Αντιμετωπίστε τα ατυχήµατα των διακοπών εντός του φαρμακείου

Οι διακοπές είναι µια περίοδος χαλάρωσης, ξεκούρασης και ανεµελιάς, όµως δεν παύει, µε τις ποικίλες δραστηριότητες που µας προσφέρει, να εγκυµονεί ορισµένους κινδύνους. Είµαστε έτοιµοι να τους αντιµετωπίσουµε πριν ξεκινήσουµε για τις διακοπές µας;

Στο κείµενο που ακολουθεί θα προσπαθήσω να αναφέρω τις συχνότερες καταστάσεις στις οποίες είναι πιθανό να εµπλακούµε ως επιστήµονες υγείας και να αναλύσω τρόπους ώστε να βοηθήσετε τους πελάτες σας να τις αντιµετωπίσουν, χωρίς να επηρεάσουν τη διάθεσή τους κατά την περίοδο των διακοπών.

Ηλιακά εγκαύµατα

Για την αποφυγή των ηλιακών εγκαυµάτων προτείνετε πάντα στους πελάτες τη χρήση καπέλου, γυαλιών ηλίου, ελαφρών t-shirts και αντηλιακά σκευάσµατα µε υψηλό δείκτη προστασίας, πριν από την έκθεση στον ήλιο. Τη χρήση αντηλιακού θα πρέπει να την επαναλαµβάνουν µέσα στην ηµέρα, κατά τις πιο ζεστές και επικίνδυνες ώρες, όσες φορές χρειαστεί. Σε περίπτωση εγκαύµατος που συνήθως είναι 1ου βαθµού, τους προτείνετε να εφαρµόσουν τακτικά ενυδατικές αλοιφές-κρέµες-γαλακτώµατα και να απο-φεύγουν την περαιτέρω έκθεση του «καµένου» δέρµατος στον ήλιο. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στα παιδιά και στους ηλικιωµένους.

Δήγµατα (τσιµπήµατα) εντόµων

Πρόκειται για απρόβλεπτη κατάσταση, η οποία µπορεί να αποφευχθεί µόνο µε την παραµονή στο σπίτι, κάτι που είναι αδύνατον στις διακοπές. Όταν λοιπόν συµβεί σε πελάτη σας, εφαρµόζετε τοπικά αµµωνία ή, αν είναι δύσκολο να βρεθεί, αντιισταµινικές αλοιφές (dimetindene maleate) ή ακόµα και κορτιζονούχες κρέµες (fusidic acid + betamethasone valerate). Καλό είναι να επισκεφθούν και το Κέντρο Υγείας της περιοχής, καθώς η γνώµη του ειδικού είναι πάντα χρήσιµη. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε άτοµα µε γνωστές αλλεργίες σε δήγµατα εντόµων, για τα οποία η επίσκεψη σε κέντρο υγείας είναι απαραίτητη, ενώ καλό είναι να έχουν πάντοτε µαζί τους ενέσιµη αδρεναλίνη ή κορτιζόνη.

Εκδορές (γρατζουνιές) και τραύµατα

Εκδορές και τραύµατα είναι δυνατόν να συµβούν µετά από επαφή µε αγκάθια ή βράχια, πτώσεις στο έδαφος, «σύρσιµο» σε χώµα, χαλίκια, άσφαλτο µετά από πτώση από ποδήλατο, τρέξιµο κλπ. (τα λεγόµενα «θερµικά εγκαύµατα»). Σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει πρώτα να πλένεται καλά η περιοχή της κάκωσης µε άφθονο νερό ή φυσιολογικό ορό (N/S 0,9%), για να αποµακρυνθούν όσο γίνεται περισσότερο οι σκόνες και να καθαρίσει η τραυµατισµένη περιοχή. Ακολουθεί πλύσιµο µε οξυζενέ και ιωδιούχο ποβιδόνη. Σε αιµορραγία γίνεται προσπάθεια επίσχεσής της (δηλ. να σταµατήσουµε την αιµορραγία) µε στεγνές γάζες-υφάσµατα, ασκώντας πίεση τοπικά. Συµβουλέψτε τον πάσχοντα να επισκεφτεί το πλησιέστερο κέντρο υγείας ή νοσοκοµείο, ανάλογα µε τη σοβαρότητα της περίπτωσης, ώστε να του δοθούν οι πρώτες βοήθειες (καθαρισµός τραύµατος ή και συρραφή), να γίνει αντιτετανικός ορός και τέλος να χορηγηθεί κάποια αντιβιοτική αγωγή για 5-7 ηµέρες (π.χ. amoxicillin + clavulanate potassium, cefuroxime axetil).

Αξίζει να επισηµάνετε στους πελάτες σας πως σε περίπτωση αιµορραγίας, πρέπει να αποφεύγουν να ρίξουν στην πληγή ζάχαρη ή καπνό, όπως συνηθίζεται εµπειρικά, διότι δυσχεραίνει το έργο του ειδικού κατά την παροχή των πρώτων βοηθειών.

Τσιµπήµατα αχινών

Όταν συµβεί κάτι τέτοιο, συνήθως ο πάσχων βρίσκεται στη θάλασσα και το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να βγει στην ακτή µε προσοχή λόγω έλλειψης ισορροπίας που οφείλεται στον πόνο. Η συµβουλή του φαρµακοποιού είναι να προσπαθήσει να αφαιρέσει τα µεγάλα αγκάθια από το δέρµα, ενώ για τα µικρά να επισκεφτεί ένα κέντρο υγείας ή περιφερειακό νοσοκοµείο, ώστε να αφαιρεθούν από ειδικό. Μετά θα πρέπει να γίνεται αντιτετανικός ορός και να χορηγείται κάποια αντιβιοτική αγωγή (π.χ. amoxicillin + clavulanate potassium, cefuroxime axetil) για 2-4 ηµέρες. Την επόµενη ηµέρα κιόλας ο πάσχων µπορεί να κολυµπήσει και πάλι.

Παλαιές, ξεπερασµένες µέθοδοι, όπως η εφαρµογή ελαιόλαδου στην περιοχή που είναι τα αγκάθια δεν χρησιµεύουν πουθενά, αντιθέτως µάλιστα δυσχεραίνουν την αφαίρεσή τους από το γιατρό.

Συµπερασµατικά, ο φαρµακοποιός θα πρέπει να προτείνει στους πελάτες του να έχουν πάντα µαζί τους ένα συµβατικό φαρµακείο πρώτων βοηθειών, να πίνουν αρκετά υγρά (νερό, χυµούς), να καταναλώνουν άφθονα φρούτα και πολλά ελαφρά γεύµατα. Πρέπει να αποφεύγονται αλκοόλ και τροφές πλούσιες σε λιπαρά και αλάτι και γενικά πλούσια γεύµατα. Επίσης να οδηγούν µε προσοχή, φορώντας πάντα κράνος και ζώνη ασφαλείας και τα παιδιά να κάθονται πάντα στο πίσω κάθισµα.

Οτιδήποτε συµβεί, σκόπιµο θα ήταν να επισκεφτούν, εφόσον υπάρχει, ένα περιφερικό ιατρείο, κέντρο υγείας ή επαρχιακό νοσοκοµείο.

Ο Ιωάννης Ν. Καραΐσκος είναι γενικός χειρουργός, ikaraiskos@gmx.com, www.polyiatreiomedica.gr