δεν υφίσταται ο απαραίτητος συντονισμός και έλεγχος των νοσοκομείων ανά υγειονομική περιφέρεια, αλλά ούτε και των περιφερειών από το Υπουργείο Υγείας για την εφαρμογή των προβλεπόμενων διαδικασιών και την τήρηση των σχετικών χρονοδιαγραμμάτων.

Ταυτόχρονα, οι συμμετοχές ασθενών σε κλινικές μελέτες είναι κάτω από τον μέσο όρο της Ευρώπης (235 νέες μελέτες ανά κράτος μέλος ανά έτος και 7.440 ασθενείς ανά χώρα μέλος της ΕΕ). Υπάρχει έλλειψη υποδομής των νοσοκομείων για την ηλεκτρονική, λογιστική και νομική διαχείριση των μελετών καθώς και για την πιστοποίηση των νοσοκομειακών εργαστηρίων και δομών. Και τέλος, απουσιάζουν φορολογικά και άλλα κίνητρα προς τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις.

Δεν είναι όμως μόνο το θεσμικό πλαίσιο και η διάθεση αυτά που λείπουν. Τα υπέρογκα χρέη του ΕΟΠΥΥ προς τις εγχώριες επιχειρήσεις του φαρμάκου, που ξεπερνούν τα 1,3 δισ. ευρώ, σε συνδυασμό με το σφιχτό προϋπολογισμό του Οργανισμού για τη φαρμακευτική δαπάνη και οι απανωτές μειώσεις στις τιμές των σκευασμάτων επιτείνουν το ήδη αφιλόξενο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Το υπουργείο Υγείας από την άλλη, όπως αναφέρουν στελέχη του χώρου, κινείται με ρυθμούς… χελώνας, παρά το γεγονός πως οι ευκαιρίες στην έρευνα δεν τελειώνουν. Και αυτό γιατί η λήξη μεγάλου αριθμού πατεντών τα επόμενα χρόνια, η κόπωση και δυσκολία των μεγάλων εταιρειών ως προς την ανάπτυξη νέων προϊόντων, η όλο και μεγαλύτερη υιοθέτηση του μοντέλου της ανοιχτής καινοτομίας, βάσει του οποίου η έρευνα δεν αποτελεί, πλέον, αποκλειστικό προνόμιο, όλα αυτά δημιουργούν προϋποθέσεις για τη διείσδυση ελληνικών επιχειρήσεων στον αναπτυσσόμενο χώρο των φαρμακευτικών βιομηχανιών.

Oι εταιρείες του φαρμάκου σημειώνουν πως ο εξορθολογισμός κα η  βελτιστοποίηση του θεσμικού και νομικού πλαισίου για τη διεξαγωγή κλινικών μελετών, καθώς και η συνδρομή των πανεπιστημιακών ερευνητικών φορέων στη διασύνδεσή τους με τις επιχειρήσεις, είναι δύο απαραίτητες προϋποθέσεις για τη γενικότερη ανάπτυξη του φαρμακευτικού κλάδου στην Ελλάδα. Συμπληρώνουν δε πως η Ελλάδα διαθέτει την τεχνογνωσία και το ανθρώπινο κεφάλαιο για τη δημιουργία υψηλής προστιθέμενης αξίας στη βιοτεχνολογία και τη βιοϊατρική επιστήμη, μπορεί να συμμετέχει στα διακρατικά δίκτυα ερευνητικών κέντρων από όλο τον κόσμο που χρησιμοποιούν οι διεθνείς φαρμακευτικές επιχειρήσεις για να αναπτύξουν και να δοκιμάσουν τα προϊόντα τους, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει μεγάλο αριθμό διαγνωστικών κέντρων με εγκαταστάσεις υψηλού επιπέδου.